سنجش آلودگی هوا در دانشگاه شریف

مهدی اسماعیل‌پور-روزنامه‌نگار

دانشگاهی که طی 3دهه اخیر در همکاری با شهرداری تهران، به دقت میزان آلاینده‌ها را رصد کرده و تحقیقات بسیاری را در زمینه کنترل آلودگی هوا انجام داده، چند سالی می‌شود که یکی از مهم‌ترین پایگاه‌ها و آزمایشگاه‌های معتبر را در این زمینه داراست؛ پایگاهی که از دل آن مقالات گوناگونی برای کاهش آلاینده‌ها بیرون آمده است. دانشگاه صنعتی‌شریف درست در جایی از شهر تهران قرار گرفته که سنجش شاخص آلودگی هوا در آن، می‌تواند معیار خوبی برای تصمیم‌گیری درباره کل پایتخت هم باشد.
روزانه تعدادی از دانشجویان دانشگاه صنعتی‌شریف در کنار متخصصان شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، در حال جمع‌آوری، تجزیه و تحلیل و آزمایش آسمان پایتخت هستند. متخصصان آزمایشگاه کنترل کیفیت هوای این دانشگاه، برای اندازه‌گیری دقیق آلاینده‌های گوناگون، ماه‌ها در شهر گشت می‌زنند و خودشان دود، نفس می‌کشند؛ همان‌هایی که گاهی دستگاه‌های سنجش سیار را به نزدیکی اگزوز برخی از خودروهای شخصی، موتورسیکلت‌ها و اتوبوس‌ها می‌برند و پس از تحلیل داده‌ها، از طریق شرکت کنترل کیفیت هوا، مثلا با قاطعیت اعلام می‌کنند موتورسیکلت کاربراتوری 4تا 7برابر خودروی یورو 6آلودگی دارد.

یکی از 22 ایستگاه
مدیر واحد سنجش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در بازدید از پایگاه سنجش آلودگی هوای دانشگاه شریف، گفت: «در ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوای شهر، به‌طور ثابت 6آلاینده معیار براساس استانداردهای جهانی سنجش می‌شوند. این 6آلاینده شامل اُزن، منوکسیدکربن، دی‌اکسید گوگرد، دی‌اکسید نیتروژن و ذرات معلق کمتر از 10میکرون و ذرات معلق کمتر از 2و نیم میکرون است که اطلاعات درخصوص این آلاینده‌ها به‌صورت ساعتی استخراج و ارسال شده و به اطلاع عموم می‌رسد.» به گفته احمد طاهری در این میان تحقیقات دانشگاه شریفی‌ها نشان می‌دهد که در فصول سرد سال، افزایش ذرات معلق کوچک‌تر از 2و نیم میکرون و آلاینده کربن سیاه -که حاصل احتراق سوخت‌های سنگین مثل سوخت‌های دیزل است- نسبت به دیگر فصول رشد خیره‌کننده‌ای دارد.» او افزود: «در مقایسه با دیگر شهرهای جهان با کمبودی در زمینه ایستگاه‌ها روبه‌رو نیستیم. تقریبا در هر منطقه شهر یک دستگاه سنجش کیفیت هوا داریم. در فصول سرد که تقریباً جو تهران به جو همگن می‌رسد، دیگر آلودگی هوا منوط به مناطق خاصی از شهر نمی‌شود و انباشت آلاینده‌ها تمامی شهر را درگیر می‌کند.» کارهای اجرایی آزمایشگاه شریف، توسط دانشجویان می‌شود.  مدیر امور سنجش شرکت کنترل کیفیت هوا، در تشریح عملکرد آزمایشگاه گفت: «این آزمایشگاه با سرمایه‌‌گذاری شهرداری تهران فعال شده است و امروز مرجع قابل اعتمادی برای تأیید صحت اطلاعات حاصل از سنجش کیفیت هوای تهران و حتی کشور است. صحت اطلاعات ایستگاه‌ها در این آزمایشگاه سنجش و کنترل شده و مورد تأیید قرار می‌گیرد. در این آزمایشگاه بالاترین سطح استاندارد اندازه‌گیری گاز ازن وجود دارد.آزمایشگاه شریف تنها مرجع سنجش گازها در کشور است.»

طی 2 سال می‌توان آلودگی هوا را کاهش داد
سیدمحمدمهدی میرزایی‌قمی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهرداری تهران: برای نخستین‌بار موضوع تحلیل تصاویر ماهواره‌ای را شروع کردیم تا منشأ آلودگی هوا را شناسایی کنیم. شرکت کنترل کیفیت هوا وظیفه سنجش آلودگی هوا و آلودگی صوت را برعهده دارد و این سازمان براساس قانون وظیفه‌ای برای مدیریت آلودگی هوا ندارد. باید با اراده سیاسی به دور از سیاست‌زدگی موضوع را پیگیری کرد و اینکه افرادی بابت اغراض سیاسی به شهرداری تهران حمله کنند، آدرس غلط می‌دهند. اگر۲۳ دستگاه مسئول پای کار آیند و برنامه‌ریزی بلندمدت صورت گیرد و اراده وجود داشته باشد، خوش‌بینانه این است که تا 2سال آینده شاهد کاهش آلودگی هوا در پارامترهای مختلف خواهیم بود.