ضیافت کتابها
مریم ساحلی - روزنامهنگار
شبیه یک مهمانی بزرگ است. غرفهها کنار هم ایستادهاند و کتابها ردیف به ردیف چشمها را به مهمانی تماشا فرا میخوانند. سالهای بسیار است که اردیبهشت ایران با عطر کتاب و کاغذ و کلمه در هم تنیده شده و نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، رویدادی بزرگ برای اهالی جهان کتاب به شمار میرود. اردیبهشت ایران برای آنها که با کتاب روزگار میگذرانند، بیش از 3 دهه، از سفر نشان داشتهاست. سفرهای کوتاه و بلند برای تماشا و خرید کتاب، گپ و گفت با ناشرها و مولفان و سرشار شدن از دیدار آنها که دلبسته کتاب هستند. روایت اردیبهشتهای کتاب هرچند با شیوع مهلک ویروس کرونا به تعطیلی 2ساله کشید، اما امسال با کنترل شدت بیماری، این رویداد بزرگ فرهنگی برگزار میشود. این روزها نگاهی کوتاه به عکسها و متنهای انتشار یافته از سوی ناشرانی که در نمایشگاه حضور مییابند، حاکی از شوری است که برای برپایی غرفهها و معرفی و رونمایی از برخی کتابها دارند و البته بعضی ناشران هم در راستای حمایت از کتابفروشیها اعلام کردهاند که در نمایشگاه غرفهای نخواهند داشت. واقعیت این است که نمایشگاه کتاب تهران بسیار بیشتر از آنکه جنبه نمایشگاهی داشته باشد، همواره ورِ فروش کتابش غالب بوده است و بیتردید این موضوع بر کاهش فروش کتابفروشیها مؤثر بوده؛ این در حالی است که با توجه به شرایط اقتصادی موجود، روشن ماندن چراغ کتابفروشیهای محلی به سختی ممکن است.
نکته دیگر اما این است که کم نیستند ناشرانی که برای ادامه فعالیت خویش و سرمایهگذاری برای انتشار کتابها و کنار آمدن با مشکلات موجود ناچارند به معرفی و همچنین عرضه و فروش کتابهایشان در نمایشگاهها بپردازند. از سوی دیگر میدانیم که در بعضی از شهرها، تعداد کتابفروشیها کم است و یا کتابفروشیهای موجود، به روز نیستند. بنابراین برگزاری نمایشگاه کتاب و بهرهمند شدن از تخفیفهای درنظر گرفته شده، فرصت مغتنمی برای بسیاری از علاقهمندان به کتاب محسوب میشود. از اینرو آنچه در روزهای اخیر پیرامون نمایشگاه کتاب و اوضاع نشر و احوالات کتابفروشیها شنیده میشود، خود کتابی قطور است که باید به دقت آن را خواند و برای بسامان رسیدن وضعیت موجود، چارهای اندیشید.