زیست در آلودگی

فاطمه عباسی

کافی است یک جای کار بدن کمی بلنگد، کافی است ریه به‌طور نامحسوس ریپ بزند، یا قلب طوری که هیچ‌کس متوجه‌اش نشود بعضی وقت‌ها کندتر خون را پمپاژ کند، کافی است چشم‌ها کمی تار باشند یا قند بدن یک حبه بالاتر از حد استانداردش باشد، همه اینهایی را که گفتم به تنهایی باعث نمی‌شوند قامت رعنای عمودی، افقی شود اما همین که پای آلودگی هوا به محدوده این ناراحتی‌های جزئی باز شود، آن وقت است که مشکلات شروع می‌شود. شاید فکر کنید آلودگی هوا که فقط برای فصل سرماست، اما باید بگوییم که اینطورها هم نیست و همین حالا که نشسته‌اید زیر باد کولر و این مطلب را می‌خوانید، هوای تهران با شاخص ۱۳۸ در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار دارد. به تازگی هم دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که به جز بیماری‌های قلبی و عروقی و ریوی، به جز خارش چشم‌ها و سوزش گلو، آلودگی هوا می‌تواند روی رشد مغز کودکان هم تأثیرش را بگذارد. یافته‌های این دانشمندان نشان می‌دهد که مهارت‌های کلامی کودکان ممکن است به‌ویژه نسبت به قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا حساس باشد.
واقعیت این است که آشنایی با بیماری‌هایی که منشا همه آنها آلودگی است، اصلا معنی‌اش این نیست که همینطور منتظر بمانیم تا یا آسم بگیریم، یا چشممان آب مروارید بیاورد یا کودکانمان نتوانند درست صحبت کنند. در واقع آدم‌های سالمی که به‌خاطر همجواری با آلودگی هوا بیمار شده‌اند، بعد از اینکه از معرض آلودگی خلاص شوند، بیماری‌شان خوب می‌شود. البته این روزها فقط قله کوه‌ها و وسط اقیانوس‌ها انواع و اقسام آلودگی‌ها را ندارند اما بالاخره در همین شهرهای تا خرخره آلوده هم راه‌هایی هست که بشود به کمک آنها کمی از اثرات آلودگی فرار کرد. به‌طور مثال استفاده از فیلتر هوا در دوران بارداری می‌تواند راهی باشد برای بهبود رشد شناختی کودکان باشد. البته پاک‌کننده‌های هوا ممکن است تا حدودی محافظت کنند اما در نهایت تنها راه محافظت از همه کودکان کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای است که نیازمند عزم جدی مسئولان است.