عشق سرعت در بن‌بست
راهکارهایی که برای کنترل سرعت رانندگان در بزرگراه‌های پایتخت در نظر گرفته شده است
مهدی واعظی:
استفاده صحیح و اصولی از وسایل نقلیه به انسان‌ها کمک می‌کند که راحت، ایمن و سریع به مقصد برسند اما در این میان، کسانی هم هستند که دوست دارند با وسیله نقلیه‌شان دست به کار بزرگی بزنند و رکورد‌ها را جابه‌جا کنند؛ رکوردشکنی‌هایی که شکل قانونی ندارد و علاوه بر خطر مرگ، سایه قانون را پشت سر خود می‌بیند. جنون سرعت یکی از دردهایی‌است که بیشتر انسان‌ها به آن دچار هستند؛ دردی که می‌تواند برای راننده و دیگران خطرآفرین باشد. پلیس در همه کشور‌ها می‌کوشد با تعیین قوانین خاص با این پدیده مبارزه کند و معابر را ایمن سازد. اگر می‌خواهید بدانید که در همین بزرگراه‌های تهران خودمان و بزرگراه‌های سراسر کشور چه راهکارهایی برای کنترل سرعت رانندگان در نظر گرفته شده ادامه این مطلب را بخوانید.
جرایم سنگین برای تندوفرزها
بر اساس آخرین قوانین راهنمایی‌ورانندگی، رانندگی در حالت مستی یا پس از مصرف روانگردان‌ها، ۲۰۰هزار تومان جریمه، ضبط گواهینامه به‌مدت ۶ماه و ۱۰نمره منفی به همراه خواهد داشت. داشتن سرعت غیرمجاز، 100هزار تومان جریمه و ۱۰نمره منفی؛ سبقت غیرمجاز ۱۰۰هزار تومان جریمه و حرکات مارپیچ و نمایشی ۱۰۰هزار تومان جریمه؛ اینها مواردی‌است که در آخرین تغییرات قوانین راهنمایی‌ورانندگی برای تخلفات رانندگی که ناشی از سرعت غیرمجاز است، در نظر گرفته شده است. شاید در وهله اول برای همه این سوال پیش بیاید که «چرا این‌قدر سختگیری؟» اما وقتی به آمار تخلفات حادثه‌ساز نگاهی بیندازیم، متوجه می‌شویم که تجاوز از سرعت مطمئنه، ردپایی در همه این تخلفات دارد. بر اساس اعلام پلیس راهور، بی‌توجهی به جلو با ۲۹درصد، تغییر مسیر ناگهانی با ۱۰درصد، عدم‌رعایت فاصله طولی با ۸درصد و عدم‌رعایت حق تقدم با 9/17درصد فراگیرترین علل تصادفات بوده‌اند که هر کدام از این موارد به نوعی، به حرکت در سرعت غیرمجاز مربوط می‌شود. همچنین بر اساس اعلام پلیس راهور تهران بزرگ، با اجرای این قوانین حدود ۴۰درصد از اینگونه تخلفات کاسته شده است.
چشم‌هایی که همیشه مراقبند
از زمانی که دوربین‌های ثبت تخلف در بزرگراه‌های شهر تهران نصب شده‌اند میزان تخلفات ناشی از سرعت غیرمجاز رانندگان به طرز محسوسی کاهش پیدا کرده است. طی سال‌های گذشته تعداد دوربین‌های ثبت تخلف در بزرگراه‌ها بسیار افزایش یافته و می‌توان گفت که تمام بزرگراه‌های شهر تهران را پوشش می‌دهد. این در حالی‌است که در تمام طول شبانه‌روز، بزرگراه‌ها رصد می‌شوند و سرعت‌های بالای ۱۰۰کیلومتر و در برخی دیگر 80کیلومتر، مشمول جریمه خواهند شد؛ ضمن اینکه رانندگان خودروهایی که سرعت‌شان بالای ۱۳۰کیلومتر بوده است احضار می‌شوند و مورد تست‌های روانشناسانه قرار می‌گیرند. البته کار دوربین‌های ثبت تخلف تنها معطوف به این امر نبوده و تا حد بسیار زیادی در کاهش دیگر تخلفات نیز مؤثر بوده است. از طرف دیگر این دوربین‌ها خوبی دیگری هم دارند و آن، عدم توجیه‌پذیری متخلفان است. وقتی جریمه به همراه محل و زمان دقیق آن به راننده ابلاغ می‌شود دیگر جای هیچ‌گونه اعتراض و توجیهی باقی نمی‌ماند؛ ضمن آنکه جرائمی که توسط دوربین‌های ثبت تخلف ثبت می‌شوند، به‌هیچ عنوان قابل بخشش نخواهند بود، از این‌رو دیگر بزرگراه‌ها مکان مناسبی برای نمایش سرعت خودرو‌ها نخواهند بود. گرچه براساس آمار راهور تهران بزرگ، سرعت روانی ترافیک در بزرگراه‌ها افزایش یافته است.
