در آخرین روزهای اردیبهشت سری زده‌ایم به طبیعت زیبای شهرستان طارم در زنجان
سفر به هندوستان ایران
مجتبی یارزمان
رفته‌رفته هوا به سمت گرم شدن می‌رود و رد پای تابستان و آفتاب سوزانش در بیشتر مناطق کشور خودنمایی می‌کند اما هنوز مناطق بکر و طبیعی زیادی وجود دارد که هوا و لطافت بهاری آنجا روح آدم را جلا بدهد و زیر سایه درختان تنومند و سر به فلک کشیده و موسیقی جریان آب ساعاتی را سپری کنیم. شهرستان طارم یکی از این مناطق است که از پس پیچ‌و‌خم‌های فراوانی نمایان میشود و طبیعتی بکر و زیبا را پیش روی گردشگران می‌گذارد. آب و هوای این منطقه سرد و کوهستانی است و همین موضوع باعث شده تا حتی فصل بهار هم در اطراف این شهرستان کمی سرد باشد اما در فصل تابستان هوا نسبتاً خنک و مطبوع است. طارم به‌دلیل سرسبزی و حاصلخیزی منطقه، به هندوستان ایران مشهور است. برای رسیدن به این شهرستان باید از پیچ‌و‌خم‌های بسیاری عبور کنید و هرچه بالاتر می‌روید بیشتر محو و مبهوت این حجم از زیبایی خواهید شد. طارم حدفاصل
3 استان گیلان، زنجان و اردبیل است که علاوه بر وجود مناظر طبیعی بکر در این شهرستان، در اطراف آن هم طبیعتی مثال‌زدنی وجود دارد که کمتر بیننده‌ای می‌تواند به راحتی از کنار آن عبور کند و برای ساعاتی خود را به دامان طبیعت نسپارد.
طبیعت در طارم
شهرستان طارم برای هر نوع سلیقه‌ای طبیعت دارد؛ از رودهای خروشان و پرآب که از لابه‌لای صخره‌ها و درختان مسیر طی می‌کنند و به سرعت به سمت پایین حرکت می‌کنند گرفته تا آبشارهایی که قدم به قدم در مسیر این رودها قد علم کرده و با صدای پرتاب آب گوش گردشگران را نوازش می‌کنند؛ از جنگل‌هایی که پر از درختان تنومند کوچک و بزرگ است تا جنگلی سفید رنگ که بر بالای این درختان پهن شده و با ابرهای به هم پیوسته اقیانوسی معلق در بین زمین و هوا را شکل داده‌اند. در کنار همه این زیبایی‌ها از زمین‌های حاصلخیز و شالیکاری‌هایی که در دامنه کوه‌ها و مراتع جای گرفته‌اند هم نمی‌توان به راحتی گذشت؛ مناظری از هم‌نشینی هنر دست کشاورزان و طبیعت که هم چشم‌نوازند و هم نشان از زنده بودن این منطقه و شهرستان دارند. در اطراف این شهرستان دیدنی‌های طبیعی و تاریخی دیگری هم وجود دارد که یک‌بار دیدن هر کدام خالی از لطف نخواهد بود. در طارم علاوه بر کشاورزی که شغل بسیاری از اهالی منطقه است، دامپروری هم به وفور دیده میشود که در مسیر رسیدن به این شهرستان در دامنه کوه‌ها قابل‌دیدن هستند.
دیدنی‌ها و زیبایی‌های این منطقه
در مسیر رسیدن به این شهرستان و همچنین در اطراف آن دیدنی‌های زیادی وجود دارد که هر کدام از جهاتی مهم و تماشایی هستند و بد نیست سری به آنها بزنید. بیشتر این جاذبه‌های طبیعی در اثر گذر زمان و در سال‌های بسیار دور به‌وجود آمده‌اند اما برخی دیگر از آنها هم مانند یخدان‌ها نیز تاریخی و به‌دست بشر ساخته و آماده شده است.
آبشار هشترخان
این آبشار زیبا در منطقه طارم و در نزیکی روستایی به اسم لار قرار دارد و از دل کوه‌هایی که در میان درختان محصور شده به سمت پایین سرازیر میشود. آبشار هشترخان از چشمه‌ای جوشان و از دل کوه‌های بالادستی سرچشمه می‌گیرد و بعد از گذشت مسیری کوتاه و پیوستن چندین آبراه دیگر به رودی بزرگ و خروشان تبدیل میشود. برای رفتن به آبشار زیبای هشترخان باید از جاده زنجان- طارم وارد راه خاکی و ناهمواری شوید و پس از عبور از امامزاده حسن مثنی و روستای امام، به آبادی لار رسیده و از آنجا تا آبشار که حدود 2ساعت پیاده‌روی دارد را طی کنید. در اطراف این آبشار روستاهای دیگری هم وجود دارد که می‌توان به تماشای آنها رفت. کوه‌های بلند و سرسبز، دره‌ای بسیار عظیم، رودخانه‌ای خروشان و پرآب، جنگل درختان فندق، هوای خوب و طبیعت بکر، آبشار و ناحیه هشترخان یا هشت چشمه را به یکی از نواحی زیبا و مناسب برای گردشگری، کوهنوردی و دوچرخه‌سواری در کوهستان تبدیل کرده است.
