بناهای خطرناک را از هفته آینده بشناسید

محمد سرابی- روزنامه‌نگار

پس از آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو، بحث تهیه فهرستی از بنا‌های در معرض خطر شهر تهران به میان آمد و خیلی‌ها درخواست کردند تا نام بناهایی که به هشدارهای ایمنی بی‌توجه بودند رسانه‌ای شود. با این حال، اگرچه تاکنون اعداد و ارقامی متفاوت از بناهای خطرناک تهران اعلام شده اما هنوز فهرستی دقیق که مورد تأیید نهادهای مرتبط باشد، منتشر نشده است. بنابراین فهرستی که یکشنبه شب روی یک سایت خبری با عنوان لیست 129ساختمان بحرانی تهران قرار گرفت از سوی نهاد‌های مسئول تأیید نشد. اگرچه گفته می‌شود که این فهرست فقط شامل حال ساختمان‌هایی می‌شود که نسبت به آتش‌سوزی تاب‌آوری ندارند و همچنین طی چند ماهه اخیر نیز تغییر کرده است.
به هرترتیب تعداد زیادی از بناهای تهران ناایمن هستند که درصد بالایی از آنها کاربری تجاری و اداری دارند و در خیابان جمهوری واقع شده‌اند؛ البته که نمونه‌ آنها در دیگر شهرهای کشور هم دیده می‌شود و به همین جهت رئیس‌جمهور در جلسه اخیر هیأت دولت به وزرای کشور و راه‌و شهرسازی دستور داد به فوریت سازه‌های ناایمن را در سطح کشور شناسایی و صاحبان آنها را مکلف به مقاوم‌سازی این سازه‌ها کنند. سیدابراهیم رئیسی با تأکید بر اینکه دولت خود را ملزم به صیانت از جان مردم می‌داند، گفت: «صاحبان ساختمان‌های ناایمن باید موظف به مقاوم‌سازی سازه‌ها شوند و اگر کسی در این کار سستی و اهمال کرد، بدون تعارف با او برخورد قانونی شود. هیچ‌کسی حق ندارد جان مردم را به خطر بیندازد.»

آلومینیوم ایمن نیست
بعد از حادثه پلاسکو، کمیته ایمنی چهارمین دوره شورای اسلامی شهر تهران کار ارزیابی ساختمان‌ها را با بهره‌مندی از نظرات سازمان‌هایی مانند آتش‌نشانی و کارشناسان ایمنی شروع کرد. با وجود این، هیچ‌گاه فهرستی از بناهای ناایمن منتشر نشد. شورای پنجم که روی کار آمد هم موضوع فهرست بنا‌های ناایمن دوباره مطرح شد. این فهرست موجود بود اما شهردار وقت با بیان اینکه انتشار اسامی ساختمان‌ها روی بازار ساختمان‌ها و قیمت‌هایی که دلال‌ها تعیین می‌کنند تأثیر نادرستی خواهد گذاشت، از اعلام عمومی آن خودداری کرد. تنها گفته می‌شد که 33هزار ساختمان ناایمن در شهر تهران وجود دارد و عمدتا ساختمان‌هایی را شامل می‌شوند که قبل از اجباری شدن مقررات ملی کشور ساخته شده‌اند و آتش‌نشانی پیگیر بازرسی و ارزیابی شرایط آنهاست.
در این اوضاع و احوال و درپی اخطاریه‌ها و سختگیری‌ها، مالکان بعضی از ساختمان‌ها اقداماتی برای ارتقای سطح ایمنی انجام دادند تا جایی که گفته می‌شد تعدادی از بناها از فهرست پرخطرها خط خورده‌اند. به‌طور نمونه مالکان و بهره‌برداران پاساژ آلومینیوم آسانسور‌ها را اصلاح و سیم‌کشی‌‌ها را ترمیم کرده و یک کیوسک آتش‌نشانی در طبقه همکف مستقر کردند. به برخی از کسانی که در پاساژ کار می‌کردند هم آموزش‌ مقابله با آتش‌سوزی داده شد.
پاساژ کویتی‌ها و پاساژ فردوسی که هردو در نزدیکی پلاسکو قرار دارند نیز برخی موارد ایمنی را تقویت کردند. حتی بازار تلفن‌همراه علا‌الدین با اصلاحاتی و ایجاد اتاق مانیتورینگ، نشان از ایمن‌سازی دارند. با این حال، ‌در آذر1400 یکی از مغازه‌ها آتش ‌گرفت تا از ایمن‌سازی ناقص پاساژ حکایت کند. در مورد ساختمان آلومینیوم نیز با وجود همه اقدامات صورت گرفته، دیروز محمد پیرعلی، رئیس سازمان اموال و املاک بنیاد مستضعفان گفت: «آلومینیوم ایمن نیست.» او افزود: «موضوع ناایمن بودن این ساختمان آنقدر جدی است که بنیاد مستضعفان ناگزیر شد آتش‌نشانانی را در 3شیفت در آنجا مستقر نماید و حال با گذشت ۵۸سال از عمرش در لیست ساختمان‌های ناایمن تهران دیده می‌شود. هرچند اسکلت ساختمان آلومینیوم، بتنی و برابر نظر کارشناسان کماکان دارای استحکام نسبی خوبی است و 5دستگاه آسانسور دارد اما فاقد راه‌پله فرار و گاز شهری است و با آنکه دارای بیمه آتش‌سوزی و حوادث و مسئولیت است اما فاقد سیستم اعلام و اطفای حریق بوده و تأسیسات برقی فرسوده و مستهلک، زنگ‌های خطر را به صدا درآورده است.»
بنابراین هنوز اینکه چه بناهایی بسیار پرخطر لقب دارند، در افکار عمومی مطرح است. البته شورای شهری‌ها می‌گویند که در جلسه هفته آینده فهرست ساختمان‌های خطرناک تهران را اعلام می‌کنند. فهرستی که از ساختمان‌‌های ناایمن در فضای مجازی منتشر شده نیز هیچ جزئیاتی را نشان نمی‌دهد و تنها شامل اسامی و نشانی ساختمان‌‌هاست. از سوی دیگر، اسامی برخی ساختمان‌ها که در طول چند سال اخیر پاره‌ای اقدامات ایمنی را به اجرا در آورده‌اند، هم در این فهرست دیده می‌شود و به‌نظر می‌آید همین موضوع دلیلی برای به‌روز نشدن آن باشد. ناصر امانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی شهر تهران در این خصوص گفت: «لیستی از ۱۲۹ساختمان بحرانی که یکی از پایگاه‌های خبری منتشر کرد، مورد تأیید شهرداری تهران و شورای شهر ششم نیست، زیرا این لیست متعلق به شورای شهر پنجم و اصلا به‌روزرسانی نشده است. انشاءالله تا پایان هفته آینده، سازمان آتش‌نشانی لیست ساختمان‌های ناایمن را منتشر خواهد کرد.»