تردید درباره وضعیت اضطراری شیوع آبله میمونی

کمیته اضطراری سازمان بهداشت جهانی روز پنجشنبه تشکیل جلسه داد تا برای دومین بار ظرف چند هفته اخیر، اعلام وضعیت بحرانی را درباره شیوع آبله میمونی در جهان بررسی کند. در این بین برخی از دانشمندان می‌گویند که تفاوت‌های چشمگیر بین شیوع بیماری در آفریقا و کشورهای توسعه یافته، هرگونه واکنش هماهنگ را پیچیده خواهد کرد.
به گزارش آسوشیتدپرس، مقامات آفریقایی می‌گویند که هم‌اکنون به‌دلیل شیوع بالای آبله میمونی در این قاره، با آن به‌عنوان یک وضعیت اضطراری برخورد می‌کنند. اما کارشناسان در سایر نقاط دنیا می‌گویند که نسخه خفیف آبله‌میمون در اروپا، آمریکای شمالی و فراتر از آن، اعلام اضطراری را غیرضروری می‌کند، حتی اگر نتوان ویروس را متوقف کرد. مقامات بریتانیا نیز اخیرا ارزیابی خود از این بیماری را با توجه به  ‌شدت نداشتن آن کاهش دادند.

نگرانی سازمان بهداشت جهانی
تدروس آدهانوم غبریسوس، مدیرکل سازمان بهداشت جهانی، در جریان برگزاری نشست کمیته اضطراری گفت: من همچنان نگران موارد فزاینده مبتلایان به آبله میمونی که از برخی کشورها گزارش شده است، هستم. آبله میمونی ده‌ها سال است که در بخش‌هایی از مرکز و غرب آفریقا ریشه دوانده است، جایی که حیوانات وحشی بیمار گهگاه مردم مناطق روستایی را در اپیدمی‌های نسبتا محدود آلوده می‌کنند. این بیماری در اروپا، آمریکای شمالی و فراتر از آن، شیوع پیدا کرده است. اپیدمی در کشورهای ثروتمند احتمالا از طریق رابطه جنسی در اسپانیا و بلژیک آغاز شده است.

دسترسی محدود به واکسن
برخی متخصصان نیز نگرانند  که تفاوت در میزان دسترسی به امکانات پزشکی، شکاف عمیق‌تری بین کشورهای فقیر و غنی ایجاد کند. اکنون بیش از 15هزار مورد آبله میمونی در سراسر جهان گزارش شده است. درحالی‌که ایالات متحده، بریتانیا، کانادا و سایر کشورها میلیون‌ها واکسن خریداری کرده‌اند، هیچ واکسنی به آفریقا، جایی که نسخه شدیدتر آبله میمونی تاکنون بیش از 70نفر را کشته است، نرفته است. کشورهای ثروتمند هنوز مرگ‌ومیر ناشی از آبله‌میمونی را گزارش نکرده‌اند. دکتر پل هانتر، پروفسور پزشکی در دانشگاه انگلیس که قبلا به سازمان بهداشت جهانی در مورد بیماری‌های عفونی مشاوره می‌داد، گفت: آنچه در آفریقا اتفاق می‌افتد تقریبا جدا از شیوع در اروپا و آمریکای‌شمالی است. آژانس بهداشت سازمان ملل این هفته اعلام کرد که در خارج از آفریقا، 99درصد از موارد گزارش شده آبله میمونی در مردان و از این تعداد، 98درصد مربوط به مردان همجنس‌گراست. با این حال، این بیماری می‌تواند هر فردی را که در تماس فیزیکی نزدیک با بیمار مبتلا به آبله میمونی باشد، مبتلا کند.
هانتر با توضیح اینکه چرا واکسیناسیون ممکن است مؤثرترین راه باشد، گفت: برخی از بیماران ممکن است بدون اطلاع از ابتلا با خانواده خود در تماس باشند که این ردیابی تماس را بسیار دشوار می‌کند. بنابراین واکسیناسیون علیه این بیماری بهترین کار برای پیشگیری از شیوع است. اما برای خاموش کردن شیوع بیماری در آفریقا این توصیه، احتمالا صدق نمی‌کند، چرا که داده‌های محدود نشان می‌دهد که آبله میمون عمدتا از حیوانات آلوده به انسان منتقل می‌شود.

چالش توقف آبله میمونی در اروپا
دکتر پلاسید امبالا، ویروس‌شناسی که بخش بهداشت جهانی را در مؤسسه تحقیقات ملی بیومدیکال کنگو اداره می‌کند، معتقد است تفاوت‌های قابل توجهی بین بیماران در آفریقا و اروپا وجود دارد. امبالا گفت: ما در کنگو خیلی سریع، پس از 3 تا 4 روز، ضایعات پوستی قابل مشاهده را در افرادی که در معرض آبله میمونی قرار دارند، می‌‌بینیم. اما در کشورهایی ازجمله بریتانیا و آمریکا، پزشکان برخی از افراد مبتلا را تنها با یک یا دو ضایعه، اغلب در اندام تناسلی مشاهده کرده‌اند.
امبالا گفت: بنابراین در اروپا، افرادی که ضایعات قابل مشاهده‌ای ندارند، ممکن است بی‌سر و صدا بیماری را گسترش دهند. او گفت:   احتمالا رویکردهای متفاوتی در کشورهای مختلف برای متوقف کردن شیوع جهانی مورد نیاز خواهد بود و اتخاذ یک استراتژی واکنش واحد در سراسر جهان، مانند راهبردهای ابولا و کووید-19    چالش برانگیز است. دکتر دیمی اوگوینا، استاد پزشکی در دانشگاه نیجر دلتای نیجریه، نگران است که ذخایر محدود واکسن در جهان منجر به تکرار مشکلات ناشی از همه‌‌گیری ویروس کرونا شود. در بحران شیوع کرونا نیز کشورهای فقیرتر پس از احتکار واکسن توسط کشورهای ثروتمند دست خالی ماندند.
این هفته، مقامات آمریکا گفتند که بیش از 100هزار دوز واکسن آبله میمونی در چند روز آینده به ایالت‌ها ارسال می‌شود و چندین میلیون واکسن دیگر نیز برای ماه‌های آینده سفارش داده شده است. آمریکا تاکنون بیش از 2هزار مبتلا به آبله میمونی ثبت کرده است و هر روز صدها مورد نیز به این تعداد اضافه می‌شود.
به‌نظر کارشناسان، اعلام وضعیت اضطراری جهانی درباره شیوع آبله میمونی باوجود خفیف بودن بیماری در اکثر کشورها، می‌تواند به‌طور ناخواسته عجله برای ذخیره واکسن را بدتر کند.