نامحسوس‌هایی که حضور دارند
حتما برای شما هم پیش آمده که بخواهید با سرعت زیاد در بزرگراه‌ها حرکت کنید اما بدانید که اگر از سرعت مطمئنه تجاوز کنید باید منتظر یک خودرو باشید که شما را متوقف کند. بله، چند سالی است که پلیس نامحسوس بزرگراه سبب کاهش سرعت سرسام‌آور رانندگان و به تبع آن کاهش حوادث ناگوار رانندگی شده است. گرچه این روز‌ها دوربین‌های ثبت تخلف تا حدودی کار پلیس نامحسوس را انجام می‌دهند اما با وجود این، حضور گشت‌های نامحسوس در محل ارتکاب تخلف، عاملی بازدارنده برای رانندگان مبتلا به جنون سرعت است. از آغاز به‌کار گشت‌های نامحسوس حدود یک دهه می‌گذرد. تا قبل از شروع به‌کار این واحد گشتی، بزرگراه‌ها و خیابان‌ها، منطقه امن متخلفان بود. در طرح دیگری از پلیس راهور تهران بزرگ، شهروندان هم به این گشت‌های نامحسوس اضافه شدند تا بازوی اطلاع‌رسانی توانمندی برای پلیس باشند. شهروندان عادی می‌توانند با قرائت پلاک خودروهای متخلف و اعلام آن به پلیس راهور، در امنیت بزرگراه‌های شهر تهران سهیم باشند. از طرف دیگر واحد‌های گشت پلیس بزرگراهی هم راه‌اندازی شده است تا برخورد قاطعی با متخلفان صورت گیرد. حضور پلیس و برخورد قاطع، یکی از ابزارها و ضمانت اجرایی قانون به‌شمار می‌رود و از این رو، حضور پلیس در بزرگراه و نیز گشت‌های نامحسوس می‌تواند ضمانت اجرایی مناسبی برای عدم‌ارتکاب تخلف رانندگان باشد.
موانعی که پیش روی عشق سرعت‌هاست
یکی دیگر از ابزارهای مهمی که می‌تواند در کاهش سرعت غیرمجاز رانندگان مؤثر واقع شود، موانع و علائم ترافیکی نظیر سرعت‌گیر‌ها یا تابلوهای کاهش سرعت و هشداردهنده است. به‌طور قطع شما هم چه به‌عنوان راننده و چه به‌عنوان مسافر با این علائم و موانع سروکار داشته‌اید و چه بسیار مواردی که این موانع، جان عابران را هم نجات داده است. وجود این موانع و علائم در مجاورت مکان‌های عمومی و آموزشی، نظیر مدارس و بیمارستان‌ها، لازم و ضروری است. البته این سرعت‌گیر‌ها و موانع ترافیکی خود باید براساس اصول و قواعد و زیرنظر معاونت‌های حمل‌ونقل و ترافیک مناطق ساخته شود. براساس تجربه و به‌منظور ماندگاری و ایمنی بیشتر، سرعت‌گیر‌هایی از جنس آسفالت بر نوع پلاستیکی آن ارجحیت دارند اما نداشتن شیب و عدم‌رنگ‌آمیزی مناسب سرعت‌گیرهای آسفالتی موجب شده که این نوع سرعت‌گیر‌ها کاملا غیراستاندارد جلوه‌گر شوند که باید از رنگ‌های دو جزئی که ماندگار‌تر و دارای بازتاب بیشتر در روز‌ها و دید بهتر در شب‌ها باشند، استفاده کرد، در غیراین صورت باید با نصب علائم هشداردهنده رانندگان را از وجود سرعت‌گیر‌ها مطلع ساخت. از طرف دیگر به خاطر آشنانبودن بعضی رانندگان به برخی معابر پرشیب یا انجام عملیات عمرانی، نیاز است که تابلوهایی برای کاهش سرعت رانندگان نصب شود. خیلی از مواقع هنگام رانندگی متوجه می‌شوید که جاده در دست تعمیر است و... .
وقتی فرهنگسازی لازم است
آنچه بیش از هر مورد دیگری باید در امر کاهش سرعت‌های مخاطره‌آمیز یا حوادث رانندگی مدنظر قرار گیرد، بحث فرهنگسازی و ایجاد یک بستر مناسب برای رشد فرهنگ ترافیکی شهروندان است. به‌راستی اگر شهروندان خود را ملزم بدانند که در معابر شهری سرعت مطمئنه نباید از ۴۰ یا ۶۰ کیلومتر و در بزرگراه‌ها نباید از ۸۰ یا ۹۰ کیلومتر تجاوز کند یا در خیابان‌ها و بزرگراه‌ها نباید دست به حرکات نمایشی زد، آیا نیاز بود که سرمایه هنگفتی صرف خرید تجهیزات الکترونیکی یا ایجاد موانع فراوان در سطح شهر شود؟ امروزه وجود موانع ترافیکی در شهر تهران اجتناب‌ناپذیر است و این، در حالی است که این موانع می‌تواند سبب استهلاک خودرو‌ها در کوتاه‌مدت شود. معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری و پلیس راهور تهران چند سالی می‌شود که اهتمام ویژه‌ای در راستای تحقق این موضوع داشته‌اند. ایجاد پارک‌های ترافیک، برنامه‌های آموزشی در مدارس، برخورد ارشادی مأموران راهنمایی‌ورانندگی، همه و همه در راستای ایجاد فرهنگ صحیح ترافیک بوده است؛ ضمن آنکه وجود قانون بازدارنده و نیز ضمانت اجرایی آن، مؤثرترین عامل در ایجاد فرهنگ صحیح ترافیک خواهد بود. با این حال آیا زمان آن نرسیده که ما شهروندان شهر تهران نسبت به اصلاح رفتار ترافیکی‌مان اقدام کنیم؟ براساس اعلام پلیس راهور، سرعت روانی ترافیک افزایش پیدا کرده است اما آیا این امر مجوز افزایش سرعت و تجاوز از سرعت مطمئن را برای رانندگان صادر می‌کند؟
در همینه زمینه :
