آیا رشد بورس ادامه خواهد یافت

به‌دنبال برگزاری نشست ویژه وزیر اقتصاد و هلدینگ‌های بزرگ بازار سرمایه در نخستین روز هفته قبل، انتشار اوراق تبعی که نوعی بیمه سهام محسوب می‌شود از سه‌شنبه هفته قبل آغاز شد و در 2روز پایانی هفته قبل شاخص بورس نزدیک به 16هزار واحد رشد کرد، اکنون این پرسش مطرح است که آیا صعود بورس، ناشی از انتشار این اوراق بوده و آیا روند صعودی بازارسهام ادامه خواهد یافت؟
به گزارش همشهری، شنبه هفته قبل نشستی با حضور وزیر اقتصاد، رئیس سازمان بورس و مدیران هلدینگ‌های بزرگ بازار سرمایه برگزار و مقرر شد تا شرکت‌های هلدینگ از طریق انتشار اوراق اختیار تبعی از بازار سهام حمایت کنند. این جلسه بعد از آن برگزار شد که روند نزولی بورس ظرف چند هفته گذشته، شدت گرفته و منجر به افت پیاپی شاخص بورس شده بود.
بر همین اساس و 2روز بعد از برگزاری این نشست صندوق توسعه بازار از روز سه‌شنبه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی را آغاز کرد. به‌دنبال آغاز انتشار این اوراق، شاخص‌های بورس ظرف روز‌های سه‌شنبه و چهارشنبه 16هزار واحد معادل 1.2درصد رشد کرد و بیش از 60هزار میلیارد تومان به ارزش سهام شرکت‌های بورس اضافه شد. هرچند برخی از کارشناسان اعتقاد دارند که رشد 2روزه بورس در هفته گذشته، ناشی از کاهش شدید قیمت‌ها و جذاب‌تر شدن قیمت‌ها و در عین حال رشد قیمت دلار بوده است؛ با این حال تأکید می‌کنند که انتشار این اوراق نیز می‌تواند اثرات مثبتی بر بورس داشته باشد. در مقابل اما برخی دیگر از کارشناسان بر این باورند که مسائل بنیادی‌تری در بازار سرمایه باید حل شود تا شاخص‌های بورس با رشد مواجه شوند.

اثر فروش اوراق تبعی
اوراق اختیار تبعی فروش سهام، اوراقی است که به سهامداران این امکان را می‌دهد که در تاریخ مشخص شده، سهام خود را با قیمتی از پیش توافق شده به فروش برسانند. در واقع، شرکت‌ها اوراقی را به فروش می‌رسانند که این اوراق باعث ایجاد یک کف قیمت برای سهم شرکت‌ها می‌شود و تضمین می‌کند که درصورت نزول قیمت، خسارت سهامداران جبران شود و زیانی به آنها وارد نشود. هدف از انتشار این اوراق، کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در بورس و اطمینان ‌بخشی به سهامداران در مورد ارزنده بودن سهام و حفظ منافع آنهاست. سهامداران می‌توانند با خرید اوراق اختیار فروش تبعی، سهم خود را در برابر کاهش قیمت بیمه کنند؛ به همین دلیل کارشناسان بر این باورند که انتشار این اوراق می‌تواند اثر مثبتی بر شاخص‌های بورس داشته باشد.
امیر ندیری درباره تأثیر انتشار اوراق تبعی بر بازار سهام گفت: در هفته‌های اخیر به‌دلیل عدم‌اطمینان سهامداران نسبت به آینده، بسیاری از آنها اقدام به فروش سهم‌های خود کردند اما انتشار اوراق تبعی در این فضا می‌تواند به بازار سهام کمک کرده و از هیجان‌های منفی بازار بکاهد؛ بنابراین استفاده از این ابزار در شرایط فعلی بازار می‌تواند تا حدودی برای جلوگیری از خروج پول تأثیر مثبتی داشته باشد.
ندیری با اشاره به اینکه اوراق تبعی از زیان سرمایه‌گذاران جلوگیری می‌کند، تأکیدکرد: انتشار اوراق تبعی می‌تواند به آن دسته از سهامداران که به‌خاطر ترس از شرایط موجود زیان کرده‌اند اطمینان دهد که دیگر ضرر نمی‌کنند.
علی آهو، یک کارشناس دیگر بازار سرمایه نیز درباره تأثیر انتشار اوراق تبعی در بهبود وضعیت بازار سرمایه گفت: اوراق اختیار فروش تبعی ازجمله ابزارهایی است که شرکت‌ها برای حمایت از سهام خود منتشر می‌کنند و این پیام را به سهامداران می‌دهد که ناشر از وضعیت سودآوری و آینده سهام خود مطمئن است. او افزود: تعیین قیمت این اوراق را باید به بازار سپرد تا اوراق توسعه پیدا کند اما درکل انتشار اوراق تبعی می‌تواند به بازارسهام کمک کند.

