اتلاف گاز در طبقات بالا

تابستان امسال بدون قطعی برق به پایان رسید و حالا در فاصله 70روز مانده تا فصل سرما، خطر کمبود گاز در ایران جدی است و یکی از گزینه‌های جدی، احتمال افزایش قیمت بهای گاز مصرفی بیش از 725هزار مشترک است. پیشنهاد اصلاح قیمت گاز پرمصرف‌ها را وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی داده و می‌گوید: درصورت قطع گاز صنایع در زمستان، اقتصاد ایران آسیب می‌بیند.
در تازه‌ترین اظهارنظر، مجید چگینی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران گفته است گازرسانی به واحدهای صنعتی عمده کشور ازجمله فولاد، سیمان و پتروشیمی در ۵ماه نخست امسال نسبت به‌مدت مشابه پارسال، ۱۳درصد افزایش یافته است. اما محمدرضا جولایی، مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران از مصرف بیش از ۱۰۹میلیارد مترمکعب گاز طبیعی در کشور در نیمه نخست امسال خبر داد و اعلام کرد: صادرات گاز ایران در این بازه زمانی نسبت به‌مدت مشابه پارسال ۲۲درصد افزایش یافته است. او از آمادگی صنعت گاز برای تأمین پایدار گاز در زمستان امسال خبر داد و تأکید کرد: تمهیدهای شرکت ملی گاز ایران در بخش تولید، انتقال و توزیع گاز از ماه‌ها پیش برای زمستان امسال مطلوب پیش رفته و امید است امسال هم مشکلی در تأمین گاز به‌ویژه در بخش خانگی به‌وجود نیاید.

پیشنهاد گازی وزارت کار
با این حال گذشت زمان و اوج‌گیری مصرف ممکن است معادله را تغییر دهد و در این میان دفتر مطالعات رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گزارشی با بررسی الگوی رفاهی مشترکان گاز طبیعی در بخش خانگی، خواستار افزایش قیمت مشترکان پرمصرف با سطح درآمد بالا شد و اعلام کرد: داده‌های آماری از وضع مصرف گاز طبیعی در بخش خانگی طی زمستان سال1399 نشان می‌دهد که مشترکان پرمصرف در پله‌های 8 تا 12 در اقلیت قرار دارند که کمتر از 3درصد از مشترکان گاز خانگی را شامل می‌شوند.
به گزارش همشهری، دفتر مطالعات رفاه اجتماعی تأکید می‌کند: عمده مردم، یعنی 64درصد از مشترکان، کم مصرف بوده و در پله‌های یک تا 3مصرف جای دارند و افزون بر اینکه در تهران، به‌عنوان پرجمعیت‌ترین شهر ایران، عمده پرمصرفین از اقشار مرفه جامعه محسوب شده و در مناطق مرفه سکونت دارند و الگوی کلی مصرف گاز طبیعی در این مناطق به شکل قابل‌توجهی پرمصرف‌تر از سایر مناطق غیرمرفه است.
دفتر مطالعات رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه با اشاره به اینکه بالا بودن مصرف در مناطق مرفه علت‌های متفاوتی می‌تواند داشته باشد، می‌افزاید: ازجمله اساسی‌ترین دلیل مصرف بالای مشترکان مرفه جامعه باید به متراژ بالای زیربنای گرم‌شونده، استفاده از استخرگرم، سونا، جکوزی، شومینه، بالکن‌های گرم و همچنین استفاده از لوازم پخت‌و‌پز نامتعارف و زینتی مثل شعله‌ها و مشعل‌ها و امثال آن اشاره کرد که این گزارش می‌افزاید: بررسی‌های شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت نشان می‌دهد در سرانه مصرف گاز به ازای هر مترمربع سطح گرم‌شونده بین مناطق مختلف تهران، منطقه 2شهری بالاترین مقدار را ثبت کرده و بیشترین مصرف را داشته است و سایر مناطق مرفه تهران نیز در نیمه بالایی این لیست جای گرفته‌اند و حتی با تعدیل عامل متراژ منازل نیز، سرانه مصرف در مناطق مرفه‌تر بیشتر از سایر مناطق است.
حتی اگر امکان تفکیک وضعیت دقیق درآمدی مشترکین گاز ممکن باشد، سیاست بهینه اینطور بود که یارانه گاز تنها به مشترکین کم‌مصرف و در دهک پایین درآمدی اختصاص پیدا می‌کرد اما هم‌اکنون ازآنجایی که قبوض گاز ارتباطی با کدهای ملی مشترکین ندارد و مسائلی همچون اجاره‌نشینی و جابه‌جایی مشترکین پیاده‌سازی این مهم را با پیچیدگی روبه‌رو ساخته، امکان سنجش وضعیت درآمدی مشترکین نیز وجود نخواهد داشت.
پیشنهاد مشخص دفتر مطالعات رفاه اجتماعی این است که باید از متغیرهای جانشین برای شناسایی گروه هدف استفاده کرد زیرا بررسی‌های این مطالعه نشان می‌دهد که مصارف بالاتر عمدتاً برای گروه‌های با درآمد بالاتر است و به‌نظر می‌رسد اعمال سیاست‌های بهسازی مصرف گاز، همچون تنظیم قیمت متفاوت برای مصارف خیلی بالا، می‌تواند تا حدودی هدف‌گیری مناسبی داشته باشد.

