گزارش
تقویت ساخت درونی قدرت با عمل به وعده‌ها
بررسی چگونگی پدافند رسانه‌ای و احیای اعتماد عمومی در ماجرای حذف ارز ترجیحی در گفت‌وگو با کارشناسان
حمیدرضابوجاریان-روزنامه‌نگار
گرچه موضوع اصلاح قیمت‌ها و حذف رانت ناشی از چند نرخی بودن ارز درکشور سبقه‌ای طولانی دارد و هربار تلاطم‌های سیاسی و اجتماعی سنگینی را نیز برای کشور در پی داشته است اما، در هر دوره از اعمال سیاست‌های اصلاحی نرخ ارز و با وجود پیش‌بینی‌پذیر بودن تنش‌های احتمالی ناشی از آن، دولت‌های مجری این سیاست‌ها به‌رغم وعده‌های پی‌در‌پی برای کنترل اوضاع قادر به مدیریت مناسب ماجرای اصلاح نرخ‌ها نشدند. ناکامی‌هایی که هربار سرمایه اجتماعی کشور را هدف گرفته و به آن آسیب جدی وارد کرده است. آسیب‌هایی که به‌گفته بسیاری از جامعه‌شناسان؛ احیای آن یا غیرممکن است یا دست‌کم به زمان طولانی نیاز دارد. گرچه پس از احیای این سرمایه‌ها، اثرات منفی ناشی ازآن هرگز در ذهن افکارعمومی پاک نمی‌شود. جلال فیاضی، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه وجود زمینه‌های بی‌اعتمادی افکارعمومی به مسئولان را در مردم جدی می‌داند و آن را ناشی از بی‌تعهدی دولت‌های گذشته در عمل به وعده‌هایی می‌داند که به مردم داده‌اند: برای مردم اهمیت ندارد که چه دولتی برسرکار است. آنها دولت را می‌شناسند و با اینکه تنها راس هرم دولت یعنی رئیس‌جمهور تغییرکرده است، بر این باورند که ساختارهای اداری کشورهمراه با رئیس‌جمهور تغییرنکرده است و به این دلیل وعده‌هایی که رئیس‌جمهور میدهد در ساختارهای تغییر نیافته نمی‌تواند محقق شود. بنابراین به وعده‌هایی که داده می‌شود اعتماد نمی‌کنند. این به آن معناست که دولت برای جلب اعتماد افکارعمومی باید ساختارهایی را سامان دهد که اعتمادزا باشد و به مطالبه مردم پاسخ دهد.
این دیدگاه نشان میدهد، تلاش رئیس‌جمهور برای گفت‌و‌گوی صادقانه با مردم تنها می‌تواند بخشی از اعتماد ازدست رفته افکارعمومی را احیا کند اما، اعتمادعمومی به وعده‌های دولت را باید به روش‌های مختلفی کسب کرد. روش‌هایی که فیاضی درباره آن به همشهری می‌گوید: صحبت مسئولان با مردم درباره حذف ارز ترجیحی کار خوبی است که در گذشته هرگز با مردم انجام نمی‌شد و مصداق آن را می‌توان در افزایش قیمت بنزین در دولت دوازدهم دید. اما برای جلب اعتماد، مردم باید شاهد حمایت دولت از خودشان در برابر گرانی‌های ناشی از اجرای این سیاست باشند. اکنون بخشی از جامعه این حمایت را بعینه مشاهده کرده‌اند که برای اولین‌بار درابتدا کمک معیشتی به‌حساب آنان قبل از اجرای طرح واریز شده است. این اقدام به ایجاد اعتماد به دولت از سوی مردم کمک شایانی خواهد کرد.
عملیات رسانه‌ای قانون نمی‌‌خواهد
برخی خطاهای مدیریتی واظهارنظرهای نسنجیده مسئولان در بزنگاه‌های حساس سیاسی، اقتصادی و اجتماعی همواره هزینه‌های زیادی را به کشورتحمیل کرده است.اتفاقاتی مانند ماجرای آبان 98و اظهارنظر عجیب رئیس‌جمهور وقت در مورد بی‌اطلاعی‌اش درباره افزایش قیمت بنزین نمونه بارز چنین اظهارنظرهایی است که سبب نارضایتی مردم شد. در این میان، بهره‌برداری حداکثری رسانه‌های معاند خارجی ودنباله‌های داخلی منجربه ضریب دادن به چنین خطاهایی می‌شود. دراین میان، آنطور که محمد رشیدی، نماینده مردم کرمانشاه و عضو فراکسیون رسانه مجلس به همشهری می‌گوید، نبود هماهنگی وانسجام درجبهه رسانه‌ای انقلاب سبب قرارگرفتن نظام اطلاع‌رسانی کشوردر موضع تدافعی هنگام بروز چنین بحران‌هایی شده است؛ هراتفاقی که در کشور رخ میدهد ازسوی دشمن به یک پروژه تبدیل و درپی آن زنجیره رسانه‌ای ایجاد می‌شود تا درجامعه التهاب‌آفرینی کنند. وی ادامه میدهد: با وجود تکرار مداوم چنین وضعیتی شاهد آن هستیم رسانه‌های تلاشگر و مردمی داخل نظام به‌دلیل نبود ارتباط منسجم با یکدیگر قادر به پاسخ دادن به موقع، دقیق وشفاف به حملات رسانه‌ای معاندین نیستند و همواره درموضع تدافعی و نه تهاجمی قرار می‌گیرند. رشیدی به عملیات رسانه‌ای جریان‌های ضد‌انقلاب درماجرای حذف ارز ترجیحی و ایجاد نگرانی در مردم با استفاده از ابزار رسانه اشاره می‌کند و حرفش را اینطور ادامه میدهد: دشمن با سوار شدن برموج گلایه‌های بحق مردم، بازی با کلمات و تدوین تصاویری غیرواقعی تلاش کرده است همه مردم را مخالف اجرای این طرح نشان دهد. متأسفانه با وجود تجربه‌های قبلی و پیش‌بینی‌پذیر بودن این حرکت دشمن، دژ مستحکمی برای مقابله با عملیات فریب رسانه‌ای آنان ایجاد نکرده‌ایم و به جای قرارگرفتن در موضع تهاجمی، اکنون در وضعیت پاسخگو هستیم که این خطای بزرگی درحوزه رسانه است. این عضو فراکسیون رسانه مجلس، مقابله با این شگرد رسانه‌ای دشمن را نیازمند بهره‌گیری درست از سلاح دشمن برضد‌خودش می‌داند و می‌افزاید: عملیات آفندی درحوزه رسانه نیازمند قانون نیست بلکه، مسئولان باید با پرهیز ازساده‌انگاری به رسانه‌های جبهه انقلاب خوراک و محتوای مورد نیاز برای اطلاع‌رسانی بهنگام ارائه کنند. رسانه‌ها نیز باید با تقویت شبکه‌های اجتماعی خود و تقویت نفوذ درافکارعمومی، تصویری واقعی ازآنچه در جامعه در حال رخ دادن است ارائه کنند تا مردم بهترین همراهی را با طرح‌هایی مانند حذف ارز ترجیحی داشته باشند.
