احتمالا اصفهان

شهاب مهدوی  _ روزنامه‌نگار

جشنواره‌ای که اخیرا انتقادهای زیادی به رویکرد و شیوه برگزاری‌اش وارد شده، احتمالا باز هم به میزبانی اصفهان برگزار می‌شود.دبیر جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان خبر داد که شرایط سازمان سینمایی برای میزبانی این رویداد توسط شهرداری اصفهان و سایر شهرهای متقاضی اعلام شده و فعلا شهردار اصفهان کلیات این شرایط اعلامی را پذیرفته‌ است.چندی قبل نشست‌هایی تخصصی برای آسیب‌شناسی جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان و نیز محل برگزاری این رویداد بین‌المللی در بنیاد سینمایی فارابی برگزار شده بود. جواد هاشمی به‌عنوان یکی از حاضران این نشست‌ها نسبت به میزبانی اصفهان در دوره‌های اخیر انتقاد داشت. این موضوع گمانه‌زنی  تغییر شهر محل برگزاری جشنواره فیلم کودک و نوجوان را که به هر حال با نام اصفهان گره خورده، بیشتر کرد. با مذاکره‌های اخیر به‌نظر می‌رسد فعلا خبری از جابه‌جایی این جشنواره نیست، هرچند شروط اعلام شده از طرف سازمان سینمایی هم خبری نشده است.
سید مهدی جوادی در جلسه هماهنگی سی‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان که با حضور نماینده شهرداری اصفهان برگزار شد، ضمن تشریح مدل برگزاری جشنواره سی‌وپنجم بر لزوم حمایت همه دستگاه‌ها و نهادها از سینمای کودک تأکید کرده و گفته است: برای دوره سی‌وپنجم، ناظر به اتمام دوره 4ساله تفاهمنامه با شهرداری اصفهان و همچنین رویکردهای جدید سازمان سینمایی، شرایطی برای میزبانی داشتیم که به شهرداری اصفهان و سایر شهرهای متقاضی اعلام شد، اما به‌علت سبقه برگزاری این جشنواره در اصفهان بی‌شک تمایل داشتیم این جایگاه و اولویت برای اصفهان حفظ شود. شهردار اصفهان هم کلیات این شرایط اعلامی را پذیرفته است.

جشنواره‌ای که خودش فیلم می‌سازد
جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان که صفت بین‌المللی هم دارد یکی از فستیوال‌های سینمایی منحصر به فرد در جهان است که   مستقیم یا غیرمستقیم تولید‌کننده فیلم‌هایی است که آنها را به نمایش می‌گذارد. بنیاد سینمایی فارابی به‌عنوان متولی جشنواره، در غیبت بخش خصوصی که انگیزه‌ای برای ساخت فیلم کودک ندارد،  برای روشن ماندن چراغ فستیوال، مهم‌ترین متولی فیلم کودک نیز هست. سال‌هاست که تعدادی فیلم با سرمایه‌گذاری فارابی تولید می‌شود که جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان آثاری برای نمایش داشته باشد؛ در یک سال اخیر و با توجه به تغییر و تحولات رخ داده در مدیریت ارشاد و فارابی، در این داستان تأخیر به‌وجود آمد که نتیجه‌اش کمبود فیلم کودک برای حضور در جشنواره بود؛ کار به جایی رسید که صحبت برگزاری غیررقابتی فستیوال به میان آمد. پیش از آن حتی در مورد برگزاری سالانه جشنواره هم تردیدهایی مطرح شد. (ظاهرا پیشنهاد دوسالانه شدن جشنواره به‌صورت جدی در جلسات هم‌اندیشی مدیران فارابی و سینماگران، طرح شده بود).جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان محصول دوران اوج سینمای کودک است؛ دورانی که این سینما مخاطب و در نتیجه گیشه داشت. از آن دوران سال‌های زیادی گذشته و دست‌کم ۲ دهه است که بخش خصوصی رغبت و انگیزه‌اش را برای حضور در این عرصه ازدست داده است. در واقع فیلم کودک بیش از ۲۰ سال است که به بیمار رو به موتی می‌ماند که با تنفس مصنوعی فارابی زنده مانده است. نهاد برگزار‌کننده جشنواره، برای اینکه ویترینش‌خالی نباشد، سالانه به تدارک و تولید فیلم کودک می‌پردازد.
فیلم‌هایی که معمولا هم پروانه‌های زرین فستیوال را به‌دست می‌آورند و معمولا هم یا اکران نمی‌شوند یا به بدترین شکل روی پرده می‌آیند. این سرنوشت محتوم سینمایی است که به واسطه برگزاری جشنواره زنده مانده و به تعبیر دقیق تر، به زندگی نباتی‌اش ادامه داده است.

فارابی؛ همچنان متولی تولید فیلم کودک
حتی تغییر مدیریت‌ها هم تزلزلی در زمینه سیاست حمایتی فارابی از فیلم کودک به‌وجود نمی‌آورد. تفاوت در مصادیق و مضامین است وگرنه در رویکرد کلی تفاوتی به چشم نمی‌آید. 
طبق گزارش روابط‌عمومی بنیاد سینمایی فارابی، مدیرعامل این بنیاد با اشاره به فیلمنامه‌هایی که در حوزه کودک و نوجوان به این بنیاد ارائه شده است گفت: از ابتدای سال‌جاری مجموع فیلمنامه‌های قبلی و تازه ارائه‌شده در این حوزه را با دقت و توسط کارشناسان و مشاوران متعدد بررسی کرده‌ایم که از مجموع حدود ٢٠ فیلمنامه، تنها کمتر از 5 فیلمنامه موفق به کسب شاخص‌های فارابی شدند.او با بیان اینکه در بررسی فیلمنامه‌ها، هم ساختار وهم محتوا مهم است، افزود: ما در سینمای کودک و نوجوان علاوه بر اینکه با ضعف فیلمنامه مواجه هستیم، کارگردانان با سابقه هم به نسبت گذشته، دیگر کمتر تمایل به فیلم‌سازی در این حوزه دارند.