یک صعود؛ همه آنچه می‌خواهیم

بهروز رسایلی

همانطور که می‌دانید مسابقات جام‌جهانی 2022قطر، آخرین دور از این رقابت‌هاست که با حضور 32تیم برگزار می‌شود. از سال 2026که بازی‌ها به میزبانی آمریکا، کانادا و مکزیک برگزار خواهد شد، تعداد تیم‌ها به 48تیم افزایش می‌یابد؛ ازجمله طرح‌های اقتصادی فیفا که مخالفان پرشمار خودش را دارد، اما به هر حال اجرا خواهد شد. تعداد تیم‌های حاضر در جام‌جهانی تا سال 1998در 24تیم خلاصه می‌شد، اما از آن زمان تعداد تیم‌ها به 32افزایش یافت و قطر آخرین کشوری است که جام را با این فرمت میزبانی می‌کند. 7دوره بر این منوال گذشت و تقریبا می‌توان به فوتبال ملی ایران در این فرمت نمره قبولی داد. همه آن چیزی که کم داریم، فقط یک صعود از مرحله گروهی است که امیدواریم همین امسال، در آخرین فرصت محقق شود.

  با جشن شروع شد، با جشن تمام می‌شود؟
اولین دوره‌ای که جام‌جهانی 32تیمی شد، ایران دقیقا سی‌ودومین تیمی بود که جواز حضور در مسابقات را به‌دست آورد. هشتم آذر 76در یکی از دراماتیک‌ترین روزهای تاریخ فوتبال، نسل طلایی 98یک کام‌بک رویایی در ملبورن زد و به جام‌جهانی رسید. به‌طور کلی ما در 5دوره از 7دوره برگزاری بازی‌ها با 32تیم حاضر بودیم و تیم کشورمان تنها در سال‌های 2002و 2010موفق به حضور در مرحله نهایی جام‌جهانی نشد. جالب اینجاست که با برگزاری پاییزی جام‌جهانی قطر، یک سیکل کامل 25ساله برای فوتبال ایران به‌وجود می‌آید. هشتم آذر 1401آخرین بازی مرحله گروهی ایران برابر آمریکا برگزار خواهد شد و از صمیم قلب امیدواریم تیم کشورمان با کسب نتیجه لازم در آن روز، شادی 25سال پیش را تکرار کند و نخستین صعود از مرحله گروهی را رقم بزند. شاید با 48تیمی شدن مسابقات دیگر صعود از مرحله گروهی آنقدرها لطف نداشته باشد. الان واقعا وقتش است.

  از کشک بادمجان منامه تا نوروز تلخ
طی 7دوره برگزاری مسابقات جام‌جهانی با 32تیم، تیم کشورمان 5بار در سال‌های 98، 2006، 2014، 2018و 2022موفق به صعود شد و تنها 2 بار از این مهم عاجز ماند. بار اول سال 2002بود که تیم بسیار خوبی داشتیم و میروسلاو بلاژوویچ هم با سابقه سوم کردن کرواسی در جام‌جهانی روی نیمکت تیم ملی می‌نشست، اما اتفاقات عجیب بازی با بحرین و شکست 3 بر یک تیم کشورمان در منامه مانع از صعود شد. این همان بازی معروفی است که گفتند به ملی‌پوشان کشک بادمجان داده بودند و از این حرف‌ها! سال 2010البته تیم فوق‌العاده‌ای نداشتیم، اما شاید ضربه اصلی را از کادرفنی خوردیم. علی دایی عملکرد موفقی روی نیمکت تیم کشورمان نداشت و نهایتا با شکست نوروزی برابر عربستان شغلش را از دست داد. بعد از او افشین قطبی هدایت تیم ایران را پذیرفت که او هم فقط لب و دهان بود و راه به جایی نبرد.

