نفر دوم، نقش اول شد

قرارداد یک ساله امیر قلعه‌نویی با ذوب‌آهن بعد از شکست آسیایی در مقابل استقلال به‌پایان رسید و ژنرال، به سرعت تیم بعدی‌اش را انتخاب کرد. به‌صورت موازی با پیوستن امیر به سپاهان، گمانه‌زنی‌ها در خصوص سرنوشت نیمکت ذوب نیز قوت گرفت. جواد نکونام و علیرضا منصوریان، اولین گزینه‌های هدایت باشگاه اصفهانی بودند اما سرانجام نام «امید نمازی» به‌عنوان سرمربی جدید باشگاه مطرح شد. اولین و آخرین تجربه مربیگری نمازی در فوتبال ایران، به اولین روزهای حضور کارلوس کی‌روش در تیم‌ملی برمی‌گردد. این مربی دستیار کی‌روش در تیم‌ملی بود و رابطه بسیار خوبی با مرد پرتغالی داشت اما به تدریج اختلاف ‌نظرهای عمیقی میان آنها شکل گرفت و سرانجام نمازی از کادر فنی جدا شد. وقتی امید نمازی در میان گزینه‌های هدایت تیم‌ملی امید قرار گرفت، دشمنی این دو نفر بیشتر از قبل عیان شد. با این وجود دستیار سابق کارلوس بالاخره به ایران برگشت و هدایت یک باشگاه لیگ برتری را بر عهده گرفت. نمازی اولین کمک‌مربی تیم‌ملی نیست که در لیگ‌برتر صاحب تیم می‌شود. به‌جز «مارکار آقاجانیان» که ظاهرا تنها برای دستیاری خلق شده، سایر دستیاران تیم‌‌ملی در سال‌های گذشته موقعیت‌های خوبی برای پیشرفت به‌دست آورده‌اند. موقعیت‌هایی که نشان می‌دهند حضور در کادر فنی تیم‌ملی در هر جایگاهی، یک دورخیز بزرگ برای آینده است. 
 جواد نکونام:دوران حضور نکو در کادر فنی تیم‌ملی بسیار کوتاه بود. درگیری با نیمکت قطر و محروم‌شدن از سوی فیفا، مهم‌ترین اتفاقی بود که در این دوران برای کاپیتان سابق ایران رقم خورد. رکورددار تعداد بازی در تاریخ تیم‌ملی، به دلایلی که هنوز هم مبهم به‌نظر می‌رسیدند از کادر فنی کنار گذاشته شد و بعد از چندین ماه، پیشنهاد سرمربیگری نساجی مازندران را پذیرفت. صعود به لیگ‌برتر با نساجی، اولین نشانه‌های استعداد مربیگری نکونام را آشکار کرد. 
 علی کریمی:امروز همه جادوگر و کی‌روش را دشمنان خونی هم می‌دانند و هیچ‌کس نیست که از کنایه‌های تند و تیز رد و بدل شده بین این دو نفر بی‌خبر باشد اما فضای بین دو نفر همیشه به همین اندازه خشن نبود. در اولین سال‌های حضور کارلوس روی نیمکت تیم‌ملی، او دوستی نزدیکی با علی کریمی داشت و قبل از جام ملت‌های2015، همین دوستی منجر به حضور جادوگر در کادر فنی تیم کی‌روش شد. با این وجود کریمی با تیم به استرالیا سفر نکرد و قید ادامه حضور در تیم‌ملی را زد. جادوگر کلاس‌های مربیگری درجه دو آسیا را پشت‌سر گذاشت و مدتی بعد سرمربی نفت تهران شد. ورود او به دنیای مربیگری البته حاصل اعتبارش به‌عنوان یک فوتبالیست بود و نه دوران کوتاه کار به کی‌روش. 