شرایط ضروری‌تر برای بازار
با وجود آنکه کارشناسان اعتقاد دارند انتشار اوراق تبعی می‌تواند منجر به رشد شاخص‌های بورس شود برخی دیگر از کارشناسان اعتقاد دارند صرف انتشار این اوراق کافی نیست و برای رشد شاخص‌های بورس باید سایر دغدغه‌های بازار سرمایه نیز رفع شود. به زعم آنها مسایلی ازجمله نرخ بهره بین بانکی، توافق هسته‌ای، قیمت‌گذاری دستوری و سیاست‌های مرتبط با بودجه ازجمله مسایلی هستند که برای بازار سهام چالش ایجاد کرده‌اند و همه این عوامل منجر به تردید سهامداران برای سرمایه‌گذاری در بورس شده است.
امیر ندیری دراین باره گفت: راهکار اصلی و بلندمدت برای بهبود وضعیت بازار سرمایه، ورود پول و سرمایه جدید به بازار است که این موضوع با کاهش ریسک‌های موجود ازجمله به سرانجام رسیدن مذاکرات احیای برجام، حذف قیمت‌گذاری دستوری در صنایع و دستکاری نکردن بودجه و سود شرکت‌ها محقق می‌شود.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان این که میزان رشد بازار سهام به عوامل سیاسی هم بستگی دارد تأکید کرد: اگر ریسک‌ها مرتفع و توافق حاصل شود، بورس با رشد زیادی مواجه می‌شود. در واقع بازار سرمایه برای رسیدن به ارزش دلاری خود همانند سال‌های قبل نیاز به برداشته شدن تحریم‌ها و رفع اقتصاد دستوری دارد. علی پوررمضان، یک کارشناس دیگر بازار سرمایه به موضوع دیگری اشاره کرد و گفت: افزایش دوباره نرخ بهره بین بانکی مهم‌ترین و اثرگذارترین عامل بر بازار سرمایه است و این موضوعی است که قبلا هم نسبت به آن ابراز نگرانی شده بود.
به‌گفته او، کنترل این نرخ به‌عنوان یکی از عوامل مهم و اثرگذار می‌تواند مانع از خروج پول از بازار سرمایه شود و به همین ترتیب در تصمیم‌های اثرگذاری که خارج از بازار سرمایه گرفته می‌شود، باید شرایط بازار و میلیون‌ها سهامدار دیده شود. حامد فلاح جوشقانی نیز درباره سایر چالش‌های بازار سرمایه گفت: بازار سرمایه با چالش‌هایی همچون تعیین خوراک پتروشیمی‌ها، وضعیت سوخت شرکت‌ها و احتمال کسری بودجه دولت در سال آینده مواجه است.
 او با بیان اینکه باید وضعیت نرخ بهره و انتشار اوراق بدهی را هم بررسی کرد ادامه داد: شرایط فعلی پیش‌بینی را سخت می‌کند، اما فضای تورمی بر اقتصاد حکمفرماست و امیدواریم بازار سرمایه همانند قبل که این شرایط را پوشش داده است، وضعیت فعلی را هم‌پشت سر بگذارد.