زیبای خفته

ژرفای آب‌های روی کره زمین گاهی به اندازه‌ای می‌رسد که تصورش هم برای بشر سخت می‌شود. شاید به همین‌خاطر باشد که دریاها و اقیانوس‌های عمیق و پر رمز و راز، گاهی اوقات زیبا و آرامش‌بخش به‌نظر می‌رسند و یک موقع‌هایی باعث وحش می‌شوند. درباره عمیق‌ترین دریاها و اقیانوس‌ها رازهای بسیاری وجود دارد که بسیاری از آنها تاکنون سر به مهر مانده و معلوم نیست چرا بشر سفرهای پرماجرای فضایی را به کنکاش در آب‌های عمیق ترجیح می‌دهد. علاوه بر اقیانوس آرام که به‌عنوان عمیق‌ترین اقیانوس جهان شناخته می‌شود، دریاها و اقیانوس‌های دیگری هم با شگفتی‌های منحصر به فرد وجود دارند که این ویژگی‌ها گاهی اوقات مورد توجه قرار نمی‌گیرند.

یادگار آریایی‌ها
دریای سیاه

این دریا 1190متر عمق دارد و کشورهای روسیه، رومانی، بلغارستان، اوکراین، گرجستان و ترکیه را از طریق دریای مدیترانه به اقیانوس اطلس متصل می‌کند. بسیاری از پژوهشگران بر این باورند که سرزمین اصلی مردم هندواروپایی و قوم آریایی، دشت‌های شمال دریای سیاه بوده ‌است. پژوهشگران معتقدند 5رود بزرگ به نام‌های دانوب، دنیپر، دنیستر، رود و کوبان به دریای سیاه می‌ریزند و از آنجا که نام 4رود نخست از ریشه زبان‌های ایرانی گرفته شده، می‌توان روی زندگی آریایی‌ها در این منطقه صحه گذاشت. دریای سیاه از صدها سال قبل یک مسیر مهم ترانزیت کالا برای کشورهای حاشیه دریای خزر هم بوده و حدود 25درصد واردات و 50درصد صادرات شوروی سابق از طریق این دریا انجام می‌شد.

بزرگ‌ترین دریای دنیا
دریای جنوبی چین

میانگین عمق این دریا به 1463متر می‌رسد. دریای جنوبی چین، ناحیه‌ای در حدود 5/3میلیون کیلومترمربع از سنگاپور تا تنگه تایوان را دربرمی‌گیرد و پس از 5اقیانوس جهان، بزرگ‌ترین ناحیه دریایی زمین است. دریای جنوبی چین به واسطه جزایر مهمی که منابع طبیعی قابل اعتنایی دارند، شناخته می‌شود. این جزایر که در کنار هم مجمع الجزایر دریای چین را می‌سازند همیشه مورد مناقشه کشورهای مختلف بوده‌اند و گاهی دعوا بر سر تصاحب این جزایر بالا می‌گیرد. جالب است که کشورهای مدعی هر کدام نام جداگانه‌ای برای این دریا انتخاب کرده‌اند؛ اما دریای جنوبی چین، نام پذیرفته شده و بین‌المللی است. ویتنامی‌ها این دریا را «دریای شرق» می‌نامند و فیلیپینی‌ها «دریای لوزون».

پاتوق مستندسازها
دریای برینگ

این دریا در بخش شمالی اقیانوس آرام واقع شده و 1491متر عمق دارد. دریای برینگ 16«بزرگ‌دره» زیرآبی دارد که یکی از آنها یعنی «ژمچوگ» است و بزرگ‌ترین بزرگ‌دره زیرآبی جهان به‌حساب می‌آید. گفته می‌شود نام این دریا به افتخار ویتوس برینگ، دریانورد دانمارکی که در خدمت دربار روسیه تزاری بود و آلاسکا را کشف کرد انتخاب شده است. این دریای شگفت‌انگیز از روزگار قدیم محل زیست گونه‌های جانوری کمیاب مثل شیر دریایی، والروس و خرس‌های قطبی بوده که با انواع وال‌ها، مثل وال سفید، وال گوژدار و وال آبی برینگ زندگی مسالمت‌آمیزی داشته‌اند. بسیاری از مستندهایی که درباره زندگی حیوانات دریایی تماشا می‌کنید در عمق دریای برینگ تهیه شده و این دریا نزد مستندسازهای حیات وحش خیلی محبوب است.

جایی برای تفریح
دریای مدیترانه

این یکی در مجاورت اقیانوس اطلس است و قاره‌های آفریقا و اروپا را به آسیا متصل می‌کند. دریای مدیترانه که 1501متر عمق دارد از لحاظ کشتیرانی و ترابری دریایی از مهم‌ترین دریاهای جهان به‌ شمار می‌آید و از روزگار قدیم برای بازرگانان ایرانی هم از اهمیت فراوانی برخوردار بوده است. این دریا به سبب موقعیت جغرافیایی ویژه، نقش پررنگی در تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی اقوام گوناگون داشته و یک جورهایی تبادل فرهنگ بین مردم آسیا و اروپا را آسان کرده است؛ به‌گونه‌ای که برخی مورخان، فرهنگ‌های مختلف پیرامون دریای مدیترانه را بخش‌هایی از یک تمدن بزرگ «دریاپایه» می‌دانند. سواحل دریای مدیترانه هم که دیگر نیازی به تعریف ندارد و این روزها به‌عنوان یکی از دلچسب‌ترین مقاصد گردشگری دنیا شناخته می‌شود.

