گزارش
دوستت دارم، پس غر می‌زنم
گاهی غرزدن می‌تواند شکل غیرمستقیمی از بیان دوست‌داشتن باشد
مهدیه تقوی‌راد- روزنامه‌نگار
غرزدن در زندگی مشترک هشداری برای موقعیت‌هایی است که فرد در آن گرفتار شده و نیاز به شنیده‌شدن و دیده‌شدن دارد. اگرچه تکرار مداوم غرزدن می‌تواند خسته‌کننده باشد و همسران را از زندگی مشترک دلسرد کند، اما گاهی اوقات افراد برای اینکه به خواست‌ها و نیازهایشان برسند از مکانیزم غرزدن استفاده می‌کنند تا شاید به نتیجه دلخواهشان برسند، غافل از اینکه این شیوه بسیار ناکارآمد و نامناسب بوده و گزینه مناسبی برای رسیدن به هدف به شمار نمی‌آید. به همین دلیل است که متخصصان توصیه می‌کنند علت غرزدن ریشه‌یابی شود و به سرعت به‌دنبال برطرف‌کردن باشید.
علیرضا زرندی، روانشناس و روان‌درمانگر پویشی، با بیان اینکه غرزدن یک واکنش غیرمستقیم نسبت به موقعیت اتفاق افتاده است، می‌گوید: به‌دلیل افکار و احساساتی که در فرد نسبت به موقعیتی که در آن گرفتار آمده، شکل گرفته، فرد به مکانیزم دفاعی غرزدن پناه برده و با قرارگرفتن در موضع فرد قربانی، نارضایتی خود را از وضعیتی که در آن قرار گرفته ابراز می‌کند.
او با بیان اینکه غرزدن به نوعی «درماندگی» و نشان از وجود نارضایتی و احساس ناخوشایندی در فرد است، می‌گوید: نقطه مقابل وضعیت درماندگی این است که فرد افکار، خواسته‌ها و احساساتش را به شکل مستقیم و صریح بیان کند و به طرف مقابل وضعیت و خواسته خود را به شکل رفتارهای قاطعانه و نه غرزدن، اعلام کند. تا بدین وسیله طرف مقابل هم متوجه شود که کجای راه را مثلا اشتباه کرده و یا باید چه راهکارهایی را برای رفع دلخوری طرف مقابل در پیش بگیرد.
کنترل‌گری با غرزدن
گاهی اوقات غرزدن و بهانه‌گرفتن از کارها و رفتار طرف مقابل به قدری زیاده از حد می‌شود که در دراز مدت به کیفیت زندگی مشترک آسیب می‌زند و فرد با این مکانیزم سعی در کنترل رفتار و کردار طرف مقابل داشته و می‌خواهد با این کار خود هدایت زندگی را – که تصور می‌کند از دستش خارج شده- در دست بگیرد. برخی اوقات همسران برای تغییر رفتار دیگری، مکانیزم غرزدن را در پیش می‌گیرند تا شاید به این طریق بتوانند رفتار و اعمال او را تغییر دهند. به‌گفته زرندی، گاهی اوقات غرزدن موازی با اعتراض‌کردن قرار می‌گیرد. در این صورت به جای غرزدن بهتر است اعتراض‌مان را به‌طور صریح به طرف مقابلمان اعلام کنیم و بگوییم که بابت چه رفتاری از او دلخور، شاکی یا عصبانی شده‌ایم. در این صورت طرف مقابل هم به جای اینکه مثلا تظاهر به شنیدن غرهایمان بکند و یا بیشتر روی رفتار خود لجبازی کند می‌تواند گامی در جهت اصلاح رفتاری که باعث دلخوری طرف مقابلش شده، بردارد. یک راه دیگر هم این است که خودمان را جای فردی بگذاریم که به مرحله غرزدن رسیده است، در این صورت با درک علت رفتارهای او متوجه می‌شویم که علت غرزدن‌های او چیست و متوجه نگرانی‌هایش می‌شویم. در این صورت اگر اشتباهی از ما سر زده باشد می‌توانیم به راحتی عذرخواهی کرده و سعی در جبران مافات کنیم.
غرزن دوست‌داشتنی
احساسات درونی ناپخته باعث می‌شوند تا فتیله غرزدن در انسان‌ها روشن شود؛ احساس ناامیدی، خشم، غمگین‌بودن، افسردگی، تنهایی و زمانی که افراد تحت فشارهای روانی زیاد قرار دارند تصور می‌کنند با غر زدن حالشان خوب شده و یا وضعیتشان تغییر پیدا می‌کند. غافل از اینکه تکرار مداوم غرزدن – از طرف مرد یا زن- به مرور باعث می‌شود تا زندگی مشترک به صحنه‌ای جنگی تبدیل شود که کم‌کم آتش آن فروزان شده و دامنگیر فرزندان هم می‌شود.
