آیین سوگواری محرم در شهرستان‌ها

سوگواری دهه اول محرم با آداب و رسوم خاص خودش در هر شهر و روستایی برگزار شد. رسم و رسومی که از قرن‌ها پیش به جا مانده و امسال بعد از 2سال محدودیت‌های کرونایی با حضور پر‌شور دلدادگان حسینی بار دیگر برپا شد.

گل‌مالی در لرستان 
آیین گل‌مالی عاشقان اهل‌بیت(ع) لرستان از رسوم دیرینه مردم این استان در عزاداری سیدو سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین(ع) است که در روز عاشورا برگزار می‌شود. آنان براساس رسم دیرینه خود که در عزای عزیزترین عزیزان، خود را سر تا پا گل‌مالی می‌کنند در روز عاشورا نیز این مراسم را به جا می‌آورند. گل‌مالی از رسوم سنتی مردم لرستان در عزای امام حسین(ع) است که شامل مالیدن گل بر سر و صورت و لباس‌های عزاداران در روز عاشورا می‌شود. مردم لرستان با سر و روی گل‌مالی شده به تکیه‌ها و حسینیه‌ها می‌روند و در ادامه به سینه‌زنی می‌پردازند.

زارخاک در قورتان
مراسم عزاداری زارخاک، آیین سنتی روستای تاریخی قورتان در اصفهان است. در این آیین مردم روستا به 2گروه سیدبا شال‌ سبز و مردم عادی با شال‌ مشکی تقسیم می‌شوند و شال‌های خود را تکان می‌دهند و نواهای عاشورایی را زمزمه می‌کنند. قورتان در فاصله ۱۲۰کیلومتری اصفهان قرار دارد.

40منبر در لاهیجان
40منبر سنتی است که در گیلان و فقط در لاهیجان دیده می‌شود و امسال این مراسم در روز تاسوعا بعد از اذان مغرب در کوچه‌های قدیمی پرده‌سر، خمیرکلایه، خیابان حکیم فیاض، آقاسید محمد، یحیی‌آباد و گابنه (که از همه جا بیشتر است) برگزار شد. در این آیین سوگواران با پای برهنه درحالی‌که ۷۲شمع و ۷۲دانه خرما به یاد ۷۲شهید دشت کربلا در دست دارند با روزه سکوت در کوچه‌های شهر می‌گردند و از 
چهل منبر می گذرند.

کرنا‌نوازی در مازندران
کرنا‌زنی از سنت‌های اصیل محله‌های غرب مازندران است که با آغاز ماه محرم شروع می‌شود و تا روز هفتم شهادت امام حسین(ع) و یاران باوفایش ادامه دارد. کرنازنی در واقع نوعی وسیله اعلام برپایی مراسم سینه‌زنی و نوحه‌خوانی برای بزرگداشت شهدای کربلاست. امسال نیز صدای کرنازنی اهالی شهرها و روستاهای غرب مازندران شنیده شد و آنان با برپایی این آیین و با حضوردر تکایا، مساجد، حسینه‌ها و امامزاده‌ها و با راه‌اندازی دسته‌های عزاداری عشق و ارادت خود را به سرور و سالار شهیدان ابراز داشتند. هیأت کرناچی متشکل از 2 سرکرناچی است. ابتدا سرکرناچی می‌نوازد و یا‌امام می‌گوید و کرناچیان نیز یا امام‌حسین می‌گویند. گروه آنان مرکب از 5 الی 7 نفر است.

شام پایلاماق در اردبیل
آیین «شام پایلاماق» یا «شمع‌گردانی» در روز تاسوعا در اردبیل برگزار شد. در این مراسم اردبیلی‌ها در ۴۱مسجد به نیت برآورده شدن حاجات شمع نذری روشن کردند.

سنگ‌زنی در سمنان
هیأت‌های زنجیرزنی و سینه‌زنی امسال در روستای علای سمنان با برپایی آیین سنتی سنگ‌زنی مراسم سوگواری را به‌جا آوردند. شرکت‌کنندگان در این مراسم با تعزیه‌خوانی و تجمع در میدان اصلی این روستا، دو قطعه چوب را که نماد سنگ است، به هم می‌کوبند و با نوای حیدر علی اشک می‌ریزند.

مشعل‌گردانی در بیرجند
بیرجندی‌ها محرم امسال بار دیگر مراسم مشعل‌گردانی را از شب هشتم محرم تا شب عاشورا برپا کردند. مشعل یک چوب بلند است که روی آن از 20 تا 40مشعل نصب می‌شود. سپس افراد تنومند این مشعل را بر دوش خود حمل می‌کنند.‌