مالت، کشوری کوچک با جاذبههای طبیعی و تاریخی و آب و هوای مدیترانهای
لوکیشن محبوب هالیوودیها
بهنام سلطانی
جمعیت انبوه و وسعت زیاد، ضامن پیشرفت کشورها نیست؛ چنانکه برخی کشورهای کوچک که مساحت و جمعیتشان به اندازه یکی از کلانشهرهای خودمان هم نیست در زمره پیشرفتهترین و مرفهترین کشورهای دنیا قراردارند. مالت که رویهمرفته 316کیلومتر مربع یعنی کمتر از تبریز خودمان مساحت دارد، یکی از همین کشورهای کوچک جنوب اروپاست که کلا از 6جزیره تشکیل شده و 450هزار نفر جمعیت دارد، اما به واسطه درآمدی که از محل جذب توریست کسب میکند اقتصادش را سروسامان داده و هماکنون بهعنوان یکی از کشورهای روبهتوسعه شناخته میشود. مالت بهخاطر موقعیت جغرافیاییاش در مرکز مدیترانه، اهمیت راهبردی دارد و در طول تاریخ بهخصوص در جنگجهانی دوم خاک این کشور بارها مورد هجوم سربازان خارجی قرارگرفته اما حالا یک پایگاه مهم دریایی است و قومیتهای مختلف در این کشور زندگی مسالمتآمیزی دارند. مالت کشور بزرگ و پرجمعیتی نیست اما سرزمین مهمی است که نقطه اتصال آفریقا به اروپا بهحساب میآید و با جاذبههای طبیعی و آبوهوای مدیترانهایاش هر گردشگری را مبهوت میکند.
در محاصره اقوام
موقعیت جغرافیایی مالت بهگونهای است که درست وسط دریای مدیترانه قرار گرفته و از یک طرف با اروپا و از طرف دیگر با آفریقا مرز مشترک دارد. البته این موقعیت استراتژیک برای مردم این سرزمین خیری نداشته و در طول تاریخ محل تلاقی فرهنگهای مختلف بوده است. فنیقیها، کارتاژها، یونانیها، رومیها، بیزانسها، سیسیلیها، نورمانها، پادشاهی سیسیل، هابسبورگهای اسپانیا، شوالیههای هوسپیتالر، ترکها، فرانسویها و انگلیسیها در دورههای مختلف تاریخی بر جزیره مالت تسلط داشتهاند و هر کدام روی فرهنگ و حتی زبان ساکنان این سرزمین اثر گذاشتهاند. مردم مالت به زبانهای مالتی و انگلیسی صحبت میکنند اما عده زیادی هم به زبان ایتالیایی تسلط دارند. ریشه تفاوتهای زبانی و فرهنگی در این کشور را باید در اتفاقات قرنهای گذشته جستوجو کرد. مالت از وقتی توسط جهانگردهای اروپایی کشف شد، جایی برای زندگی اقوام مختلف بهخصوص برخی اقوام آفریقایی مثل کارتاژها بوده است. آنها بعد از تسلط بر جزیره مالت با سایر ساکنان اطراف مدیترانه وارد جنگ میشوند و از جزایر مالت بهعنوان یک پایگاه دریایی برای جلوگیری از هجوم رومیها به آفریقا استفاده میکنند اما از پس امپراتوری قدرتمند روم برنمیآیند و رومیها عملا جزایر مالت را تصرف میکنند. مالت بعدها به تصرف اعراب درآمد و به همینخاطر زبان رسمی این کشور به عربی نزدیک است. این کشور در قرننهم به بخشی از امپراتوری بیزانس بدل شد و در قرن یازدهم به اشغال نورمنهای اسکاندیناویتبار درآمد. برخی بناهای تاریخی مالت به همان دوره تاریخی تعلق دارد و نورمنها بناهای تاریخی بسیاری در شهر میدنا که در آن سالها پایتخت مالت بود، به جا گذاشتند. بنابراین تفاوتهای زبانی و فرهنگی در این کشور بیدلیل نیست.
