بازگشت میلیاردها سرمایه به شهر و شهروندان

زینب زینال‌زاده-روزنامه‌نگار

تعیین تکلیف پروژه‌های رها شده در پایتخت، اولویت مدیریت شهری است؛ پروژه‌هایی که تعدادی از آنها حدود 20سال پیش عملیاتی شدند و قرار بود سرانه‌های ترافیکی، فرهنگی، ورزشی، تجاری و... را افزایش دهند، اما نه‌تنها به اتمام نرسیدند و تأثیری در افزایش سرانه‌ها نداشتند بلکه طی این سال‌ها خاک خورده و موجبات ناخرسندصصصی شهروندان را فراهم کردند. حالا قرار است با مشارکت بخش خصوصی، پروژه‌های نیمه‌کاره تهران تمام شوند و در خدمت مردم قرار گیرند. شهرداری تهران با برگزاری همایش بین‌المللی فرصت‌های سرمایه‌گذاری شهر تهران نخستین گام را در این زمینه برداشت.
به گزارش همشهری، آن طور که اعلام شده در تهران بیش از 100پروژه نصیمه‌تمام و رها شده وجود دارد که از میان آنها تعیین تکلیف 49پروژه به‌دلیل سرمایه‌گذاری از سوی مردم، بیش از سایرین مورد توجه شهرداری قرار گرفته است. برخی از این پروژه‌ها نیز ماهیت عمرانی و ترافیکی (بزرگراه شهید شوشتری) دارند که تکمیل و بهره‌برداری از آنها قطعاً سبب تسهیل عبور و مرور می‌شود و به باز شدن گره ترافیک در پایتخت کمک می‌کند. تعدادی هم طرح‌های فرهنگی (مثل صبا و ایوان ری) هستند که موجب افزایش سرانه‌های فرهنگی اجتماعی می‌شوند و بعضی هم تجاری (مثل رضوان و البرز). سازمان بازرسی شهرداری تهران نیز نام مهم‌ترین این پروژه‌ها را لیست کرده و نکته‌اش اینجاست که در برخی از آنها بین 270 تا 500نفر از مردم به‌عنوان مشارکت‌کننده، پولی پرداخت کرده‌اند و آنها چشم‌انتظار تعیین تکلیف این پروژه‌ها هستند؛ به همین‌خاطر معاون برنامه‌ریزی، توسعه سرمایه انسانی و امور شورای شهرداری تهران، تأکید می‌کند که باید سرانجام پروژه‌های مشارکتی به‌زودی مشخص شوند.
 آن طور که لطف‌الله فروزنده عنوان کرده قرار است شهرداری تهران براساس تبصره19بودجه 1401پایتخت از ظرفیت قانونی خود استفاده کند و حدود 10درصد از سرجمع اعتبارات ردیف‌های اعتباری تملک دارایی سرمایه‌ای را کسب کند و در ردیف اعتبارات متمرکز به اجرای پروژه‌های مشارکت و سرمایه‌گذاری اختصاص دهد. این مورد مربوط به پروژه‌های شهری اعم از محورهای بزرگراهی، تونل و... است، اما شهرداری تهران از پروژه‌های مشارکتی هم غفلت نکرده و به‌گفته فروزنده کمیته‌ای متشکل از کارشناسان معاونت فنی و عمران و اداره کل حقوقی تشکیل شده تا پروژه‌ها را بررسی کنند. آن طور که معاون شهردار تهران گفته درصورتی‌ که مشکل، تأمین منابع یا موارد حقوقی باشد آنها را حل کرده و پروژه ادامه می‌یابد، اما اگر مشکلات قابل ‌حل نباشد، وضعیت تعیین تکلیف و حق ‌و حقوق مردم پیگیری خواهد شد.

رفع موانع برای حضور سرمایه‌گذار
شهرداری برای اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام و رها شده چاره‌ای جزء جلب مشارکت سرمایه‌گذاران ندارد؛ بنابراین قبل از هر اقدامی نیاز است تا زیرساخت‌ها برای حضور سرمایه‌گذاران فراهم شود. چرا که مجموعه سرمایه‌گذار تمایل دارد در قبال آورده‌اش، سود کند. نایب‌رئیس شورای شهر تهران در راستای تأیید این مطلب گفت که پرواضح است شهرداری تهران به‌تنهایی نمی‌تواند نیاز مردم در مدیریت شهری را تأمین کند؛ پرویز سروری افزود: «اگر می‌خواهیم سرمایه‌گذار در پروژه‌های نیمه‌تمام و رها شده سرمایه‌گذاری کند، باید موانع برداشته شود.» جلب مشارکت کلیدواژه گفته‌های پرویز سروری است. همان چیزی که مورد تأکید شهردار تهران هم هست و تشکیل قرارگاه‌ها با این رویکرد انجام شده است.
 سروری عنوان کرد: «امروز سیاست کلی شهرداری تهران بر مشارکت‌پذیری است و تشکیل قرارگاه‌ها یعنی سهیم‌شدن همه در ساخت تهران. با این سیاست و رویکرد باید موانع را از پیش روی پروژه‌های مشارکتی برداشت تا هم شهرداری بداند که سرمایه‌گذار به‌دنبال سود است و باید نفع او را به‌صورت منطقی تأمین کند و هم مجموعه مشارکت‌پذیر بداند که می‌تواند با اطمینان خاطر در پروژه‌ها سرمایه‌گذاری و مشارکت کند. به‌نظر اقدامات خوبی برای جلب سرمایه‌گذاری انجام شده و می‌توان امیدوار بود که پروژه‌های نیمه تمام و رها شده تعیین تکلیف شوند.»

تبدیل پروژه‌های مشارکتی به موضوعات قضایی
پروژه‌های مشارکتی نیمه‌تمام و رها شده در وضعیت یکسانی قرار ندارند و هر یک دارای شرایط متفاوتی هستند و بالطبع برای استمرار یا تعیین تکلیف آنها هم نیاز به راهکارهای متناسب و متفاوت است. برخی چون پروژه بزرگراهی شهید شوشتری نیاز به تأمین مالی دارند، اما پروژه‌هایی چون رضوان و... به‌دلیل شکایت طرفین (شهرداری از بخش سرمایه‌گذاری خصوصی یا بالعکس) از عدم‌عمل به تعهدات یا اقدام برخلاف مفاد قرارداد، تبدیل به موضوعات قضایی شده‌اند. به‌گفته رئیس کمیسیون نظارت و حقوقی شورای شهر تهران گرچه این پروژه‌ها مربوط به ادوار گذشته است، اما تعیین تکلیف آنها در اولویت اقدامات مدیریت شهری قرار دارد. مهدی اقراریان با بیان اینکه اکنون یکی از چالش‌های سازمان سرمایه‌گذاری شهرداری تهران پروژه‌های مشارکتی است، گفت: «متأسفانه شاهد هستیم به‌دلیل یک خلأ قانونی یا به‌دلیل کم‌توجهی شهروندان، بخشی از این پروژه‌ها به مردم پیش‌فروش شده است.»