گفت‌وگو
گفت‌وگو با مدیر پسماندهای بیمارستانی سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران
55 خودروی مکانیزه، زباله‌های بیمارستانی را جمع‌آوری می‌کنند
پسماندهای بیمارستانی جزء آلوده‌ترین زباله‌هاست و اگر فرایند جمع‌آوری و دفع آنها به‌درستی انجام نشود ممکن است به انتقال انواع بیماری‌های خطرناک مانند ایدز و هپاتیت منجر شده یا معضلاتی چون آلوده شدن سفره آب‌های زیرزمینی را به‌دنبال داشته باشد. با توجه به اینکه هم‌اکنون سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران متولی جمع‌آوری و دفع ضایعات بیمارستانی است، با «حبیب کاری» مدیر پسماندهای بیمارستانی این سازمان درباره کم و کیف پسماندهای بیمارستانی کلانشهر تهران گفت‌وگو کرده‌ایم.
آیا شهرداری تهران متولی جمع‌آوری پسماندهای بیمارستانی است؟
خیر. طبق قانون جمع‌آوری و دفع بهداشتی زباله‌های بیمارستانی برعهده سازمان حفاظت از محیط‌زیست است اما هم‌اکنون شهرداری این وظیفه را به‌عهده گرفته است.
جز بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها، چه مراکزی پسماند عفونی تولید می‌کنند؟
کلینیک‌های دامپزشکی، مراکز دندانپزشکی و جراحی، مطب‌ها و ساختمان پزشکان، مراکز سالمندان، مراکز رادیولوژی، مراکز ترک اعتیاد و حتی آرایشگاه‌ها و سالن‌های زیبایی که تتو و خالکوبی و... انجام می‌دهند هم پسماند عفونی تولید می‌کنند.
تعداد این مراکز در تهران چه تعداد است؟
طبق بررسی‌هایی که با معاونت مناطق انجام دادیم، در تهران حدود ۱۲ هزار واحد زباله عفونی تولید می‌کنند و ما با ۴هزارو۵۰۰مرکز برای جمع‌آوری پسماندشان قرارداد داریم. ولی بقیه به‌دلیل اینکه الزام و اجباری روی آنها نیست با ما همکاری نمی‌کنند.
پس این احتمال وجود دارد که مراکزی که زباله عفونی تولید می‌کنند، پسماندهایشان به‌صورت غیراصولی جمع‌آوری شود؟
متأسفانه بله. به‌دلیل اهمیت این موضوع جلسات متعددی با سازمان نظام پزشکی گذاشتیم و آنها را قانع کردیم که مراکز را مکلف به بستن قرارداد برای جمع‌آوری زباله‌هایشان کنند.
چه مقدار زباله بیمارستانی در تهران جمع‌آوری میشود؟
در تهران ماهانه بین ۳ هزار و ۹۰۰ تا ۴ هزار و ۱۰۰ تن زباله بیمارستانی جمع‌آوری میشود که از این رقم ۲ هزار و ۱۰۰ تن زباله عفونی است و بقیه زباله معمولی یا شبه خانگی است. لازم به توضیح است که زباله‌های معمولی یا شبه‌خانگی مانند ظروف غذای بیماران، زباله بخش اداری بیمارستان و... است و زباله عفونی که به‌نام زباله‌های خطرناک بیمارستان از آنها یاد میشود شامل سرنگ‌ها، وسایل تزریقات و پانسمان و...هستند.
روند جمع‌آوری تا دفن زباله‌های عفونی بیمارستانی در تهران چگونه است؟
برای جمع‌آوری زباله‌های بیمارستانی، ۵۵ دستگاه ماشین مکانیزه ویژه حمل زباله بیمارستانی در 3 شیفت صبح، عصر و شب فعالیت می‌کنند. از این تعداد ۴۰ دستگاه ویژه حمل زباله‌های عفونی و ۱۵ دستگاه ویژه زباله‌های عادی هستند. مراکز درمانی موظفند زباله‌های عفونی و غیرعفونی را پس از اتوکلاو (فرایند خشک و بی‌خطر کردن زباله) در کیسه‌های زرد و مخازنی که به این منظور تهیه شده، قرار دهند. ماشین‌های مخصوص حمل زباله سازمان پسماند، راس ساعتی مقرر به این مراکز مراجعه می‌کنند و زباله‌هایشان را تحویل می‌گیرند و برای تخلیه به کهریزک می‌برند. توضیح این موضوع ضروری است که محل و نوع دفع زباله‌های عفونی و معمولی بیمارستانی با یکدیگر و با زباله‌های شهری کاملا متفاوت است. زباله‌های عفونی در مسیری مجزا به سلول‌های عفونی منتقل شده و در حفره‌هایی که زیر آن سفره‌هایی قرار دارد تخلیه می‌شوند و پس از چندین بار آهک‌پاشی و سم‌زدایی دفن می‌شوند و زباله‌های غیرعفونی هم در مسیری مجزا مورد سم‌زدایی قرارگرفته و دفن می‌شوند. البته موضوع تفکیک زباله‌های عفونی و غیرعفونی بیمارستانی ۳ سال است که انجام میشود. تا پیش از آن همه زباله‌های بیمارستانی در رده عفونی قرار می‌گرفت اما چون دفن زباله‌های عفونی هزینه‌بر است، این تفکیک انجام شد.
هزینه جمع‌آوری و دفن زباله‌های بیمارستانی چقدر است؟
طبق مصوبه شورای شهر امسال هزینه جمع‌آوری و دفع زباله‌های بیمارستانی کیلویی ۳ هزار و ۱۶۰ تومان است که تقریبا نیمی از آن هزینه دفع بهداشتی و نیم دیگر هزینه حمل‌ونقل است. این رقم کم‌ترین میزان دریافتی برای زباله و تقریبا قیمت تمام‌شده است. یعنی شهرداری هیچ عایدی‌ای از این موضوع ندارد.
ابتدای صحبت‌های‌تان اشاره کردید که تقریبا ۷هزار و ۵۰۰ مرکزی که در تهران زباله عفونی تولید می‌کنند، برای جمع‌آوری پسماندشان با شهرداری قرارداد ندارند و ممکن است زباله‌هایشان با زباله‌های شهری مخلوط شود. چه راهکاری برای رفع این معضل دارید؟
ما بارها با سازمان نظام پزشکی و وزارت بهداشت درباره این موضوع صحبت کرده‌ایم. برخی از این مراکز به‌دلیل هزینه جمع‌آوری پسماند حاضر نیستند با ما همکاری کنند. یعنی پزشک ترجیح می‌دهد کیسه زباله مطبش را در مخزن سر کوچه بگذارد، این در حالی است که حتی اگر یک سرنگ داخل مخزن باشد زباله کل مخزن عفونی میشود. یک روش بازدارندگی برای این مراکز این است که پس از شناسایی اخطار دهیم و اگر نسبت به اخطار بی‌توجه باشند طبق مصوبه شورای شهر جریمه می‌شوند و رقم جریمه طوری است که به نفع‌شان است برای جمع‌آوری زباله‌های عفونی‌شان قرارداد ببندند. البته از مردم درخواست می‌کنیم در پروسه شناسایی این واحدها به ما کمک کنند و مراکز درمانی و مطب‌هایی که زباله‌هایشان را در مخزن شهری می‌گذارند را به سامانه ۱۳۷ اطلاع دهند.