اجرای ناقص «تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری»، 15سال پس از تصویب

محمد شریفی‌مقدم، دبیرکل خانه پرستار

تیرماه سال 86 بود که قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری به تصویب رسید. 15سال می‌گذرد و با اینکه اجرای این قانون خواسته همیشگی پرستاران است، تا همین حالا به‌طور کامل اجرا نشده است. پیش از این در اردیبهشت امسال، رئیس سازمان نظام پرستاری اعلام کرده بود که تا خردادماه این قانون به‌طور کامل اجرا خواهد شد و گفته بود تعرفه‌گذاری نیاز به تدوین آیین‌نامه اجرایی، تعیین منابع لازم برای اجرای آن، تعریف کای پرستاری، تعریف ارزش‌های نسبی و بازتوزیع دارد و حتی اشاره کرده بود که تعرفه‌های این قانون، از دی سال گذشته برای پرستاران محاسبه می‌شود و پس از آماده شدن آیین‌نامه بازتوزیع، معوقات پرستاران از دی‌ماه سال گذشته پرداخت می‌شود. اواخر اردیبهشت هم معاون پرستاری وزارت بهداشت اعلام کرد که 200هزار نفر شامل این قانون می‌شوند و ۵۰۰۰ میلیارد تومان بودجه برای اجرای قانون تعرفه‌گذاری درنظر گرفته شده است. اما به استناد گزارش‌های رسیده، قانون آنطور که اعلام می‌شود، اجرا نشده است. با اوج‌گیری کرونا، بار دیگر قوانین بر زمین مانده پرستاران مطرح شد و وعده‌ها هم برای تحقق آنها بالا رفت. اما مسئله این است که به هیچ‌کدام از وعده‌ها پاسخی داده نشد. نکته اینجاست که تمام مشکلات هم به وزارت بهداشت مربوط نمی‌شود، مجلس، بیمه‌ها و... هم در این زمینه نقش دارند و اگر آنها اراده عملی کردن قوانین را داشته باشند، این اتفاق می‌افتد. مسئله این است که به‌دلیل اجرا نشدن همین قوانین، هر روز میزان تبعیض‌ها و فاصله میان پزشکان و پرستاران عمیق‌تر می‌شود. یک نمونه آن تلاش برای برداشتن سقف کارانه پزشکان است. با اینکه پزشکان همواره حقوق بالایی داشته‌اند و کارانه‌ آنها بالای 60میلیون تومان است اما چندی پیش درخواست شد که سقف کارانه پزشکان برداشته شود، با برداشته شدن سقف کارانه‌ها، قطعا میزان درآمد پزشکان بالاتر می‌رود و اختلاف درآمدی بین پزشکان و پرستاران هم عمیق‌تر می‌شود. البته دولت با این پیشنهاد موافقت نکرد. نکته این است که پرستاران همواره در جایگاه پایین درآمدی قرار دارند و در مجلس هم با اینکه کمیسیون بهداشت و درمان وجود دارد اما همواره سمت پزشکان را می‌گیرد نه پرستاران را. درحالی‌که پرستاران قوانین زمین مانده زیادی دارند. حرف ما این است که در سیستم بهداشت و درمان نباید تبعیض وجود داشته باشد. از سال 86قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستار به تصویب رسید و یکی از اهداف آن هم کاهش اختلاف در پرداختی‌ها بود. حالا بعد از 15سال آمده‌اند و این قانون را به شکل بدی اجرا کرده‌اند. ما می‌گوییم اگر سیستمی در حال اجراست، همه باید تحت پوشش آن سیستم فعالیت کنند، خواسته پرستاران هم این است که برای خدماتی که ارائه می‌دهند، درست مانند سایر گروه‌ها، مثل آزمایشگاه‌داران، فیزیوتراپیست‌ها، رادیولوژیست‌ها و... قیمت یا همان تعرفه تعیین شود. این خواسته زیادی نیست. با همان ترازویی که 10هزار خدمات اعلام شده در کتاب ارزشگذاری نسبی خدمات سلامت سنجیده می‌شود، این خدمات هم برای پرستاران قیمت‌گذاری شود. به‌نظر می‌رسد مافیایی در بدنه نظام سلامت است که نمی‌خواهد این قوانین اجرا شود. درحالی‌که این خواسته مورد تأکید مقام معظم رهبری بوده است، اما با گذشت 2 سال، اجرا نشده است. همه می‌‌گویند دولت و مجلس پای کار هستند، اما وقتی کار به عمل می‌رسد کسی اقدامی نمی‌کند. پرستاران هم مانند پزشکان، خدمات مختلفی را ارائه می‌دهند، بیماری که تنها به یک گرفتن فشار خون نیاز دارد، با بیمار دیالیزی، متفاوت است و پرستاری که به آنها خدمات می‌دهد، شرایط یکسانی برای این دو بیمار قائل نمی‌شود. هم‌اکنون برای پزشکان این مسئله رعایت می‌شود، اما برای پرستاران خیر. ما نمی‌گوییم وزنه پزشکی مانند پرستاری است اما باید معیارها برای سنجش میزان خدمات، واقعی دیده شود. مثلا بخیه‌ای که روی بدن شخصی زده می‌شود، 4کا است و اگر روی صورت باشد، 5کا. «کا» ضریبی است که میزان تعرفه خدمات را تعیین می‌کند. اگر شرایط اورژانسی باشد همین کا هم متفاوت خواهد بود. این موضوع اما برای پرستاران اصلا رعایت نمی‌شود. هر بیماری با هر وضعیتی بستری شود قیمت آن برای پرستار تفاوتی نمی‌کند. گفته می‌شود قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری به‌صورت محدود در جاهایی اجرا می‌شود، مثلا 98درصد تخت‌ها را با 6کا حساب کرده‌اند و تمام خدمات پرستاری را به 10بخش محدود کرده‌اند. در روش اجرای این قانون تبعیض دیده می‌شود. ما به‌عنوان خانه پرستار به صراحت به وزیر بهداشت اعلام کرده‌ایم که این روش عادلانه و منطقی نیست و باید منتظر پیامدهای آن بود. از نظر ما اجرا نشدن قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری، بهتر از اجرا شدن آن به شکل ناقص و ناعادلانه است.