  حیف از 2006و 2018
2 قطب متخاصم تاریخ معاصر فوتبال ایران بخت آن را داشتند که تیم ملی را به مرحله دوم جام‌جهانی ببرند، اما در این مسیر ناکام ماندند. برانکو ایوانکوویچ سال 2006تیم بسیار خوبی در اختیار داشت که پیکره اصلی آن را لژیونرهای شاغل در لیگ‌های معتبر تشکیل می‌دادند، اما آنقدر در مورد جایگاه این مربی بحث و تردید وجود داشت که عنان کار از دستش در رفت و نتوانست تیم ملی را کنترل کند.نهایتا هم بعد از شکست برابر مکزیک و پرتغال و تساوی با آنگولا به تهران بازگشتیم. کارلوس کی‌روش هم سال 2018فرصت صعود داشت؛ بختی که با گل به‌خودی عزیز بوهدوز مراکشی در اختیار تیم کشورمان قرار گرفت و می‌رفت تا با پیروزی ثانیه آخر برابر پرتغال به ثمر بنشیند، اما توپ مهدی طارمی راهی به چارچوب پیدا نکرد. حالا این ماییم و این آخرین ترکش در جام‌جهانی 2022.یک تیم ملی متفرق و پرحاشیه داریم، اما یادتان باشد این «فوتبال» است و چیزی در آن قابل پیش‌بینی نیست.

یعنی اینقدر سخت است؟
وقتی به کمترین خواسته اسکوچیچ در مورد حضور کریم باقری در تیم ملی بی‌اعتنایی می‌شود

بخش بزرگی از انتقادها از دراگان اسکوچیچ حول این محور است که او اقتدار کافی را ندارد و برای تحقق خواسته‌هایش انرژی و توان لازم را نمی‌گذارد. ممکن است این نقد درست باشد و در جاهایی مثل نوع برنامه‌ریزی مسابقات دوستانه و اردوهای تیم ملی هم کم و بیش تأثیر خودش را بگذارد، اما حیرت‌انگیز است وقتی می‌بینیم حتی به ساده‌ترین انتظارات و توقعات سرمربی تیم ملی هم بی‌اعتنایی می‌شود؛ به‌عنوان مثال کریم باقری یکی از آن دسته همکاران اسکوچیچ بود که مربی کروات علاقه زیادی به‌کار با او داشت و صددرصد با حسن‌نظر خودش انتخاب شد. این حسی است که مثلا اسکوچیچ هرگز نسبت به مجتبی خورشیدی یا حمید استیلی نداشت و به راحتی هم آن را نشان می‌داد. با این حال بعد از صعود تیم ملی به جام‌جهانی، کریم باقری به دلایلی مثل دستمزد بالا از تیم ملی کنار گذاشته شد.با توجه به اینکه عمده ماموریت باقری برقراری نظم در اردوهاست، جای خالی او به سرعت به چشم آمد و اردوی قطر را تبدیل به یکی از بی‌نظم‌ترین اردوهای سالیان اخیر فوتبال ایران کرد. پس از آن بود که بار دیگر درخواست اسکوچیچ برای بازگشت کریم به تیم ملی به جریان افتاد اما هنوز خبری از عملی شدن این اتفاق نشده است. همچنان بهانه‌هایی وجود دارد در مورد اینکه یک مربی نمی‌تواند به‌طور همزمان در 2تیم فعالیت کند یا چیزهایی شبیه این؛ موانعی که واقعا غیرقابل‌حذف نیستند اما به‌نظر می‌رسد خواسته‌های سرمربی برای کسی مهم نیست. آشکار است که برنامه‌های پرسپولیس و تیم ملی تداخلی ندارد و باقری در 4ماه آینده می‌تواند این 2سمت را با هم داشته باشد، اما گویا به همین مقدار هم قرار نیست اسکوچیچ را دلخوش و راضی کنند. شاید هم همه منتظر انتخاب رئیس جدید هستند؛ رئیسی که شاید با آمدنش خود دراگان هم دیگر جایی در تیم ملی نداشته باشد، چه برسد به دستیار مورد‌علاقه‌اش!