کمربندها را برای مدیریت سیلاب محکم‌تر ببندیم

محمدصادق خیرخواه*

از ابتدای سال1385 تا به امروز بیش از 40مورد وقوع سیلاب در مناطق مختلف کشور ثبت شده که متأسفانه در بسیاری از موارد خالی از تلفات جانی نبوده است.
 نگاهی به رژیم سیلاب‌های چند سال اخیر نشان می‌دهد در هر نقطه‌ای از چهارگوشه کشور و البته در هر فصلی از سال باید برای مقابله با این پدیده مخرب آماده بود. بر اهل فن پوشیده نیست مواجهه با بخش قابل‌توجهی از این بارش‌ها به‌رغم بی‌سابقه‌بودن نسبت به دوره‌های بازگشت، امری شدنی است. شرط عدم‌غافلگیری و مواجهه ایمن با نزولات جوی، فقط و فقط تکمیل شبکه اصلی و فرعی مدیریت آب‌های سطحی براساس یک برنامه مطالعاتی یکپارچه، پایش و ارزیابی صحیح و البته نگهداشت اصولی تاسیسات موجود است.
 ازاین‌رو لازم است شهرداری‌ها کمر همت به انجام مطالعات و تکمیل زیرساخت‌های لازم در این زمینه بسته و در شرایطی که البته تامین منابع درآمد پایدار و حمایت مالی از پروژه‌های عمرانی به دغدغه مشترک همه مدیران شهری تبدیل شده است، طرح‌های مدیریت آب‌های سطحی را در اولویت قرار دهند. در این میان شهرداری‌های کلانشهرهای مختلف کشور، بسته به آنکه خود در چه نقطه‌ای از روند تکمیل زیرساخت‌های اساسی مدیریت رواناب‌ها ایستاده‌اند، می‌‌توانند یاریگر شهرهای کوچک‌تر و کم‌درآمدتر باشند و روند احداث زیرساخت‌های پیشگیری از سیلاب را دست‌کم در حوزه انتقال تجربیات و کمک به طراحی و تدوین طرح‌های جامع مدیریت رواناب پشتیبانی کنند. تهران به برکت پروژه‌های به ثمر نشسته طی 5دهه اخیر، از 534کیلومتر شبکه اصلی و بیش از 10هزار کیلومتر شبکه فرعی به‌عنوان ساختار مدیریت آب‌های سطحی برخوردار است. کمااینکه با توجه به نتایج مطالعات عملیاتی‌کردن طرح جامع مدیریت آب‌های سطحی، مجموعه پروژه‌های توسعه و بهبود عملکرد شبکه اصلی، شناسایی، جانمایی و اولویت‌بندی شده است. 
مسیر توسعه زیرساخت‌های حیاتی تهران در حوزه مدیریت رواناب‌ها، ضمن احداث حوضچه‌های تعدیل سیلاب، حوضچه‌های رسوبگیر، سازه‌های آشغالگیر، تاسیسات کنترل جریان واریزه‌ای و رفع گلوگاه‌های سیلابی، تا رسیدن به نقطه برخورداری از 700کیلومتر شبکه اصلی ادامه خواهد یافت؛ امری که با عنایت به اولویت‌بندی‌های صورت‌گرفته در معاونت فنی و عمرانی شهرداری تهران و متناسب با اعتبارات اختصاص‌یافته در حال انجام است.  تهران با وجود تمام آنچه گفته شد هنوز در مسیر‌ گذار به تاب‌آوری مقابل خطر سیلاب، راه نسبتا درازی پیش رو دارد و سازمان مشاور فنی و مهندسی شهر تهران به‌عنوان متولی انجام مطالعات مدیریت آب‌های سطحی، آماده ارائه کمک‌های فنی و مطالعاتی به سایر شهرهای کشور است.
*مدیرعامل سازمان مشاور فنی و مهندسی شهر تهران