واردات 570هزار خودرو در 11سال

آمارهای رسمی نشان می‌دهد در فاصله سال‌های1390 تا پایان1401 با فرض تحقق وعده واردات 100هزار خودرو در سال‌جاری، بالغ بر 570هزارو500دستگاه خودروی خارجی وارد کشور شده است. روند واردات خودرو به کشور در سال1393 با ورود 102هزار دستگاه رکورد زد و در سال بعد تعداد واردات به نصف کاهش پیدا کرد و کمترین میزان هم در سال1397 به‌میزان 15هزار دستگاه خودرو بود.
با خروج آمریکا از برجام و پیش‌بینی تنگنای ارزی، دولت جلوی واردات خودروی خارجی را از فصل تابستان سال1397 گرفت و اجازه واردات در سال‌های 98 و 99 داده نشد تا اینکه براساس قانون مصوب مجلس و تصمیم دولت قرار شد که در سال1401 اجازه واردات 100هزار دستگاه خودرو داده شود. چالش اصلی اینجاست که آیا با آغاز دوباره واردات خودروی خارجی و ادامه آن در سال‌های آینده شکاف قیمت در بازار داخلی از بین می‌رود یا نه؟ افزون بر این احتمال دارد با تشدید تنگنای ارزی، بانک مرکزی خواهان توقف واردات شود؛ هرچند در لایحه بودجه سال آینده دولت از محل واردات خودروهای خارجی، پیش‌بینی کرده که بالغ بر 31هزارو977میلیارد تومان منابع به‌دست آورد.
قانون ساماندهی صنعت خودرو مصوب 26آبان1400 تأکید دارد: واردات خودرو برابر آیین‌نامه‌ای که توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت با رعایت شرایطی که به تصویب هیأت وزیران می‌رسد، مجاز است. ازجمله شروط قانون این است که مشخصات فنی خودرو با اولویت واردات خودروهای برقی، ترکیبی، کم‌مصرف، ایمن و مورد استفاده عامه تعیین شده و وارد‌کنندگان ملزم به تأمین خدمات پس از فروش و انتقال فناوری باشند و صلاحیت‌های فنی و حرفه‌ای واردکنندگان و برخورداری از نمایندگی رسمی خودروساز خارجی هم از دیگر شروط این قانون است.
نکته مهم در قانون یادشده اینکه واردات خودرو به‌صورت آزاد و نامحدود نخواهد بود و سقف واردات خودرو با ملاحظه تنظیم بازار، حمایت از تولید باکیفیت داخلی و رعایت منابع ارزی کشور با اولویت مصرف ارز برای کالاهای اساسی و ضروری هر سال تعیین می‌شود.
تعیین سقف به این معناست که هر آن امکان دارد تا دولت به‌دلیل محدودیت‌های احتمالی جهت مدیریت بازار ارز و اولویت‌دادن به تامین ارز کالاهای اساسی و ضروری، جلوی واردات را بگیرد. افزون بر اینکه نوع خودروهای وارداتی هم چالش دیگری است که باید منتظر ماند و دید با واردات، بازار داخلی خودرو تنظیم خواهد شد یا نه؟
برآورد می‌شود بیشترین خودروهایی که وارد کشور شود، تولید 2کشور چین و کره‌جنوبی باشد، زیرا فعلا مسیر تامین ارز از این دو کشور هموارتر از دیگر کشورهاست. البته عنوان شده خودروهای دیگری از سایر کشورها هم در راه هستند.
برخی برآوردها نشان می‌دهد برای تنظیم بازار خودرو دست‌کم باید سالانه بیش از 100هزار دستگاه وارد کشور شود ولی قیمت تمام‌شده خودروهای وارد‌شده هم مسئله دیگری است که آیا به نفع دهک‌های متوسط تمام خواهد شد یا نه؟ سیاست وزارت صنعت، معدن و تجارت، تشویق واردکنندگان به ورود خودروهای اقتصادی است اما مهم انگیزه واردکنندگان و تقاضای بازار است که تعیین می‌کند چه خودرویی قرار است وارد کشور شود.