کاهش تورم مصالح با افول ساخت‌وساز

شاخص قیمت نهاده‌های ساختمان‌های مسکونی شهر تهران بعد از چند سال رشد متوالی، در تابستان امسال با رشد منفی 3.4درصدی مواجه شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد این اتفاق به‌احتمال‌زیاد ناشی از سقوط شدید ساخت‌وساز مسکونی در پایتخت و کاهش تقاضا برای نهاده‌های ساختمانی است.
به‌گزارش همشهری، چندی پیش مرکز آمار ایران در گزارش گردآوری اطلاعات پروانه‌های ساختمانی صادر شده در شهرداری‌های کشور، از سقوط 50.6درصدی تعداد پروانه‌های صادره شهر تهران در فصل بهار نسبت به زمستان سال قبل و همچنین کاهش 47.2درصدی آن نسبت به بهار سال قبل خبر داد. این اتفاق در سایر مناطق شهری کشور نیز تکرار شده بود و در فصل بهار امسال تعداد پروانه‌های ساختمانی صادر شده در مناطق شهری کشور نسبت به فصل زمستان 20.4درصد و نسبت به بهار سال گذشته 15.3درصد کاهش نشان می‌داد. در این وضعیت، کاهش تقاضا برای مصالح قابل پیش‌بینی بود و کاهش 3.4درصدی تورم نهاده‌های ساختمانی نیز می‌تواند پیامد همین موضوع باشد.

ارزانی آهن و سیمان
گزارش مرکز آمار ایران از شاخص و متوسط قیمت نهاده‌های ساختمانی شهر تهران در فصل تابستان۱۴۰۱، از کاهش 3.4درصدی تورم این بازار نسبت به فصل بهار حکایت دارد. بررسی جزءبه‌جزء اطلاعات این مرکز، حاکی از این است که در تابستان امسال، بیشترین کاهش قیمت ثبت شده در دسته نهاده‌های ساختمان مسکونی شهر تهران به گروه «سیمان، بتن، شن و ماسه» اختصاص داشته که شاخص قیمت آن نسبت به فصل بهار 15.4درصد کاهش پیدا کرده است. بعد از آن، گروه «آهن‌آلات، میلگرد و پروفیل در، پنجره و نرده» با کاهش 13.4درصد شاخص قیمت، دومین رتبه کاهش قیمت را به‌خود اختصاص داده است. در این فصل همچنین شاخص قیمت در گروه «تأسیسات مکانیکی و انواع عایق حرارتی» 0.2درصد و «تأسیسات برقی» هم 0.5درصد کاهش پیدا کرده است که البته بنا به ضریب اهمیت پایین آنها، تأثیر چندانی در شاخص کل نهاده‌های ساختمانی ندارند. این در حالی است که گروه‌های آهن و سیمان، بخش قابل‌توجهی از هزینه ساختمان‌سازی مسکونی را شامل می‌شوند و کاهش قیمت آنها تأثیر قابل‌توجهی روی قیمت تمام‌شده تولید مسکن دارد؛ هرچند اگر این ارزانی ناشی از افت تقاضا باشد، رشد دوباره قیمت این دو گروه مهم با افزایش اقبال بازار، بعید نیست.
 
تعدیل تورم نقطه‌به‌نقطه
در تابستان۱۴۰۱، تورم نقطه‌به‌نقطه شاخص قیمت نهاده‌های ساختمانی شهر تهران معادل 29.3درصد بوده که در مقایسه با وضعیت تورم عمومی کشور، رقم قابل‌قبولی است. در تابستان امسال، شیب تورمی نهاده‌های ساختمانی در تابستان امسال کاهش محسوسی را تجربه کرده و تورم نقطه‌به‌نقطه نهاده‌های ساختمان‌های مسکونی تهران 14.1واحد درصد کمتر از فصل بهار بوده است. در این فصل در بین گروه‌های اجرایی، فقط گروه «آهن‌آلات، میلگرد و پروفیل در، پنجره و نرده» با تورم منفی 0.4درصدی مواجه بوده و سایر گروه‌ها نسبت به تابستان پارسال، رشد قیمت را تجربه کرده‌اند. بیشترین تورم نقطه‌به‌نقطه نیز مربوط به گروه اجرایی «شیشه» معادل 83.3درصد بوده است. به گزارش همشهری، یک بخش از کاهش تورم گروه «آهن‌آلات، میلگرد و پروفیل در، پنجره و نرده» ناشی از کاهش صادرات این حوزه به‌واسطه اعمال عوارض صادراتی در سال‌جاری است که به‌خصوص در فصل تابستان به‌عنوان فصل اوج صادرات فولاد، باعث افزایش عرضه این محصولات در بازارهای داخلی شده است.

نقشه تورم سالانه مصالح
بررسی اطلاعات مرکزی آمار ایران نشان می‌دهد در تابستان۱۴۰۱، تورم سالانه نهاده‌های ساختمان‌های مسکونی شهر تهران معادل 36.7درصد بوده که شیب آن نسبت به فصل بهار 8.1واحد درصد کاهش نشان می‌دهد. در این فصل، در بین گروه‌های اجرایی بیشترین تورم سالانه مربوط به گروه اجرایی «شیشه» با 85.2درصد و کمترین میزان تورم با 18درصد متعلق به گروه «آهن‌آلات، میلگرد، پروفیل در و پنجره و نرده» بوده است.
به گزارش همشهری، کاهش نسبی تورم نهاده‌های ساختمان در تابستان1401 که احتمالا در فصل پاییز نیز به‌نوعی تکرار خواهد شد، هزینه تولید مسکن را در مقایسه با آنچه می‌توانست با تداوم رشد تورم باشد، کاهش می‌دهد و هرگز به‌منزله ارزان‌تر شدن ساخت‌وساز و تولید مسکن نیست. به‌عبارت‌دیگر، وقتی تورم نقطه‌به‌نقطه نهاده‌های ساختمانی در تابستان امسال 29.3درصد بیش از تابستان پارسال است، هزینه نهاده‌ها برای ساخت یک ساختمان در این بازه زمانی 29.3درصد افزایش پیدا کرده و حتی بدون درنظر گرفتن تغییرات قیمت زمین، هزینه خواب سرمایه و حاشیه سود معقول ساخت‌وساز، بازهم قیمت فروش این ساختمان باید به میزانی افزایش پیدا کند تا گرانی 29.3درصدی نهاده‌ها خنثی شود. طبق گزارش بانک مرکزی، میانگین قیمت مسکن تهران در پایان تابستان امسال 36درصد بالاتر از پایان تابستان پارسال بوده که بخش بزرگی از این تغییر قیمت ناشی از تغییرات قیمتی نهاده‌های ساختمانی است.