حمید سوری _ اپیدمیولوژیست
آندمی شدن یک بیماری به وضعیتی گفته می‌شود که آن فراوانی یا شیوع بیماری به‌طور مداوم در سطح اولیه در یک منطقه جغرافیایی با نوسانات جزئی طی زمان حفظ شود. با توجه به مزمن شدن پاندمی کووید-۱۹ طی چند ماه اخیر، آیا می‌توان در مورد آندمیک شدن این اپیدمی صحبت کرد؟ اگر چنین شده باشد برای تأیید آن داده‌های شفاف و درستی از وزارت بهداشت نیاز است. اما اگر همین حالا هم اینطور تصور شود که اپیدمی کووید- ۱۹ در وضعیت آندمیک قرار گرفته، برخی اقدامات ضروری خواهد بود.
هوشیاری و آمادگی نظام سلامت و هوشیاری مدیریت کنترل اپیدمی
شناسایی دقیق افرادی که بیشتر از بقیه در این شرایط، بار ناشی از بیماری را بر دوش دارند (کسانی که در مواجهه با بیماری ریسک بیشتری برای ابتلا و مرگ دارند) و توجه و تمرکز جدی بر آنها با توجه به توزیع مکانی‌شان در کشور.
ادامه کار اساسی برای تولید واکسن‌های مؤثر و مناسب
واکسیناسیون برنامه‌ریزی شده افراد فوق
شناسایی کانون‌ها و خوشه‌های آلودگی و طغیان‌های بیماری
مدیریت سریع طغیان‌ها با تقویت گروه‌های واکنش سریع
برقراری قرنطینه مناسب برای نقاطی که در آنها طغیان رخ می‌دهد.
تقویت بیماریابی فعال در گروه‌های پرخطر (افراد دارای بیماری‌های زمینه ای و خاص، سالمندان، افراد تحت شیمی‌درمانی و مبتلا به سرطان و...)
تقویت نظام توالی‌یابی ژنومیک و رصد مستمر تغییرات ژنی در ویروس
پیگیری مستمر و تحلیل بیماری در سایر نقاط جهان و تقویت مراقبت بیماری در مبادی ورودی کشور به‌ویژه برای مسافرانی که از کشورهای پرخطر وارد کشور می‌شوند.
در شرایط حاضر این طور به‌نظر می‌رسد که بازیگر اصلی پاندمی کووید-۱۹، خود ویروس است و در بسیاری کشورها ازجمله ایران، مردم و مدیریت اپیدمی در موضعی انفعالی قرار گرفته است. اما در مواجهه با این سؤالات که آیا باید به آتش‌بس ویروس در طولانی‌مدت دلخوش بود یا شرایط حاضر رفتار ما را برای رفتن خواب زمستانی نسبت به بیماری توجیه می‌کند، قطعا پاسخ منفی است. علاوه بر موارد بالا، آرامش نسبی اپیدمی، فرصتی را ایجاد کرده تا حوزه سلامت برای بازسازی و بازمهندسی خود اقدام اساسی انجام دهد. اصلاح مدیریت بیماری‌ها و تقدم پیشگیری بر درمان، همچنین تقویت آمادگی برای تهدیدات زیستی آینده نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و استفاده از همه ظرفیت‌های بالقوه کشور است. تلاش‌های انجام شده در دوران حاد اپیدمی قابل تقدیر است اما نباید به خطاهای رخ داده در مدیریت اپیدمی بی‌توجه بود. باید نقدها را پذیرفت و با آسیب‌شناسی آنچه در ۳ سال گذشته بر جامعه رخ داده، طرحی نو برای مقابله با شرایط مشابه در آینده اندیشیده شود. مقابله اساسی و علمی با تهدیدات پیش‌رو تنها در چهاردیواری وزارت بهداشت ممکن نیست و لازم است فضای تعامل، گفت‌وگو و شنیدن حرف منتقدان و دیگر کارشناسان هم گسترش پیدا کند و تقویت شود.
آیا اپیدمی کووید - ۱۹ آندمیک شده است؟
در همینه زمینه :