میزبانی از برد پیت
مالت از 6جزیره تشکیل شده که 3جزیره مسکونی و 3جزیره غیرمسکونی است و صرفا برای بازدید گردشگران خارجی کارکرد دارد. این مجمعالجزایر در میانه دریای مدیترانه و بین 2کشور آفریقایی لیبی و تونس و جزیره سیسیل در ایتالیا قرار دارد. حالا بناهای تاریخی و قرونوسطایی را به آن اضافه کنید تا بهدلیل بدلشدن مالت به یکی از پربازدیدترین کشورهای منطقه مدیترانه پی ببرید. جزیره زیبای مالت لوکیشن فیلمها و نامهای بزرگی بوده و هر کدام از این فیلمها روی صنعت گردشگری این جزیره تأثیرگذار بودهاند. مالت از سال۱۹۲۵ بهعنوان مکانی برای فیلمسازی موردتوجه قرارگرفت و برد پیت، بازیگر مشهور هالیوود تاکنون 3بار برای بازی در فیلمهای مختلف راهی این کشور شده که آخرین بار آن برای بازی در فیلم «کنار دریا» بوده است. او قبلا هم برای بازی در فیلمهای «تروی» و «جنگجهانی زد» نیز در مالت جلوی دوربین رفته بود. فیلم مشهور «گلادیاتور» و «کاپیتان فیلیپس» و فصل اول سریال پربیننده «بازی تاج و تخت» هم در مالت ساخته شده و بسیاری از گردشگران خارجی برای تماشای لوکیشن این فیلمها و سریالها به جزایر بکر و آرام مالت میروند.
جاذبههای مشهور
آبهای اطراف جزیره مالت بهعنوان تمیزترین و شفافترین آبهای مدیترانه شهرت جهانی دارد اما دلایل دیگری هم برای هجوم گردشگران خارجی به این نقطه از دنیا وجود دارد. تالاب آبی در جزیره کومینوی مالت، یک خلیج کوچک با آبهای کمعمق و نشأتگرفته از چندین چشمه است که برای غواصها یک مکان رؤیایی محسوب میشود. این تالاب به قدری حیرتانگیز است که برخی فیلمهای معروف مثل هلن و تروی و سریالهای کنت مونت کریستو و شیفته در آن فیلمبرداری شدهاند. معبد مگالیتیک هم یکی از قدیمیترین بناهای تاریخی دنیا بهحساب میآید که روی یک ستون بنا شده است. قدمت این معابد بین 2500 تا 3600سال قبل از میلاد مسیح تخمین زدهمیشود. کاخ استاد اعظم در شهر والتا هم یک بنای تاریخی مشهور است. این کاخ در سال1571 میلادی بنا شده و محل اقامت شوالیههای سنتجان بوده است. پنجره آزور در جزیره گزو، که در سریال بازی تاج و تخت به نمایش درآمده فراتر از یک جاذبه طبیعی است و بهعنوان یکی از نمادهای کشور مالت شناخته میشود. این بنای سنگی طبیعی بهصورت یک طاق است که بر فراز آبهای آبی مالت قرار دارد.
کشور چندفرهنگی
مالت در تاریخ معاصر هم نقش یک پایگاه مهم دریایی را در منازعات بینالمللی ایفا کرده و در جریان جنگجهانی دوم بهعنوان ایستگاه مهمی برای ناوگان دریایی انگلیس عمل میکرد. این کشور در یک برههای به تصرف ناپلئون بناپارت درآمد و بعد از آن مستعمره بریتانیا بود اما در سال1964 اعلام استقلال کرد و در سال1974 به جمهوری مالت بدل شد. این اتفاق نقطهعطفی در تاریخ پرفرازونشیب این کشور محسوب میشود و پیشرفتهای اقتصادی مالت از همان موقع شروع شد. سرزمین مالت مردمان جنگجو و خستگیناپذیری دارد. آنها در صنعت کشتیسازی حرفهای زیادی برای گفتن دارند و بخشی از اقتصاد این کشور از راه ساخت کشتیهای تجاری و مسافربری میچرخد اما طی سالهای اخیر صنعت گردشگری هم در این کشور حسابی رونق گرفته و درآمد هنگفتی را به خزانه مالت سرازیر کرده است. مالت بهخاطر آبوهوای مدیترانهای و سواحل و کرانههای بکری که در حاشیه دریای مدیترانه و در 93کیلومتری جزیره معروف سیسیل دارد، به مقصد گردشگران خارجی بدل شده و بسیاری از مردم دنیا به این کشور سفر میکنند تا به راز همزیستی مسالمتآمیز مردمانی که زبان و فرهنگ مشترکی ندارند پی ببرند. فرهنگ و سنتهای مالت آمیزهای از سنتهای فنیقی و کارتاژی، ایتالیایی، اسپانیایی، عربی و انگلیسی است. بهطور مثال از تأثیرات فرهنگ اسپانیایی، میتوان بهوجود گیتار در موسیقی محلی مالت و ایوانهای چوبی برگرفته از معماری سنتی اسپانیا اشاره کرد. واژههایی از زبان اسپانیایی در گویش مالتیتبارها وجود دارد. جشنهای محلی مالت، بهویژه جشنهای عروسی و کریسمس هم شباهت زیادی به جشنهای اهالی شمال ایتالیا دارد.