گزارش همشهری از فاز آخر اجرای قانون چک
آنلاین چک بکشید و وصول کنید
بانک مرکزی از خدمت نوین چک الکترونیک رونمایی کرد تا یک گام به سمت اجرای کامل قانون جدید چک برداشته شود. اما چک الکترونیک چیست و چگونه میتوان با دسته چکهای قدیمی وداع کرد و با خیال راحت چک کشید یا آن را وصول کرد؟
اگر تصمیم دارید دسته چک دیجیتال داشته باشید، ابتدا باید یک امضای الکترونیک داشته باشید. البته فعلا 3بانک این خدمت را ارائه میدهند و بهزودی دیگر بانکها هم به چک الکترونیک مجهز خواهند شد. چک دیجیتال یا الکترونیک براساس اعلام بانک مرکزی هم از حیث سرعت وصول، هم دقت و امنیت و البته نقد کردن آن نسبت به چکهای کاغذی برتری دارد و تمام قوانین و مقررات حقوقی ناظر بر چکهای کاغذی درخصوص چکهای دیجیتال حاکم خواهد بود.
به گزارش همشهری، با هدف ایجاد بستری برای ارائه چک امن دیجیتال و رفع مخاطرات احتمالی چکهای کاغذی بانک مرکزی به راهاندازی سامانه چکاد اقدام کرده که امکان مدیریت و نظارت آنلاین مبادله چک را برای شبکه بانکی و بانک مرکزی فراهم میکند. اما چک دیجیتال یا الکترونیک چیست و آیا مزیت آن فقط حذف نسخه فیزیکی و کاغذی چک است؟
چک دیجیتال شبیه چک کاغذی است و تمام مقررات چک کاغذی در مورد آن صدق میکند.در چک دیجیتال، کاغذ از موجودیت چک حذف و با استفاده از امضای دیجیتال چک معتبر میشود. بانک مرکزی پیشنیازهایی را برای استفاده از سامانه چک امن دیجیتال یا چکاد اعلام کرده که شامل عضویت در همراه بانک، نصب و فعالسازی برنامه «هامون» برای ثبت امضای الکترونیک و همچنین داشتن یک حساب جاری با امکان صدور دسته چک میشود.
پس از فعالسازی خدمت چک دیجیتال در منوی مربوط در همراه بانک خدمات مربوط به چک دیجیتال اعم از درخواست صدور دسته چک، صدور چک، امکان وصول درون بانکی و بین بانکی چک، مشاهده دسته چک صادر شده و برگههای چک دیجیتال، مشاهده چکهای دریافتی، انتقال چک دیجیتال، ضمانت چک، مسدودسازی چک، ابطال چک و نقد کردن چک بدون مراجعه به شعبه قابل انجام خواهد بود.
چک دیجیتال امنیت دارد؟
بانک مرکزی محکم و مطمئن میگوید امنیت چکهای دیجیتال از برگ چکهای کاغذی بیشتر است زیرا امکان دستکاری در آن وجود ندارد و نمیتوان منکر صدور چک دیجیتال شد چون زیرساختهای فنی چکاد بهگونهای طراحی و ایمنسازی شده که صادرکنندگان یا انتقالدهندگان چک از طریق امضای دیجیتال، احراز هویت و اعتبارسنجی خواهند شد. با این حساب با چک دیجیتال دیگر با برگشت خوردن چک بهدلیل خط خوردگی خداحافظی کنید و دیگر نیاز به پشتنویسی هم نیست و خیالتان راحت که بانک تنها درصورت کسری یا فقدان موجودی ممکن است چک را برگشت بزند. برای امنیت بیشتر بانک مرکزی سامانه نهاب را برای شناسایی اطلاعات هویت مشتریان بانکی پیشتر راهاندازی کرده که یک شماره شناسایی ویژه در اختیار هر کاربر یا مشتری بانک قرار میدهد که فرایند احراز هویت را آسان و سریعتر میسازد.
وداع با زندانیان چک
بانک مرکزی و دولت امیدوارند با تکمیل زنجیره اجرای قانون چک، جرایم و تخلفات ناشی از جرایم بانکی و پولی ازجمله چک برگشتی کاهش یابد و از زندانی شدن شهروندان بهدلیل پاس نشدن چکها جلوگیری شود. خبری خوب برای دستگاه قضایی که باعث خواهد شد تا نهتنها افراد زندانی ناشی از صدور چک بلامحل کمتر شود بلکه پروندههای قضایی و دعوای حقوقی ناظر بر چک هم به حداقل ممکن خواهد رسید چرا که با قانون جدید چک و البته چکهای دیجیتال نهتنها امکان صدور چک به وعده و بیمحل وجود ندارد بلکه احتمال برگشت خوردن و کلاهبرداری نیز کمتر میشود.
خدمات سامانه چک دیجیتال
سامانه چک الکترونیک زیرنظر بانک مرکزی بستری امن برای صدور و پرداخت چک فراهم میکند. یکی از مهمترین خدمات سامانه چک دیجیتال این است که به کاربر اجازه میدهد با فعالسازی خدمت چکالکترونیک و با معرفی گواهی امضای الکترونیک درخواست دسته چک دیجیتال بدهد. البته یادتان باشد که تا پیش از این هم صادرکننده و هم گیرنده چک به هنگام دادوستد باید در یک مکان مشخص حاضر شده و اقدام به رد و بدل برگ چک خود میکردند اما با چک دیجیتال دیگر نیازی به وقت گذاشتن برای حضور در محل قرار ندارید و صادرکننده چک در هر جا میتواند چک را آنلاین صادر و برای گیرنده ارسال کند و گیرنده چک هم آنلاین اقدام به ثبت و سپس وصول آن خواهد کرد. تنها کافی است که به اینترنت بانک، موبایل بانک و نرمافزار ویژه و اختصاصی بانک خودتان دسترسی داشته باشید.
