کریسمس با طعم تورم

خانواده‌ها از آسیا و آفریقا گرفته تا اروپا و آمریکا با یکی از گران‌ترین تعطیلات کریسمس در 4 دهه اخیر روبه‌رو هستند. بحران اقتصادی، تغییرات آب‌وهوایی و جنگ در اوکراین قیمت کالاهای اساسی و هزینه سفر در تعطیلات پایان سال میلادی را به‌طور قابل توجهی افزایش داده است. قیمت تمام اقلام جشن کریسمس از درخت کاج و تزئینات آن گرفته تا هدایا و شام شب کریسمس افزایش یافته است. هزینه سفر برای دید و بازدیدها و رفتن به تعطیلات نیز به‎دلیل جهش چشمگیر قیمت بنزین و بلیت هواپیما نسبت به سال گذشته بیشتر شده است.
یافته‌های نظرسنجی ایپسوس در 12کشور جهان حاکی از آن است که 9نفر از هر 10شرکت‌کننده در این نظرسنجی گفته که نگران افزایش هزینه‌ها در تعطیلات کریسمس هستند که نسبت به سال گذشته (2021) افزایش 55درصدی را نشان می‎دهد. گاردین نیز نوشته که درنظرسنجی تازه‌ای که انجام داده، حدود نیمی از مصرف‌کنندگان انگلیسی گفته‌اند که گرانی و تورم باعث شده در نحوه خرید اقلام جشن کریسمس، هدایا و رفتن به تعطیلات تجدیدنظر کنند. براساس ارزیابی سرویس «ورلد رمیت»، سیستم مالی معتبر انتقال آنلاین، انتظار می‌رود که خانواده‌ها در سراسر جهان تا 156درصد از درآمد ماهانه خود را صرف جشن‌های کریسمس کنند. به‌عبارت دیگر، خانواده‌ها باید از پس‌انداز خود خرج کنند. براساس ارزیابی این نهاد مالی، فقط وعده غذایی شام کریسمس به‌طور متوسط 50درصد بیشتر از سال گذشته هزینه خواهد داشت.

جهش قیمت مواد غذایی
یکی از بیشترین افزایش هزینه‌ها مربوط به اقلام غذایی است. به‌گزارش فایننشال‌تایمز، قیمت اقلام جشن شام کریسمس ازجمله بوقلمون، چیپس و نوشیدنی نسبت به سال گذشته 14درصد افزایش یافته است. هزینه بنزین و برق نیز نسبت به زمستان گذشته تا 96درصد بیشتر شده است. این روزنامه نوشته: «وقتی نوبت به جشن کریسمس می‌رسد طیف گسترده‎ای از خانواده‌ها ترجیح می‌دهند که امسال به‌خاطر جهش قیمت‌ها کمتر دست به جیب شوند.» بنا بر این گزارش، بیشترین افزایش قیمت در اقلام خوراکی مربوط به بالا رفتن هزینه‌های تولید گوشت و محصولات کشاورزی است. به‌عنوان مثال، هزینه پرورش بوقلمون 16درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشته است. پس از آغاز جنگ اوکراین، قیمت جهانی غلات هم به‌شدت بالا رفته است. بخشی از افزایش هزینه در اقلام خوراکی نیز مربوط به بالا گرفتن هزینه نیروی کار فعال در بخش کشاورزی است. افزایش قیمت انرژی نیز ازجمله قبوض سرسام‌آور گاز در سال2022 باعث گران‌تر شدن محصولات کشاورزی و دامپروری شده است. روزنامه بیزینس رکوردر نوشته که گرانی باعث شد تا بوقلمون از منوی شام کریسمس بسیاری از خانواده‌ها در آمریکای لاتین حذف شود. در این گزارش آمده: خانواده‌ها در آمریکای لاتین که با بالاترین تورم در 2 دهه اخیر این منطقه دست‌وپنجه نرم می‌کنند تلاش دارند تا هزینه‌ها را به حداقل برسانند. لونا زن خانه‌دار 62ساله در مکزیکوسیتی به بیزینس رکوردر می‌گوید: «مجبوریم بین خریدن غذا یا هدیه یکی را انتخاب کنیم.»  همچنین افزایش هزینه مواداولیه، حمل‌ونقل و بسته‌بندی، هزینه تمام‌شده تنقلاتی مانند شکلات را نیز افزایش داده است؛ امری که باعث شده تا تولیدکنندگانی چون شرکت نستله حجم محصولات خود را متناسب با کم شدن قدرت خرید مصرف‌کنندگان کاهش دهند.

گرانی سوخت؛ قبض‌های نجومی
هزینه سفرهای هوایی نیز نسبت به سال گذشته به‌شدت افزایش یافته است. به‌گزارش بانک فدرال رزرو سنت‌لوئیس آمریکا، بلیت هواپیما 25درصد افزایش قیمت داشته است. علاوه بر گرانی، توفان‌های اخیر زمستانی در آمریکا و تأخیرها و لغو سفرهای هوایی نیز مشکلات مسافران را تشدید کرده است. در انگلیس در شرایطی که اعتصاب‌های گسترده فعالیت خطوط راه‌آهن را مختل کرده، سفر با خودروهای شخصی نیز صرفه اقتصادی ندارد. روزنامه گاردین نوشته: قیمت بنزین و گازوئیل که سوخت 94درصد از شبکه حمل‌ونقلی در انگلیس را تشکیل می‌دهند به‌شدت بالا رفته و باعث شده تا خانواده‌های انگلیسی برای دید و بازدیدهای پایان سال حداقل 10درصد هزینه بیشتری پرداخت کنند. این تفاوت قیمت برای مسافرت‌های تعطیلات کریسمس به بیش از 36درصد هم می‌رسد. این در حالی است که بنا بر اعلام صندوق بین‌المللی پول، با وجود افزایش تورم، دستمزدهای واقعی در انگلیس به پایین‌ترین سطح خود در چند دهه اخیر رسیده است. خرید هدیه‌های کریسمس نیز به چالشی جدی تبدیل شده است. به‌عنوان مثال، قیمت اسباب بازی به‌عنوان یکی از مرسوم‌ترین هدایای جشن کریسمس به‌دلیل اختلال در زنجیره تامین به‌ویژه محدودیت‌های واردات کالا از چین و افزایش هزینه‌های انرژی و حمل‌ونقل در انگلیس حدود 7درصد افزایش یافته و در مقابل قدرت خرید مصرف‌کنندگان کاهش یافته است. فایننشال‌تایمز می‌نویسد: «سال گذشته متوسط خرید اسباب بازی از سوی مصرف‌کنندگان در انگلیس حدود 300پوند بوده که این رقم در سال‌جاری به زیر 90پوند رسیده است.»