بودجه و ناترازی صندوق‌های بازنشستگی

سیدصولت مرتضوی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی می‌گوید: در بودجه سال ۱۴۰۲ منابع خوبی برای کمک به رفع ناترازی منابع و مصارف صندوق‌های بازنشستگی در نظر گرفته شده که امید است با همراهی مجلس نهایی شود.
صندوق‌های بازنشستگی بحران‌زده نظیر صندوق‌های کشوری و فولاد، به‌شدت با ناترازی منابع و مصارف مواجه هستند و دولت سالانه باید ده‌ها هزار میلیارد تومان برای ایفای تعهدات این صندوق‌ها از محل بودجه عمومی پرداخت کند. البته ریشه بحران‌های این صندوق‌ها نیز غیرمستقیم ناشی از عملکرد دولت‌هاست و این پرداخت‌ها به‌عنوان تکالیف دولت محسوب می‌شود. به‌عنوان نمونه، تبدیل صندوق‌های بازنشستگی و شرکت‌های زیرمجموعه آنها به حیات خلوت وابستگان قدرت در دوره‌های مختلف یکی از عواملی است که با فرصت‌سوزی و اتلاف منابع در صندوق‌ها به کاهش توان مالی آنها دامن زده است. در این میان رفتار دولت با سازمان تأمین اجتماعی که نزدیک به 300‌هزار‌میلیارد‌تومان مطالبه از دولت دارد نیز از جمله اقداماتی است که به کاهش توان مالی صندوق‌ها در ازای تعهدات منجر می‌شود؛ درحالی‌که اگر این بدهی‌ها در زمان مقرر تسویه و به سرمایه‌گذاری پربازده تبدیل می‌شدند، اوضاع مالی صندوق تأمین اجتماعی به‌مراتب بهتر از شرایط فعلی بود. در نظر گرفتن بودجه بیشتر برای جبران ناترازی صندوق‌های بازنشستگی بحران‌زده گرچه مشکل آنها را در کوتاه‌مدت خنثی می‌کند؛ اما زمینه‌ساز عطش بیشتر آنها در سال‌های بعدی خواهد بود. شاید اگر دولت به‌جای پرداخت نقدی سالانه به صندوق‌ها در ازای تعهدات این صندوق‌ها دارایی‌های مفید و سودده به یک صندوق ملی یا صندوق سازمان تأمین اجتماعی اختصاص دهد و این صندوق‌ها را نیز به زیرمجموعه این سازمان اضافه کند، سرنوشت بهتری برای آنها رقم بزند.
این کار اولاً نیازمند حذف دخالت دولتی در سازمان تأمین اجتماعی و شفاف‌سازی شیوه مدیریت دارایی‌های این صندوق است. دوم این‌که دارایی‌های انتقالی باید بدون حساب‌سازی و به‌اندازه‌ای باشد که حق‌بیمه دریافتی از بازنشستگان فعلی صندوق‌ها و بازده بلندمدت آن را پوشش دهد.