گزارش
ایران سیاه‌پوش حسین_ع_ می‌شود
شهرهای مختلف ایران این روزها آماده مراسم عزاداری سیدالشهدا_ع_ شده‌که با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار می‌شود
سیده‌زهرا عباسی - راحله عبدالحسینی
چند روز بیشتر تا ماه محرم باقی نمانده و عاشقان اباعبدالله‌الحسین(ع) شهرها را آماده سوگواری می‌کنند. برخی از شهرها اما به واسطه آیین‌های خاص در ایام محرم به ویژه تاسوعا و عاشورا میزبان خیل عظیم عاشقان حسینی از سراسر ایران می‌شوند.
نخل‌گردانی در یزد
مراسم نخل‌گردانی و سوگواری امام حسین(ع) در یزد زبانزد است. نخل نمادی از تابوت امام حسین(ع) است که روز عاشورا روی دست سوگواران بلند و دور حسینیه چرخانده می‌شود. به‌دلیل شهرت مراسم سوگواری، یزد به حسینیه ایران نیز معروف است. سمیه گلابگیریان، یکی از شهروندان ساکن یزد به همشهری می‌گوید که در حسینیه هر محله در ایام ماه محرم عزاداری برگزار می‌شود، اما نخل‌گردانی در میدان امیرچخماق و روز عاشورا برگزار می‌شود و بزرگ‌ترین آیین محرم در یزد است. ابوالقاسم محی‌الدینی، شهردار یزد نیز با بیان اینکه هیئت‌های مذهبی مشغول تدارک حسینیه‌ها برای برگزاری محرم هستند، به همشهری می‌گوید: طی 2سال اخیر به‌دلیل محدودیت‌های کرونایی مراسم محرم طبق شیوه‌نامه بهداشتی ستاد کرونا برگزار شد، اما امسال هنوز محدودیتی ابلاغ نشده است.
محرم در شهر شور و شعور حسینی
زنجانی‌ها تا قبل آغاز نخستین روز ماه محرم با پارچه‌های سیاه و کتیبه‌ها حسینیه اعظم زنجان را سیاه‌پوش می‌کنند. شهردار زنجان با اشاره به اینکه زنجان پایتخت شور و شعور حسینی نام گرفته به همشهری می‌گوید: حسینیه اعظم زنجان با برپایی مراسم عزاداری و سینه‌زنی پرشور هر سال نه‌تنها میزبان زنجانی‌ها بلکه بسیاری از عاشقانی است که از دور و نزدیک برای حضور در این مراسم به زنجان می‌آیند. علیرضا فیروزفر به آمادگی 4هزار خادم افتخاری حسینیه اعظم زنجان اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: خادمان افتخاری قبل از آغاز ایام محرم شروع به‌کار می‌کنند. شب تاسوعا هم مراسم «یوم‌العباس» در حسینیه برگزار می‌شود. یکی از بزرگ‌ترین دسته‌های عزاداری در ایران در حسینیه اعظم زنجان برگزار می‌شود که سال ۸۷ به‌عنوان دهمین میراث معنوی ایران به ثبت ملی رسید. شهردار زنجان با تأکید بر اینکه ابلاغیه‌های ستاد ملی کرونا حتما اجرا خواهد شد، یادآور می‌شود: فعلا زنجان در رنگبندی کرونایی زرد است و آیین درست مثل 2سال قبل طبق تصمیم ستاد ملی کرونا پیش خواهد رفت.
کرمانشاه؛ قدمگاه زائران اربعین
ستاد استقبال از محرم برای سیاه‌پوش کردن شهر در کرمانشاه تشکیل شده و سازمان فرهنگی شهرداری کرمانشاه کتیبه و پارچه‌نوشت‌های محرمی را در اختیار هیئت‌ها قرار داده است. مدیر روابط‌عمومی شهرداری کرمانشاه به همشهری می‌گوید: محرم امسال مراسم تعزیه در کنار مزار شهید گمنام در محوطه شهرداری برگزار می‌شود. ناوگان حمل‌ونقل درون‌شهری هم تا قبل از محرم با نصب پرچم‌های مشکی سیاه‌پوش می‌شوند. دولتشاهی با بیان اینکه کرمانشاه به‌عنوان قدمگاه زوار عتبات هم مطرح است، می‌افزاید: به همین دلیل تا اربعین مراسم سوگواری ادامه دارد و میزبان زائرانی که برای پیاده‌روی راهی کربلا می‌شوند، هستیم. او به آمادگی شهرداری برای در اختیار قرار دادن ماسک به عزاداران اشاره می‌کند و می‌گوید: کرمانشاه در وضعیت زرد کرونایی است، اما با اعلام ستاد ملی کرونا، فاصله‌گذاری و پروتکل‌های بهداشتی رعایت خواهد شد.