 علیرضا منصوریان :در آخرین روزهای حضور افشین قطبی در فوتبال ایران، علیمنصور به‌عنوان دستیار در کنار او حضور داشت. بعد از برکناری قطبی، منصوریان در دیدار دوستانه با روسیه سرمربی تیم‌ملی ایران نیز شد. این مربی البته سابق هدایت پاس همدان را قبل از ملحق شدن به کادر قطبی داشت اما در این دوران بیشتر مورد توجه قرار گرفت و مدتی بعد سرمربی تیم‌ملی امید شد. دوران همکاری با قطبی تاثیر بسیار زیادی روی منصوریان گذاشت. «3امتیاز را برداریم!»یکی از اصطلاحاتی است که منصوریان هنوز از آن استفاده می‌کند. 
 انگین فیرات :دستیار آلمانی علی دایی، روزهای خوبی را روی نیمکت تیم‌ملی در کنار شهریار سپری نکرد. تیم‌ملی در بحران قرار گرفت و سرانجام به جام‌جهانی راه نیافت اما فیرات سرمربی سپاهان شد و روی نیمکت این تیم نشست. نتایج فیرات در اصفهان ضعیف‌تر از حد انتظار بودند اما او قبل از ترک همیشگی ایران، در باشگاه‌های گسترش فولاد و سایپا نیز به‌عنوان سرمربی مشغول به کار شد. 
 منصور ابراهیم‌زاده:امیرقلعه‌نویی در دوران هدایت تیم‌ملی اعتقاد خاصی به «خرد جمعی» داشت و آن‌قدر دستیار در تیم‌ملی دور خودش جمع کرده بود که گروهی از آنها روی نیمکت جا نمی‌شدند. دستیار اول او اما منصور ابراهیم‌زاده بود. او که چند سال نیز به‌عنوان دستیار در کنار لوکا بوناچیچ کار کرده بود، بعد از جدایی قلعه‌نویی از تیم‌ملی برای همیشه دستیاری را کنار گذاشت و سرمربی باشگاه ذوب‌آهن شد. ابراهیم‌زاده البته در دوران دستیاری امیر، سرمربی تیم «ب» ایران نیز بود. تیمی که قهرمانی غرب آسیا را به‌دست آورد. 
 حسین فرکی:سومی آسیا و صعود به جام‌جهانی 2006، بهترین نتایجی بود که برانکو ایوانکوویچ در تیم‌ملی به‌دست آورد. در این سال‌ها، حسین فرکی دستیار همیشگی او بود. دوران سرمربیگری جدی فرکی، بعد از وداع با نیمکت تیم‌ملی کلید خورد. او در باشگاه‌های مختلفی کار کرد و دو دوره پیاپی در لیگ‌های سیزدهم و چهاردهم، با فولاد و سپاهان قهرمان لیگ شد.
 هومن افاضلی:سرمربی نفت تهران در هفته‌های پایانی لیگ هفدهم، سال2006 آنالیزور برانکو ایوانکوویچ در تیم‌ملی بود. او به تدریج پیشرفت کرد و به‌عنوان یک سرمربی در فوتبال باشگاهی ایران مطرح شد. افاضلی البته در این سال‌ها نتایج درخشانی به‌دست نیاورده و موفق نشده از باشگاه‌های بزرگ پیشنهاد همکاری دریافت کند. 
 برانکو ایوانکوویچ:شاید مهم‌ترین دستیار تیم‌ملی در چند دهه گذشته، برانکو ایوانکوویچ باشد. او دستیار و به گواه خیلی‌ها مغز متفکر تیم بلاژویچ بود. تیم بلاژ علیرغم نمایش‌های خوب، به جام‌جهانی نرفت و مرد کروات ایران را ترک کرد اما برانکو روی نیمکت باقی ماند تا 4سال بعد در قامت سرمربی، صعود به جام‌جهانی را جشن بگیرد. دستیار سابق و پروفسور امروز، با دو قهرمانی و یک نایب قهرمانی در 3فصل گذشته لیگ روی نیمکت پرسپولیس، محبوبیت بسیار زیادی در بین پرسپولیسی‌ها به‌دست آورده است.