زرندی در این‌باره می‌گوید: معمولاً افراد به فردی غر می‌زنند که دوستش دارند. غرزدن می‌تواند شکل غیرمستقیمی از بیان دوست‌داشتن باشد، در این صورت فرد به جای دوست‌داشتن و اینکه نگرانی و خواسته خود را به شکل مستقیم به طرف مقابلش ابراز کند، شروع به غرزدن می‌کند. اما ویژگی اصلی غرزدن این است که فرد پیامش را به‌صورت مستقیم بیان نمی‌کند و این نوع ارتباط‌گیری معیوب باعث می‌شود تا نه‌تنها طرف مقابلمان متوجه منظورمان نشود بلکه ما هم به درستی نمی‌توانیم با غرزدن منظورمان را بیان کنیم و همین مسئله باعث می‌شود تا بین دوطرف ماجرا سوء‌تفاهم‌هایی به‌وجود بیاید. به‌گفته این روانشناس، غرزدن نشان از نارضایتی فردی دارد و فرد با غرزدن نشان می‌دهد که به مسئله‌ای اعتراض دارد و نمی‌تواند خواسته‌اش را به‌صورت مستقیم بیان کند و با استفاده از غرزدن می‌خواهد به مقصود خود برسد.
جلب توجه با غرزدن
آقایان و خانم‌هایی که غر می‌زنند معمولا این کار را برای جلب توجه همسرشان و یا طلب کمک و همراهی دیگران انجام می‌دهند. اما در واقعیت غرزدن به جای جلب توجه، شرایط را از آنچه هست سخت‌تر می‌کند. در این صورت حضور مؤثر همسران در رابطه و گوش شنوا‌بودن، همدلی، تقسیم عادلانه وظایف و کمک به همسر می‌تواند از فشار روانی که روی طرف مقابل است، بکاهد و با این کار از غرزدن مداوم او هم کم می‌شود.
زرندی در این‌باره می‌گوید: غرزدن دو لایه دارد؛ یک لایه رویی که فرد با غرزدن می‌خواهد به اطرافیان بگوید که حالش بد است و نیاز به توجه دارد و لایه زیرین غرزدن این است که من حالم از چه چیزی بد است و خواسته و حرفم چیست. یکی از بهترین راه‌ها برای از بین‌بردن غرزدن این است که بدون اینکه بلافاصله نظر خود را در مورد غرزدن طرف مقابل ابراز کنیم، به غرزدن‌های او گوش دهیم و بعد ببینیم که چه چیزی را از ما طلب می‌کند و از کجای رفتار ما دلخور است.
مردان غرغرو
برخلاف آنکه تصور می‌شود خانم‌ها پرچم غرزدن را در دست گرفته‌اند، تفاوتی از نظر جنسیتی بین زنان و مردان در میزان غرزدن وجود ندارد. هم زنان و هم مردان اگر به شرایطی برسند که تصور کنند نیاز به دیده‌شدن و شنیده‌شدن دارند و یا از رفتار طرف مقابلشان ناراحت باشند راهی جز غرزدن پیدا نمی‌کنند و هر دو به غر‌زن‌های قهاری تبدیل می‌شوند که هیچ فردی جلودارشان نخواهد بود. گاهی اوقات مردان به این دلیل که در معرض غرزدن‌های مدام همسرشان قرار می‌گیرند و فرصتی برای دفاع ازخود پیدا نمی‌کنند بهترین مکانیزم دفاعی که در پیش می‌گیرند غرزدن متقابل است تا شاید از این طریق از فشار روانی که گرفتارش شده‌اند بکاهند. گاهی نیز مردان برای اینکه توجه و همدلی همسرشان را در مواجهه با ناکاهی‌ها و شکست‌ها جلب کنند، و یا زمانی که از نظر مالی فشار زیادی را تحمل می‌کنند شروع به غرزدن می‌کنند که همین غرزدن‌ها اگر با همدلی خانم خانه همراه نشود ممکن است به تنش‌هایی بینجامد که در درازمدت به کانون خانواده آسیب می‌زند.
مکث
چطور غر زدن را شیرین کنیم؟
گاهی غرزدن و بیان اعتراض و احساسات در قالب نق‌زدن در ما یا همسرمان درونی و نهادینه شده است و زمان کافی لازم است برای اصلاح این عادت. پس تا رفع و اصلاح این رفتار، می‌توانیم کارهایی انجام دهیم تا خودمان و همسرمان و رابطه‌مان آسیب کمتری از غرغرها ببینند. روزهای خوب را یادآوری کنید: زنده‌کردن روزهای خوب و یادآوری‌شان بسیار می‌تواند تأثیرگذار باشد. به این فکر کنید که آیا همسرتان قبل از این هم غرغرو بود یا نه؟ آیا از ته دل می‌خندید و با تمام وجود در بعضی مواقع و لحظات لذت می‌برد؟ چنانچه چنین لحظاتی در ذهن‌تان است تلاش‌تان این باشد که شرایط و موقعیت‌های مشابهی در رابطه خود و همسرتان فراهم آورید. به‌عنوان مثال تعداد تفریحات خانوادگی‌تان را بیشتر کنید. گاهی هم از اطرافیان‌تان حمایت بگیرید و فرزندان‌تان را به آنها بسپارید تا بتوانید زمان‌هایی برای گردش و تفریح دونفری داشته باشید و لحظاتی را به‌وجود بیاورید که کمتر به اتفاقات منفی و مشکلات فکر کنید.
