سوءاستفاده از قانون اعطای «تابعیت» به فرزندانِ زنان ایرانی

«قانون اعطای تابعیت از مادر به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی منجر به سو‌ءاستفاده از زنان ایرانی شد، به‌گونه‌ای که مادران را رها کردند و دیگر بازنگشتند.» شهریار حیدری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس یازدهم با بیان این مطلب درباره اصطلاح قانون اعطای تابعیت به فرزندانِ زنان ایرانی گفت: «بنا به ضرورت در یک مقطعی تابعیت برای فرزندان مادران ایرانی صادر شد، اما این قانون باعث سوءاستفاده بسیار زیادی در این موضوع شد و تقریبا حق و حقوق مادران ایرانی به‌گونه‌ای زیر سؤال رفت. اینگونه نیست که این قانون حذف یا لغو شود بلکه باید اصلاح صورت بگیرد، به‌گونه‌ای که مادران ایرانی دچار ضرر و زیان نشوند. دلیلش هم این بود که عده‌ای از اتباع سایر کشورها از این قانون سوءاستفاده و با زنان ایرانی ازدواج کردند، به‌دلیل اینکه فرزندان‌شان ایرانی شوند، اما حقوق مادران ایرانی درنظر گرفته نشد.» به‌گفته حیدری، این موضوع باعث شکایت بسیاری از مادران شد: «از این جهت اصلاح این قانون یک ضرورت است. هم‌اکنون نیز اصلاح این قانون در دست اقدام است و باید تکلیف هر تبعه خارجی که به کشور وارد می‌شود، مشخص شود. سال‌هاست اتباع افغانستانی در کشور ما کار می‌کنند، درحالی‌که بیشترشان شناسنامه ندارند، حتی برخی کارت اقامت هم ندارند. برای کشوری که برنامه‌ریزی برای معیشت و اقتصاد خود می‌کند و سرمایه‌گذاری می‌کند، قطع به یقین اگر فکری برای این افراد نکند دچار ضرر و زیان می‌شود و یا در آن قانون اخلال ایجاد می‌شود.»‌ نماینده سرپل ذهاب و قصر شیرین با اشاره به تصویب طرح کلیات قانون تشکیل سازمان ملی مهاجرت تأکید کرد: «در قانون جدید همه موارد دیده و تلاش شده یک قانون جامع و کامل باشد. این قانون اعطای تابعیت کاملا یک تجربه شد که البته تجربه موفقی نبود. دلیل آن هم سوءاستفاده‌ای بود که از این قانون شد. ما یک بررسی میدانی انجام دادیم و در استان‌های هدف واقعیتش به این نتیجه رسیدیم که این قانون اعطای تابعیت جواب نداده است. امیدواریم با این قانون جامع به یک نتیجه و جمع‌بندی برای همیشه برسیم و این مسائل به‌صورت ضابطه‌مند درآید و اتباع خارجی که وارد کشور می‌شوند و ماندگاری دارند، مانند اتباع کشور افغانستان مشمول یک قانون شوند تا در آینده دچار اشکال و ضرر و زیان نشویم.»‌ این نماینده در پاسخ به این سؤال که آیا اجرای قانون اعطای تابعیت متوقف خواهد شد؟ تأکید کرد: «قانون اعطای تابعیت در قانون سازمان ملی مهاجرت تجمیع شده است. این قانون درباره اعطای تابعیت و تعیین تکلیف اتباع بیگانه در کشور هم به لحاظ ماندگاری و هم به لحاظ طرد این افراد جامع است.» شهریاری درباره اینکه آیا با اصلاح قانون اعطای تابعیت، تابعیت افرادی که پیش از این موفق به دریافت شناسنامه شده‌ بودند، لغو می‌شود هم بیان کرد: «افرادی که تابعیت گرفته‌اند، تعیین تکلیف شده‌اند. تعداد زیادی هم پرونده تشکیل داده‌اند که تعیین تکلیف می‌شوند، اما این اقدام با ضوابط جدید و کارآمد صورت می‌گیرد.»