رقابت سخت برای نوبل2022

زهرا خلجی _ روزنامه‌نگار

ما در عصری زندگی می‌‌کنیم که سرعت پیشرفت‌های پزشکی و علمی در حال افزایش است. طبق تخمین‌های انجام شده پیشرفت در حوزه‌های علمی و پزشکی به 1300درصد نسبت به سال1985 رسیده است. به گزارش استات، با پیشرفت‌های بی‌‌سابقه و انقلابی بسیاری که تاکنون اتفاق افتاده است، پیش‌بینی اینکه جایزه نوبل و افتخارات پژوهشی برتر به چه‌کسی می‌رسد سخت است. باتوجه به اینکه امسال اهدای جایزه نوبل سال2022 پزشکی در تاریخ 11مهر، فیزیک 12مهر و شیمی در 13مهر انجام خواهد شد، پیش‌بینی اینکه جوایز ممکن است به چه‌کسی برسد، جذاب است.

انتخاب از جمع نخبه‌ها
پیش‌بینی‌ها در این رابطه مبتنی بر نظرسنجی‌های عمومی، آمارگیری از جوایز دیگر نخبگان و استنادات مجلات است. فهرست نهایی کاندیداهای نوبل در رشته‌های پزشکی و شیمی شامل محققانی است که چگونگی تولید انرژی سلول‌ها را شفاف‌سازی‌ کرده‌اند، دانشمندانی که ارتباطات شیمیایی باکتری‌ها را کشف کرده‌اند، ذهن‌های درخشانی که ما را به عصر ژنوم سوق دادند و مهم‌‌تر از همه، پیشگامان ساخت واکسن‌های مبتنی بر پلتفرم mRNA کووید-19.
تصمیم‌گیری درباره نوبل کاملا محرمانه است و این پیش‌بینی برندگان جدید را چالش برانگیزتر می‌کند. با این حال، برخی از کارشناسان طبق الگوریتم‌های خاصی، پیش‌بینی خود را از برنده نهایی این جوایز ارائه کرده‌اند. دیوید پندلبری از سایت Clarivate مدت‌هاست به بررسی این موضوع می‌‌پردازد و از سال2002، 64نفر از افرادی که او پیش‌بینی کرده، جایزه نوبل را دریافت کرده‌اند. با استفاده از استراتژی‌های کلیدی، پندلبری فکر می‌کند که نوبل پزشکی امسال به‌دست محققانی برسد که دریافتند انواع مختلف تجمعات پروتئینی بدشکل در سلول‌های مختلف زمینه‌ساز تعدادی از بیماری‌‌های عصبی ازجمله پارکینسون، ALS و زوال عقل فرونتومپورال هستند.

پیش‌بینی برنده نوبل پزشکی
ویرجینیا من-یی‌لی از دانشگاه پنسیلوانیا سال2006 مقاله علمی مهمی را منتشر کرد که اکنون بیش از 4هزار بار مورد استناد قرار گرفته است. وقتی پندلبری به این استنادها پرداخت، متوجه شد که محققان تقریبا همیشه آن مقاله را همراه با یک مطالعه بسیار مشابه اما بسیار سطح پایین‌تر که چند ماه بعد توسط ماساتو هاسگاوا از مؤسسه علوم پزشکی متروپولیتن توکیو منتشر شد، درنظر می‌گرفتند.
پندلبری به استات گفت: این پدیده کشف مستقل همزمان در علم بسیار رایج است. از زمان انتشار مقاله، این رشته در جهات مختلف شکوفا شده است، زیرا این یک گام بزرگ و پیشرو برای یافتن روش‌های درمانی برای این بیماری‌‌ها بود. البته پندلبری به دلایل مشابه، 2 دانشمند دیگر را نیز نامزد این جایزه می‌داند که به اکتشافات پیشگامانه‌ای در مورد اساس ژنتیک بیماری دست یافته‌اند: مری کلر کینگ از دانشگاه واشنگتن برای کشف نقش جهش در ژن‌های BRCA در سرطان سینه و تخمدان، که غربالگری سرطان را متحول خواهد کرد و استوارت اورکین از دانشکده پزشکی هاروارد برای شناسایی تغییرات ژنتیک در انواع مختلف تالاسمی که منجر به درمان‌های مبتنی بر ژن جدید برای اختلالات خونی ارثی می‌شود.
البته در سال 2015 (درمان کرم گرد و مالاریا)، 2018(ایمونوآنکولوژی) و 2020(هپاتیت C) جوایز بیشتر با تمرکز بالینی اهدا شده است. به همین دلیل جیسون شلتزر، زیست‌شناس سرطان از دانشکده پزشکی ییل، امیدوار است جایزه پزشکی امسال به کاتالین کاریکو از شرکت بیوتکنولوژی بیو ان تک و درو وایسمن از Penn Medicine برای رسیدن به تکنولوژی RNA پیام‌رسان در واکسن برسد. شلتزر گفت: این پلتفرم یک تغییر اساسی در فناوری واکسن است، در این مرحله میلیاردها دوز تزریق شده است و به‌طور غیرقابل بحثی میلیون‌ها نفر را از مرگ بر اثر کووید نجات داده است.

پیش‌بینی نوبل شیمی
پندلبری البته در مورد جایزه شیمی کمتر مطمئن است. دیوید آلیس از راکفلر و مایکل گرونشتاین از UCLA از نظر او ازجمله افراد شایسته این جایزه هستند. طبق کشف آنها ژن‌‌ها از طریق پروتئین‌‌هایی به نام هیستون‌ها فعال می‌‌شوند. این کشف جایزه لاسکر ۲۰۱۸ و جایزه گروبر۲۰۱۶ در ژنتیک را برای آنها به همراه داشته است. کنترل بیان ژن، که به‌عنوان اپی ژنتیک شناخته می‌شود، یک فرایند اساسی در زیست‌شناسی سلولی است که محققان به تازگی شروع به مهار آن برای درمان بیماری‌های انسانی کرده‌اند. اما آخرین‌بار سال2006 اپی‌ژنتیک با کشف راجر کورنبرگ موفق به دریافت جایزه نوبل شد. پندلبری یکی دیگر از مهندسان دانشگاه استنفورد به نام ژنان بائو را برای تغییر پارادایم در زمینه پلیمرهای نیمه هادی که پوست الکترونیکی قابل کشش می‌سازد، شایسته نوبل می‌داند. او همچنین گوشه چشمی به دانیل نوسرا در دانشگاه هاروارد برای کار بنیادین روشن کردن فرایند انتقال الکترون جفت شده با پروتون که باعث انرژی سلولی‌ می‌شود، دارد. او گفت: من توجه ویژه‌ای به مقالات 15، 20، 25، 30ساله دارم، زیرا معمولا یک یا دو دهه طول می‌کشد تا تحقیقات توسط کمیته جایزه نوبل انتخاب شود. به همین دلیل این پیش‌بینی‌کننده نوبل، کارولین برتوزی از دانشگاه استنفورد، که بیشتر دوران کاری درخشان خود را صرف ابداع روش‌هایی برای درک دسته‌‌ای گریزان اما مهم از مولکول‌های پوشش‌ داده شده با قند کرده است دیگر نامزد نوبل شیمی می‌داند.
در کنار پیش‌بینی‌های گسترده برای جوایز شیمی و پزشکی نوبل، هنوز برای دیگر جایزه علمی نوبل که نوبل فیزیک است، پیش‌بینی‌ای انجام نشده است.