آبشار وزنه‌سر
آبشارهای دائمی و دیدنی وزنه‌سر در اطراف روستایی به همین نام قرار دارد. این روستا با مرکز استان و شهرستان زنجان 95کیلومتر فاصله دارد که برای دسترسی به آبشار اول از روستای وزنه‌سر حدود یک‌ساعت پیاده‌روی و از آبشار اول تا دوم نیز 30دقیقه پیاده‌روی دیگر لازم است. مسیر آبشارها از میان باغات انواع میوه ازجمله زیتون، گردو، فندوق، انگور، تمشک و... عبور می‌کند و مناظر زیبا و چشم‌نوازی خلق شده است. برای دسترسی به این روستا بعد از سه‌راهی سرخه دیزج، راهی درام شوید و بعد از گذشتن از روی پل رودخانه قزل‌اوزن و ادامه جاده درام، در فاصله یک کیلومتری به درام، به سمت جاده‌ای که تابلو روستای وزنه‌سر را نشان می‌دهد شوید.
غار خرمنه‌سر
این غار در کوه بلند و سر به فلک کشیده خرمنه‌سر و در سمت شمالی روستای ده‌بهار قرار دارد. از برجسته‌ترین زیبایی‌های این غار می‌توان به سنگ‌های خارا و سنگ‌های سفید آهکی که به‌صورت ستون و آویزه در این غار وجود دارد و مانند چلچراغ‌های زیبا از سقف آویزان هستند اشاره کرد. در این غار چاه‌ها و دره‌های بسیار خطرناک و لغزنده‌ای وجود دارد که برای بازدید از آن حتما باید از وسایل غارنوردی و کوهنوردی استفاده کرد و به هیچ عنوان نباید بدون راهنما وارد غار شد. با توجه به فضای تالار و همچنین دهلیزهای زیبا و دخمه‌ها، این غار احتمالاً از زیستگاه‌های انسان‌های نخستین بوده و از اهمیت ویژه‌ای در بین باستان‌شناسان برخوردار است.
قلعه سمیران
این قلعه یا دژ از اصلی‌ترین ارکان مجموعه سمیران است که روی یک تپه مرتفع سنگی واقع شده. آسان‌ترین راه دسترسی به قلعه از سمت شمال و رود قزل‌اوزن می‌گذرد. براساس شواهد تاریخی و نوشته‌های محققان، بنای اولیه قلعه سمیران احتمالاً به دوران قبل از اسلام برمی‌گردد و در قرن 6-5هجری از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و همواره به‌عنوان کانون توجه حکومت‌های مختلف اسلامی قرار داشته است. این قلعه پس از طی دورانی پر‌فراز‌و‌نشیب که تا اواخر قرن نهم هجری هم به طول انجامیده به حیات خود ادامه داده و پس از آن دوران افول آن شروع شده است. قدمت بنا و کاربرد آن به‌عنوان قلعه دفاعی باعث شده تا در دوران‌های مختلف، خسارت‌های قابل‌ملاحظه‌ای به بنای آن وارد شود که البته کیفیت ساخت و بازسازی‌های نصفه و نیمه باعث شده تا این قلعه همچنان سرپا بماند.
آتشکده گیلانکشه
یکی دیگر از جاذبه‌های تاریخی و دیدنی در اطراف طارم همین آتشکده گیلانکشه است. این آتشکده از قدمت بالایی برخوردار است و در گذشته محلی برای تجمع و برگزاری آیین‌های مذهبی بوده است. این بنا در بخش جنوبی روستای گیلانکشه و روی بلندی‌های مشرف بر رودخانه گیلانکشه جای گرفته است. نقشه بنا شامل یک فضای راستگوش گنبددار است که از سمت جنوب به یک ایوان کوچک طاقدار ختم میشود. بنای آتشکده دارای گنبدی گرد و یکدست است که با سنگ‌هایی منظم و هم‌اندازه بنا شده و محیط داخلی آن تقریباً چهارگوش و مربعی شکل است. آثار به‌جای مانده از این بنا نشان از آن دارد که از قسمت فوقانی آن هم استفاده می‌شده که هم‌اکنون به‌دلیل تخریب قسمتی از آن قابل‌دسترس و مشاهده نیست.