پیشرفت و عقلانیت در علم
کتاب «پیشرفت و عقلانیت در علم» نوشته «پل فایرابند» و دیگر نویسندگان را محمدرضا اسمخانی به فارسی برگردانده و از سوی نشر کتاب پارسه منتشر شده است.
تاریخ علم عموما به مثابه تاریخ توسعه بهترین و موفقترین نظریههای علمی تصویر میشود. اما آیا بهتر و موفقتربودن یک نظریه علمی با عقلانیبودن آن نیز تلازم دارد؟ و اساسا در رقابت میان نظریههای علمی و ارزیابی آنها، عقلانیبودن آنها چه جایگاهی دارد؟ همین پرسشهای ساده، چالشهای بسیاری را برای فلسفه علم معاصر رقم زده است؛ ازجمله اینکه آیا علم اساسا فعالیتی عقلانی است یا خیر، و اگر آری، عقلانیت علمی را، بهویژه با نظر به قضاوت تاریخ چگونه میتوان صورتبندی کرد؟
اما غوغایی که این مسئله به راه انداخت دامن مسائل دیگر را نیز گرفت که ازجمله آنها مسئله پیشرفت علم بود. برای نمونه، این تصور بدیهی به چالش کشیده شد که تاریخ علم حاکی از نوعی پیشرفت است: پیشرفت ساده و خطی نظریههای جدیدتر از بطن نظریههای قبلی. از این قرار، صورتبندی شفاف و دفاعی نظری از اصل ایده پیشرفت در علم نیز ضرورت یافت.
کتاب حاضر، مجموعهای از مقالات برجسته در باب 2مسئله مرتبط با عقلانیت و پیشرفت در علم است؛ مقالاتی که در عین حال گواهی محکم بر درهم تنیدگی فلسفه علم و تاریخ علماند. این کتاب 360صفحهای به بهای 130هزار تومان منتشر شده است.