هلگولند
هلگولند، جزیرهای بیدار و درخت در دریای شمال است که ورنر هایزنبرگ ۲۳ساله توانست نظریه مکانیک کوانتومی را در آنجا خلق و دورانی از تاریخ انقلاب علمی را آغاز کند. فیزیک کوانتومی انباشته از آرای غریب است که منجر به بیشمار کشف و پیشرفت فناوری شده است و اکنون درک ما از جهان هستی مبتنی بر نظریههای گرانش کوانتومی و مکانیک کوانتومی است، گرچه هنوز هم رازآلوده مانده است.
در تابستان ۱۹۲۵، یک آلمانی ۲۳ساله روزهایی از تنهایی و اضطراب را در جزیرهای بادخیز در دریای شمال گذراند: در هلگولند که انگلیسیها به آن هلیگولند میگویند، جزیره مقدس. آنجا، در آن جزیره، مفهومی یافت که بهکمک آن میشد همه دادههای سرکش را توجیه کرد و ساختار ریاضی مکانیک کوانتومی را برپا داشت: «نظریه کوانتومی».
نظریه کوانتومی روشنگر موارد بسیاری بوده است: بنیانهای شیمی، کارکرد اتمها، جامدات، پلاسماها، رنگ آسمان، دینامیک ستارهها، پیدایش کهکشانها و هزاران جنبه از علم؛ پایه آخرین فناوریها است: از کامپیوترها تا انرژی هستهای. مهندسان، اخترفیزیکدانان، کیهانشناسان، شیمیدانان و زیستشناسان همگی آن را هرروزه بهکار میگیرند، اصول مقدماتی آن در دبیرستان تدریس میشود، هرگز برخطا نبوده، قلب تپنده علم امروز است؛ اما هنوز عمیقاً رازآلود است، با یک آشوبآفرینی زیرپوستی. کتاب «هلگولند» نوشته کارلو روولی را مزدا موحد به فارسی برگرداند و به تازگی از سوی نشرنو در 159صفحه، به بهای 65هزار تومان منتشر شده است.