شتابزدگی برای حذف ماسک

مریم سرخوش- روزنامه‌نگار

 با وجود روند کاهشی شیوع کرونا در جهان، این ویروس همچنان قربانی می‌گیرد. آمریکا، هند، برزیل، فرانسه، آلمان، انگلیس، روسیه، کره‌جنوبی، ایتالیا و ترکیه 10کشور اول جهان با بیشترین آمار ابتلا و مرگ هستند. بیماری و مرگ ناشی از کرونا در ایران هم با وجود شیب نزولی، هنوز صفر نشده و براساس اعلام وزارت بهداشت طی 24ساعت گذشته 312بیمار جدید شناسایی و 3نفر هم جان خود را از دست دادند. این در حالی است که پیش‌بینی قطعی از آینده کرونا و پایان پاندمی مطرح نیست و متخصصان بهداشت و درمان معتقدند هم‌اکنون تنها 2گزینه می‌تواند وضعیت ناپایدار و مبهم کووید-19را حفظ کند؛ واکسیناسیون و رعایت پروتکل‌های بهداشتی به‌ویژه ماسک. اما پوشش واکسیناسیون 2 دوزی در کشور برای گروه سنی بالای 5سال 76درصد است و 44درصد از جمعیت بالای 18سال هم واکسن دوز سوم‌شان را تزریق کرده‌اند. براساس آخرین آمار اعلام شده از سوی معاونت بهداشت وزارت بهداشت، رعایت پروتکل‌های بهداشتی کاهش پیدا کرده و پوشش ماسک در هفته آخر اردیبهشت به 47درصد رسیده است. متخصصان هشدار می‌دهند فاصله‌گرفتن از رعایت پروتکل‌های بهداشتی به‌ویژه ماسک می‌تواند احتمال رقم خوردن پیک دیگری از بیماری در کشور را تقویت کند.
براساس اعلام معاونت بهداشت طبق آخرین رنگ‌بندی‌های اعلام شده در کشور، هیچ شهری در وضعیت قرمز و نارنجی قرار ندارد و ۲۵۵شهر زرد و ۱۹۳شهر هم آبی هستند. میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی (بهداشت فردی، ماسک، فاصله‌گذاری فیزیکی و تهویه مناسب) در هفته آخر اردیبهشت و در مقایسه با هفته سوم کاهش یک درصدی دارد. رعایت بهداشت فردی در اماکن عمومی استان‌های کشور به 55درصد رسیده و بیشترین رعایت در آذربایجان غربی و کمترین رعایت هم در کردستان است. معاونت بهداشت همچنین اعلام کرده که میانگین استفاده از ماسک در شاغلین و خدمت گیرندگان اماکن عمومی بیش از 47درصد است که بیشترین میزان در هرمزگان و کمترین میزان در کردستان گزارش شده است. میانگین درصد رعایت پروتکل فاصله‌گذاری فیزیکی در اماکن عمومی هم حدود 47درصد اعلام شده که بیشترین میزان رعایت مربوط به قم و کمترین میزان مربوط به کردستان است. میزان رعایت تهویه مناسب هم بیش از 54درصد ثبت شده که بیشترین میزان مربوط به آذربایجان غربی و کمترین میزان هم برای هرمزگان اعلام شده است.

پیشگیری مثبت برای بیماران به جای کل جمعیت کشور
کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی به‌ویژه استفاده از ماسک را ابراهیم قادری، رئیس اداره مراقبت مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت هم تأیید می‌کند و به همشهری می‌گوید: «این مسئله جای نگرانی دارد چرا که هم‌اکنون به جز واکسن‌ها تنها ابزار پیشگیری از بیماری ماسک است که اگر حذف شود، پروتکل دیگری برای جایگزینی آن وجود ندارد. این مسئله باعث می‌شود که اگر سطح ایمنی در ماه‌های آینده افت کند، احتمال مواجهه با پیک‌های جدید وجود داشته باشد.» قادری با تأکید بر اینکه استفاده از ماسک همچنان باید در فضاهای بسته و پرازدحام رعایت شود، ادامه می‌دهد: «یکی از اهداف وزارت بهداشت این است که به سمت فرهنگ «پیشگیری مثبت» حرکت کند، به این معنا که اگر کسی بیمار شد استفاده از ماسک را برای خود الزام کند تا باعث آلودگی دیگران نشود. این مسئله مهمی است که فرهنگ آن در جنوب شرق آسیا شایع است. مردم این کشورها طی دهه گذشته یاد گرفتند که در طول اپیدمی‌هایی ازجمله سارس و مرس از ماسک در زمان بیماری‌ها حتی بیماری ساده‌ای مثل سرماخوردگی استفاده کنند. در طولانی مدت نمی‌توان جمعیت 80میلیون نفری را مجبور به استفاده از ماسک کرد، اما به‌عنوان مثال جمعیت هزار نفری بیمار یا حتی افرادی که علائم بیماری دارند با پوشش ماسک مانع از انتقال آلودگی خواهند بود. با توجه به اینکه جمعیت بیمار هم عمدتا کمتر و قابل کنترل‌تر است حتی می‌توان ماسک رایگان در اختیار آنها قرار داد.» به‌گفته این مسئول در شرایط کنونی، رواج این فرهنگ حتی در بیماری‌های تازه شایع شده ازجمله آبله میمون هم مؤثر است: «در این بیماری درصورت مواجهه با یک انسان آلوده، ماسک می‌تواند کمک‌کننده باشد و این مسئله برای پرسنل بهداشتی و درمانی اهمیت زیادی دارد. اما استفاده از ماسک بیشتر برای بیمار مبتلا ضروری است چون انتقال بیماری از طریق ترشح قطرات تنفسی است و آبله میمون مانند کرونا از طریق هوا منتقل نمی‌شود، به همین دلیل اگر فرد بیمار ماسک استفاده کند، آلودگی را به دیگران انتقال نخواهد داد.»