صنایع دستی
تشکیل خانه‌های خلاق فرش در 5 استان
سیده زهرا عباسی - خبرنگار
راه‌اندازی خانه‌های خلاق فرش در استان‌ها موضوعی است که از سال گذشته در دستور کار قرار گرفته و هرچند تاکنون نام شهرستان‌هایی چون مهدی‌شهر (سنگسر) در استان سمنان، تبریز در استان آذربایجان شرقی، کاشان در استان اصفهان، تکاب در استان آذربایجان غربی و همدان در این‌باره به میان آمده است.
فرحناز رافع، رئیس مرکز ملی فرش ایران اما چند روز پیش در حاشیه جشنواره فرش خودرنگ سنگسر از هدفگذاری برای شکل‌گیری این خانه‌های خلاق در 5استان خبر داد؛ خانه‌هایی که در تعریف عام خود فضاهایی برای حمایت از شبکه‌سازی، توسعه مشاغل و تعامل اجتماعات هستند و در حوزه فرش قرار است بخش‌های مختلف زنجیره ارزش فرش شامل هنر، بازار و تولید را با ارزش اقتصادی و ثروت‌زایی همراه کنند.
رویکرد سنتی در زنجیره ارزش
مشاور امور کسب‌وکار و بازاریابی مرکز ملی فرش با اشاره به ظرفیت بسیار بالای فرش دستباف به همشهری می‌گوید: در سال‌های گذشته به‌دلیل رویکرد سنتی دست‌اندرکاران حوزه فرش و همه بخش‌های زنجیره ارزش این هنر، ظرفیت‌های فرش دستباف به فرصت‌های ثروت‌ساز تبدیل نشده‌اند.
امید اشرفی به مطالعات صورت گرفته درباره ظرفیت‌های مناطق و استان‌ها در زمینه فرش دستباف توضیح می‌دهد: استان‌ها به‌ویژه آن‌هایی که نقشه‌هایشان ثبت ملی یا جهانی شده است، ظرفیت کار در زمینه تبدیل ایده‌ها و نوآوری‌ها به خلاقیت‌های جدید و ثروت‌زا را دارند.
به‌گفته وی، بعد از مطالعه‌های صورت گرفته مکاتبه با استان‌ها و احصای ظرفیت‌ها شروع و مشخص شد و طی آن، از همه دست‌اندرکاران حوزه فرش و کارآفرینان دعوت شد تا بخش‌هایی که می‌تواند به ارزش اقتصادی تبدیل شود و برای ورود به بازار جذاب باشد را ارائه کنند.
معرفی به معاونت علمی رئیس‌جمهوری
تشکیل خانه‌های خلاق در استان‌ها به چند فاز تقسیم شده است و در فاز اول 5استان هدفگذاری شده‌اند.
مشاور امور کسب‌وکار و بازاریابی مرکز ملی فرش در این‌باره توضیح می‌دهد: ایده‌های نو، درآمد و ثروت‌زایی، بعد از شناسایی به معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهوری معرفی می‌شوند و تاکنون 5استان برای تشکیل خانه خلاق ظرفیت اقتصادی خود را معرفی و آن را به مرحله بعد یعنی معرفی به ستاد فناوری‌های نرم و صنایع خلاق معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهوری رسانده‌اند، اما بقیه استان‌ها در حال ارائه ایده‌هایشان هستند. به‌گفته اشرفی، اصفهان، زنجان، تهران و سیستان‌وبلوچستان و همدان استان‌هایی هستند که تاکنون برای راه‌اندازی خانه خلاق فرش اقدام کرده‌اند.
وی با بیان اینکه اصفهان از نظر نوآوری که داشت، قرار است همین مرکز به خانه خلاق و نوآوری تبدیل شود، می‌گوید: تهران و سیستان و بلوچستان هم در مراحل بعدی هستند.
ثبت ملی 30منطقه جغرافیایی
2میلیون نفر بافنده فرش دستباف در کشور وجود دارد که سال گذشته بیش از ۳۵هزار نفر از آن‌ها جدید وارد این حرفه شدند. از این تعداد فقط ۲۶۰هزار نفر تحت پوشش بیمه هستند.
تاکنون ۳۰منطقه جغرافیایی فرش دستباف در کشور به ثبت ملی رسیده است که کتاب آن به زودی منتشر می‌شود و ثبت ۲منطقه دیگر نیز در دست اقدام است.
صادرات 500میلیون دلاری
سالانه به طور میانگین ۵۰۰میلیون دلار فرش دستباف به خارج کشور صادر می‌شود و برگزاری نمایشگاه‌های ملی و اعطای مشوق‌های صادراتی در دستور کار قرار دارد. در شش ماهه دوم سال گذشته نسبت به مدت مشابه 24.7درصد رشد تولید فرش و در حدود 10.2درصد رشد صادرات اتفاق افتاده و معاون صنایع عمومی وزارت صمت معتقد است با ایجاد خانه‌های خلاق در صنعت فرش، صادرات این هنر صنعت ایرانی باز هم افزایش می‌یابد.
مهدی برادران می‌گوید: با توجه به نام‌گذاری امسال، افق‌هایی را هدف‌گیری کردیم که یکی از آن‌ها ایجاد خانه‌های خلاق فرش است که بتوانیم بین فارغ‌التحصیلان مجموعه‌های دانشگاهی و هنرستان‌های فرش با فرشبافان سنتی و حجره‌های فرش فروشی پیوندی برقرار کنیم.
به گفته وی، در قالب خانه‌های خلاق فرش، زیست‌بوم جدیدی برای افزایش صادرات، بازاریابی در عرصه جهانی و حل مشکلات ناشی از تحریم و کرونا ایجاد خواهد شد.
معاون صنایع عمومی وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌افزاید: با رویکرد جدید از جوانانی که به این صنعت و میراث ماندگار کشورمان علاقه‌مندند و نسل در‌نسل این فرهنگ و هنر- صنعت را دنبال می‌کنند، حمایت می‌شود.
در همینه زمینه :