امنیت خانه را فراهم کنید: احساس امنیت یکی از مهم‌ترین نیازها در زندگی است که از راه‌های متفاوتی ایجاد می‌شود ولی مهم‌ترین این راه‌ها احساس امنیت عاطفی و امنیت مالی است. سعی کنید در هر شرایطی که هستید به همسرتان اطمینان دهید برای ایجاد امنیت و صمیمیت در خانه، تلاش می‌کنید و به او احساس آرامش بدهید. گاهی با یک هدیه بی‌بهانه، یک دوستت دارم صمیمانه، یک پیام دلنشین، دیدن یک فیلم خوب، تعریف از خلق و خو و حتی ظاهر فرد مقابل و... دل همسر و همراه زندگی‌تان قرص می‌شود.
روراست باشید: گاهی غر زدن ناشی از برآورده نشدن نیازی در فرد مقابل است. گاهی فرد برای بیان خواسته‌اش نمی‌تواند مستقیم ابراز نیاز کند؛ بنابراین به چیزی مثل غر زدن پناه می‌برد. اگر برایتان سخت است که به‌طور مستقیم مسئله‌ای را مطرح کنید، برای ابراز نیازهایتان به همسرتان، می‌توانید به او نامه بنویسید یا پیامک بفرستید و یا از روش‌های مشابه استفاده کنید. اینکه انتظار داشته باشید او از غرهای شما متوجه نیازتان شود، توقع بی‌جایی است. با همسرتان روراست باشید و این فرصت را به او بدهید تا برای برآورده شدن نیازهایتان تلاش کند.
بذله‌گویی را چاشنی رابطه‌تان بکنید: از معجزه بذله‌گویی و شوخی در رابطه خود و همسرتان هیچ‌وقت غافل نشوید. اگر هم برایتان سخت است سعی کنید این مهارت را کسب کنید. کتاب بخوانید، از دوستان‌تان کمک بخواهید، فیلم ببینید، پادکست گوش کنید... هزار راه برای آموختن شوخی و بذله‌گویی وجود دارد. گاهی می‌شود غر زد و غر شنید و بعد با همراهی و همدلی و با چند شوخی بامزه فضای مثبت و حال خوبی را برای هم رقم زد.
اشتباه‌تان را بپذیرید و معذرت‌خواهی کنید: وقتی حق با او است و شما اشتباهی را انجام داده‌اید، معذرت‌خواهی کنید. این نشان‌دهنده شخصیت سالم شماست که در شرایط لازم معذرت‌خواهی می‌کنید و مسئولیت اشتباه‌تان را می‌پذیرید و سعی می‌کنید آن را جبران کنید؛ به‌عنوان مثال اگر همسرتان غر می‌زند که هرگز در کارهای خانه به او کمک نمی‌کنید، به جای دعوا کردن با او، بگویید: «آره درسته میفهم‌ام. من خیلی روی کارهای خودم تمرکز کردم و متوجه نشدم که تو هم تو خونه دست‌تنهایی و نیاز به کمک داری.چون تو هم حق استراحت کردن داری. منو ببخش. جبران می‌کنم.» و واقعا هم روال‌تان را تغییر دهید و جبران کنید.
کلمات ناخوشایند و تند ممنوع؛ به‌کار نبرید: مواقعی که خانم‌ها غر می‌زنند، بعضی از مردان به‌شدت از کوره در‌می‌روند و شروع به داد و بیداد کردن کرده و مدام خطاب به همسر خود می‌گویند با وجود چنین زندگی خوبی چرا باید احساس بدبختی کنی و نق‌و‌نوق کنی؟ و سپس از داشتن چنین همسر غرغرویی ابراز پشیمانی می‌کنند. این وضعیت و شرایط منجر می‌شود که هرکدام از زوجین طرف مقابل خود را متهم کرده و او را مقصر تمامی اتفاقات بداند و همینطور بدرفتاری‌ها و غر زدن‌ها ادامه پیدا می‌کند و مشکلات همچنان به قوت خود باقی خواهند‌ماند. درحالی‌که آرامش و نوازش به جای حرف‌های ناخوشایند و تندی رفتار، می‌تواند روی خوش زندگی را به شما و همسرتان نشان دهد.