چک دیجیتال، تسهیلگر تجارت
دیروز در مراسم رونمایی از چک دیجیتال رئیسکل بانک مرکزی و وزیران اقتصاد و صمت با اشاره به آثار مثبت اجرای قانون جدید چک بر نقش مهم چک دیجیتال در کاهش هزینه مبادلات و تسهیل مراودات اقتصادی، تجاری و بانکی برای حمایت از تولید تأکید کردند.
علی صالحآبادی، رئیسکل بانک مرکزی با بیان اینکه بازگرداندن اعتبار به چک مهمترین هدف قانون جدید چک بوده است، افزود: چک یکی از ابزارهای مهم پرداخت در کشور است که نقش بسزایی در مبادلات اقتصادی مردم دارد و هرچه اعتبار چک افزایش یابد و اعتماد مردم به این ابزار بیشتر شود به بهبود فضای کسبوکار در کشور کمک میشود. او تأکید کرد: در گذشته گیرنده چک از وصول مطالباتش اطمینان کامل نداشت و این مهم یکی از موانع تسهیل کسبوکارها بود اما هماکنون این اطمینان به شکل چشمگیری افزایش یافته و با ضوابط موجود صادرکننده چک برای مصون ماندن از عواقب بعدی، خود را ملزم به پرداخت تعهد خود میداند. او قول داد: بهزودی ابزار چک دیجیتال در همه بانکها فعال خواهد شد.
احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد هم در حمایت از چک دیجیتال گفت: کاهش هزینههای تولید ازجمله هزینههای مبادله میتواند گام مؤثری در پیشبرد اهداف اقتصاد باشد که چک دیجیتال میتواند این مسیر را هموار کند. او افزود: شبکه بانکی با افزایش ضریب نفوذ چک الکترونیک در میان مردم در کنار افزایش رضایت مردم و مشتریان و کاهش هزینههای غیربهرهای بانکها میتواند نقش مهمی برای تسهیل تولید در اقتصاد کشور داشته باشد.
رضا فاطمی امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت هم چک دیجیتال را گامی دیگر در توسعه اقتصاد دیجیتال دانست و اعلام کرد: تسهیل در حوزه پولی و مالی باعث شکوفایی و رشد بخش تولیدی اقتصاد کشور میشود که چک دیجیتال میتواند نقشی تأثیرگذار در این تسهیل ایفا کند. او به هماهنگی بانک مرکزی و وزارت صمت در زمینه امضای الکترونیک اشاره کرد و افزود: خوشبختانه و با وجود موانعی که طی سالهای گذشته وجود داشت، با تعامل مناسبی که وجود دارد اتفاقات مثبتی در زمینه امضای الکترونیک انجام شده است.
کاهش زندانیان چک
معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی با اشاره به پیچیدگیهای فنی، حقوقی و اجرایی چک دیجیتال گفت: پیادهسازی و عملیاتی کردن چک دیجیتال باید بهگونهای انجام میشد که بیشترین ضریب نفوذ را در میان عامه مردم به لحاظ کارایی و کاربرد داشته باشد. مهران محرمیان مهمترین مزیت چک دیجیتال را نقد کردن آن بهصورت غیرحضوری برشمرد و گفت: چک دیجیتال یکی دیگر از گامهای بانک مرکزی و شبکه بانکی کشور در راستای ارائه خدمات غیرحضوری به شهروندان است و تاکنون بیش از 98درصد عملیات بانکی قابلیت ارائه بهصورت غیرحضوری به مشتریان را داراست.
معاون فناوریهای نوین بازگشت اعتبار به چک را از دیگر تحولات مهم با اجرایی شدن قانون جدید چک عنوان کرد و افزود: پیش از سال 98بهطور میانگین روزانه 10نفر درخصوص جرایم مربوط به چک راهی زندان میشدند که این تعداد هماکنون به یک نفر در هر 2 روز کاهش پیدا کرده است.
کدام بانک چک دیجیتال دارد؟
به گزارش همشهری در فاز نخست بانکهای پارسیان، صادرات و تجارت هماکنون دسترسی مشتریان حقیقی به چک الکترونیک را فراهم کردهاند و 3بانک کشاورزی، آینده و ملت نیز در حال اجرای آزمایشی این طرح برای مشتریان هستند و بهزودی این خدمت را برای مشتریان خود ارائه خواهند کرد.
چک دیجیتال، چه امتیازی دارد؟
چک دیجیتال بهگفته بانک مرکزی چک ضدسرقت است و بهدلیل امنیت بالا، دیگر وقتی چکی را آنلاین صادر میکند، امکان سرقت یا دستکاری در آن وجود ندارد و مشتری به محض مشاهده نخستین تخلف، میتواند چک صادر شده را آنلاین مسدود کند.
امتیازهای چک دیجیتال
ضدسرقت و ضددستکاری در برگ چک
عدممحدودیت تعداد برگ چک
عدمامکان تغییر در برگ چک الکترونیک
صرفهجویی در مصرف کاغذ
اطلاعرسانی از وضع نقلوانتقالات چک
حذف مراحل زمانگیر مثل جابهجایی، دستهبندی و حسابداری چکها
کارمزد و هزینه عملیاتی پایینتر
مدیریت ریسک بهتر
سرعت بالای فرایندهای صدور و پرداخت چک
آگاهی از گردش و مدیریت موجودی حساب برای جلوگیری از برگشت خوردن چک
امکان جایگزینی در تمامی معاملات
مطلع شدن صاحب چک بعد از پرداخت وجه