ماهی‌های شب‌تاب
دریای ژاپن

میانگین عمق دریای ژاپن 1666متر است. ژاپنی‌ها از طریق این دریا با کره‌شمالی مرز مشترک دارند و از این منطقه مورد تهدید کشور همسایه قرار می‌گیرند. همه رزمایش‌های مشترک ژاپن با متحدان نظامی‌اش نیز در همین دریا انجام می‌شود. داستان هجوم ماهی‌های شب‌تاب به دریای ژاپن روی دیگر سکه است؛ اتفاقی که فقط سالی یک‌بار رخ می‌دهد و پای بسیاری از گردشگران را به سواحل این دریا باز می‌کند. روزی یک‌بار در سال دریای ژاپن به‌خاطر تجمع ماهی‌های شب تاب خلیج تویوما می‌درخشد و مردم زیادی پس از مطلع شدن جمع می‌شوند تا این پدیده را ببینند. تجمع ماهی‌های شب‌تاب برای افراد محلی هم عادی نیست و علت تجمع این ماهی‌ها در یک زمان خاص هنوز مشخص نشده است.

مقر دزدان دریایی
دریای کارائیب

دریای شگفت‌انگیز کارائیب در غرب اقیانوس اطلس و در آمریکای مرکزی واقع شده. میانگین عمق این دریا 2575متر است و به‌عنوان بزرگ‌ترین دریای شور دنیا شناخته می‌شود. سواحل دریای کارائیب از هزاران سال قبل مقر دزدان دریایی بود اما حالا به مقصد اصلی بسیاری از گردشگران بدل شده و عمق دریا هم که محل زیست گونه‌های کمیاب جانوری است که به‌خاطر آلودگی‌های شدید زیست‌محیطی در معرض انقراض قرار دارند. پس از کشف منطقه هند غربی توسط کریستف کلمب در 1492میلادی، اصطلاح اسپانیایی آنتیلاس برای نامیدن این مناطق رواج یافت و هنوز هم در تعدادی از زبان‌های اروپایی دریای کارائیب را «دریای آنتیل» می‌نامند. این دریایکی از بزرگ‌ترین مناطق تولید نفت در جهان است.

نا امن‌ترین
اقیانوس هند

سومین اقیانوس بزرگ جهان 20درصد کره زمین را پوشانده و عمق آن به 3840متر می‌رسد. این اقیانوس توسط آفریقا و استرالیا و اقیانوس منجمد جنوبی احاطه شده. 37کشور در کرانه و 17کشور از آبراهه‌های کوچک‌تر به این اقیانوس راه دارند. راه ورود به 7دریای مهم و 4تنگه راهبردی جهان یعنی تنگه هرمز، باب‌المندب، مالاکا و کانال سوئز از این اقیانوس می‌گذرد. با این تعاریف طبیعی است که اقیانوس هند یکی از مهم‌ترین اقیانوس‌های جهان باشد و در طول تاریخ از سوی انگلیسی‌ها بارها مورد تعرض قرار بگیرد. در گزارش سازمان دریانوردی بین‌الملل، اقیانوس هند به‌عنوان ناامن‌ترین اقیانوس جهان معرفی شده و بیشتر این ناامنی در قالب دزدی دریایی در کرانه‌های سومالی و تنگه مالاکا رخ می‌دهد.

محل دفن تایتانیک
اقیانوس اطلس

این هم دومین اقیانوس بزرگ دنیاست که قاره‌های آفریقا و اروپا را از قاره آمریکا جدا می‌کند. این اقیانوس به‌طور میانگین 3575متر عمق دارد و در عمیق‌ترین نقطه که همان درازگودال پورتوریکو است، به 8605متر می‌رسد. اقیانوس اطلس را به‌خاطر کشتی معروف تایتانیک می‌شناسند؛ جایی که یکی از کوه‌های یخ، بزرگ‌ترین کشتی مسافربری دنیا در آن زمان را به عمق دریا کشاند. اقیانوس‌های آرام و اطلس، بخش قابل توجهی از سطح کره زمین را پوشش داده‌اند و به همین‌خاطر تصاویر هوایی، کره زمین را به شکل یک کره آبی رنگ نشان می‌دهند. این دو اقیانوس از طریق کانال پاناما که یک کانال مصنوعی و ساخته دست بشر است و در حدفاصل آمریکای شمالی و جنوبی قرار دارد به یکدیگر متصل شده‌اند.