نقشآفرین فاخر باغ هویت ایرانی
کتاب «بازیگری در باغ هویت ایرانی؛ سرنمونی حافظ» تالیف فرهنگ رجایی ـ پژوهشگر علوم سیاسی و اجتماعی و رئیس دانشکده علوم انسانی دانشگاه کارلتون کانادا ـ بهتازگی توسط نشر نی به چاپ رسید. این کتاب یکی از مفصلترین صورتبندیهای نسبت بین فرهنگ و هویت ایرانی و حافظ شیرازی را به دست میدهد. پرسش محوری نگارنده در این کتاب این است که چرا ایرانیان پس از عصر تمدنساز صفوی، دیگر نتوانستند بازیگری و نقشآفرینی کنند و به جای آن با هوراکشی، نظارهگری، مصرفکنندگی و برهمزنندگی در حاشیه تاریخ ماندند. پرسش بعدی کتاب هم این است که آیا میتوان در بازسازی باغی با عوامل هویت ایرانی که در میراث غنی ایرانیان «سنت، ایرانیت، دین و تجدد» خوانده شده است، سرنمونی موفق برای بازیگری و نقشآفرینی عرضه کرد؟ پاسخ نگارنده این است که مثالهای فراوانی وجود دارند؛ اما به گمان او سرآمد آنها حافظ بزرگ است که ابزارهایی کارسازی در 3سپهر روشی، محتوایی و عملی به جا گذاشته است. بر هر شخص یا نسلی واجب است که برای خود ـ متناسب با شرایط مکانی و زمانی ـ ترکیبی مبتکرانه و روزآمد از این مفاهیم بسازد. این افق و نمونه از 5مفهوم کلان ساخته شده است که عبارتند از: عشق، ایمان، ادب، رندی و مریدی. در این کتاب نهفقط این مفاهیم بسط داده شده است بلکه آنچه کتاب را عمق بیشتری میبخشد روش تاریخی گفتمانی مؤلف است که کتاب را به اثری گسترده و پیچیده، هم در زمینه زندگی فرهنگیـفکری ایرانیان و هم در زمینه بازیگری فاخر و واقعگرایانه حافظ، تبدیل میکند.