آیین طشت‌گذاری محرم در اردبیل
آماده‌سازی شهر برای محرم در اردبیل از فردای روز مباهله رونق می‌گیرد و با سیاه‌پوش کردن میادین و حسینیه‌ها انجام می‌شود. مدیر روابط‌عمومی شهرداری اردبیل به همشهری می‌گوید: عزاداری مردم اردبیل در 2سال گذشته به‌دلیل شرایط کرونایی متفاوت با سال‌های قبل برگزار شد. امسال امیدواریم بتوانیم مراسم طشت‌گذاری و عزاداری را در بازار اردبیل و حسینیه‌ها به شکل سابق برگزار کنیم. با وجود این، تابع ستاد ملی کرونا هستیم و شیوه‌نامه‌های بهداشتی برای سلامت عزاداران حتما رعایت خواهد شد. نقی قبایی ادامه می‌دهد: برگزاری جلسه با مداحان و شاعران آیینی، نصب بنر و پرچم‌هایی با مضمون قیام عاشورا در شهر، تدارک برنامه فرهنگی در پیاده‌رو عالی‌قاپو و در 5فرهنگسرای شهر و برنامه سوگواری در منطقه گردشگری شورابیل از برنامه‌های امسال و این روزها تا قبل از آغاز محرم در حال اجراست.
بازار داغ چوب در سخیریه اهواز
خوزستان به واسطه تنوع فرهنگی و قومیتی، آیین‌ها و مناسک متفاوتی در ایام عزاداری محرم دارد. یک فعال اجتماعی استان این موضوع را می‌گوید و توضیح می‌دهد: برای مثال اهالی دزفول و شوشتر با خرید چوب‌های باریک و بلند شروع به آماده‌سازی علم می‌کنند یا در شوش، حمیدیه، اهواز و دیگر شهرها مراسم شبیه‌خوانی میدانی برپا می‌شود و مردم‌شان این روزها در حال تدارک ادوات برای برپایی شبیه‌خوانی و تمرین هستند. قاسم آل‌کثیر از برپایی سیاه‌چادر و پذیرایی با قهوه عربی به‌عنوان نذری می‌گوید و می‌افزاید: موکب‌های بین‌راهی بسیاری نیز در شهر و خارج از شهرها برای پذیرایی برپا می‌شود. حسینیه‌ها هم با رنگ سیاه، رنگ عزا به‌خود گرفته‌اند. بازار خرید و فروش چوب‌های موردنیاز برای علم این روزها در سخیریه اهواز داغ است و سنج و دمام و پوست گوسفند برای ساخت دمام هم حال و هوای خاصی دارد. به‌گفته ولی‌الله حیاتی، فرمانده قرارگاه عملیاتی ستاد استانی مبارزه با کرونا در خوزستان، آیین‌های محرم و صفر در این استان با رعایت پروتکل‌ها و بر مبنای مصوبات وزارت بهداشت برگزار خواهد شد. خوزستان در کنار آماده شدن برای ایام محرم، میزبان زائران اربعین حسینی هم خواهد بود که از مرزهای شلمچه و چذابه خود را به کربلا می‌رسانند.
معرفی آیین‌های کاشان
«یا حسین! در پای پرچمت همگی نسل حیدریم» شعار محرم امسال در کاشان است. حسن بخشنده، شهردار کاشان با اشاره به نامگذاری روز اول محرم به‌عنوان روز محتشم و ادبیات آیینی در تقویم کشور می‌گوید: از این فرصت حسن استفاده شده تا ضمن یادآوری منزلت و مرتبه محتشم، در مقام پرچمدار شعر آیینی، رفتارهای آیینی کاشان به‌عنوان نمونه‌ای برای کار فرهنگی معرفی شود و مورد توجه خاص قرار گیرد.
مکث
عزاداری‌های زنانه در بوشهر
بوشهر تنها منطقه‌ای در کشور است که در آن، زنان تعزیه‌خوان در آیین‌های عاشورایی به‌ویژه اربعین به سوگواری می‌پردازند. این حضور البته فقط محدود به تعزیه نیست و ردپای زنان در همه آیین‌های عزاداری قافله دشت کربلا دیده می‌شود. رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر بوشهر در این‌باره به همشهری توضیح می‌دهد: زنان بوشهری در عزاداری‌های ایام محرم نقش پررنگی دارند؛ به‌طوری که علاوه بر اجرای آیین‌هایی چون تعزیه و لالایی‌ها، هیئت‌های زنانه هم بسیار فعال هستند. خدیجه گرشاسبی با بیان اینکه حدود 1600تشکل مذهبی زنانه در استان بوشهر فعال است، می‌افزاید: به هر کوچه‌ای سر بزنید می‌بینید هر ساعتی در خانه‌ای عزاداری اجرا می‌شود و زنان از خانه‌ای به خانه دیگر می‌روند. او تأکید می‌کند با وجود افزایشی شدن آمار کرونا محدودیت خاصی در برگزاری آیین‌ها ازجمله صف‌های سینه‌زنی بوشهر و دمام‌زنی نخواهد بود و همه تشکل‌های مذهبی به رعایت پروتکل‌ها پایبند هستند.
در همینه زمینه :