گازسوزی ایرانیان
به‌گزارش همشهری، ایران هم‌اکنون رتبه سوم تولید گاز طبیعی در جهان را در اختیار دارد و براساس برآوردها می‌توان علاوه بر تامین نیاز داخلی، درآمد صادراتی قابل توجهی از این محل به دست آورد اما چرا اینگونه نیست؟ 
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی می‌گوید: در سال‌های اخیر، شاهد قطعی گاز صنایع عمده و نیروگاه‌های کشور به‌منظور تأمین گاز خانگی در فصل سرد سال هستیم و به‌دلیل استفاده گسترده از گاز خانگی برای گرمایش منازل و ساختمان‌های تجاری در فصل سرد که به‌صورت میانگین تا 50درصد از کل گاز مصرفی کشور را به‌خود اختصاص می‌دهد، هر سال با افزایش مصرف قابل‌توجه گاز خانگی و تجاری مواجه هستیم به‌طوری که برای جبران این افزایش زیاد در مصرف، ناچار به قطعی گاز صنایع عمده و نیروگاهی می‌شویم که این اتفاق خسارات زیادی را به اقتصاد کشور وارد می‌کند.

اتلاف گاز در طبقات بالا
این گزارش تعداد مشترکان گاز پرمصرف در کل کشور را 725هزار مشترک برآورد کرده که با بررسی وضع مصرف گاز در شهر تهران به‌عنوان پرجمیعت‌ترین شهر ایران می‌افزاید: بین شاخص رفاه نسبی و میزان مصرف گاز رابطه مشخصی وجود دارد به‌گونه‌ای که هرچه میانگین قیمت مسکن در یک منطقه بالاتر باشد، آن منطقه از سطح رفاهی بالاتری برخوردار خواهد بود. 
به‌گفته وزارتخانه یادشده، توزیع مشترکان پرمصرف تهرانی که در پله‌های پرمصرف 8تا 12قرار دارند، نشان‌دهنده آن است که 89درصد از آنها در مناطق گران و مرفه شمالی تهران ساکن هستند، حال‌آن‌که فقط 11درصد از آنها در نیمه جنوبی شهر سکونت دارند.
 افزون بر این سهم 3منطقه یک، 2 و 3 که گران‌ترین مسکن را در خود جای داده و جزو مرفه‌ترین مناطق تهران محسوب می‌شوند، به‌تنهایی 66درصد از مشترکان پرمصرف را به‌خود اختصاص داده است.
این گزارش می‌افزاید: از بین مشترکان پرمصرف که در پله‌های 8 تا 12 قرار دارند، پرمصرف‌ترین مشترکین گاز خانگی در کشور آن دسته هستند که در پله دوازدهم مصرف قرار می‌گیرند و توزیع این مشترکین بین مناطق 22گانه تهران نشان می‌دهد 80درصد از آنها در 3 منطقه مرفه یک، 2 و 3 ساکن هستند. حال آنکه مجموع مناطق نیمه شمالی تهران به 93درصد می‌رسد و سهم مناطق نیمه جنوبی تهران فقط 7درصد از کل پرمصرف‌ترین مشترکان تهرانی را شامل می‌شود.