کشیدن ترمز بازار ارز از کانال نیما

تازه‌ترین گزارش‌ بانک مرکزی از افزایش عرضه ارز در سامانه نیما حکایت دارد؛ موضوعی که نشان می‌دهد جریان ورودی ارز به کشور در حال تقویت شدن است. سامانه نیما به‌عنوان بازار معاملات عمده ارزی نقشی کلیدی در کنترل نوسان‌های نرخ دلار در بازار خرد دارد.
به‌گزارش همشهری، از 15اسفند پارسال تاکنون قیمت هر دلار آمریکا 12درصد رشد کرده است. این موضوع بانک مرکزی را بر آن داشته که سیاست‌های تازه‌ای را برای تقویت جریان ورود ارز و جلوگیری از خروج ارز در پیش بگیرد. بر همین اساس بانک مرکزی ابتدای هفته جاری از سیاست‌های تشویقی تازه‌ای برای جذب سپرده‌های ارزی خانگی رونمایی و اعلام کرد: به سپرده‌های ارزی با منشأ اسکناس در بانک‌ها، سود نقدی ارزی پرداخت می‌شود که به‌زعم کارشناسان، این سیاست می‌تواند کفه عرضه ارز را تقویت کند و به ثبات قیمت‌ها منجر شود؛ هرچند آمارهای دقیقی از میزان ارزهای خانگی وجود ندارد، اما برخی کارشناسان میزان دلارهای خانگی را 20 تا 40میلیارد دلار تخمین می‌زنند که ورود آن به چرخه اقتصاد می‌تواند بازار ارز را با ثبات مواجه کند. همزمان با این سیاست، بانک مرکزی در تلاش است از طریق سایر اقدامات، جریان ورود ارز به کشور را هم تسهیل کند و یکی از این اقدامات تسهیل ورود ارز حاصل از صادرات به سامانه نیماست. علی صالح‌آبادی، رئیس ‌کل بانک مرکزی اواخر سال گذشته در این‌باره گفته بود: تسهیل بازگشت ارز حاصل از صادرات به کشور جزو برنامه‌های جدی بانک مرکزی است. او تأکید کرده بود: یکی از ضرورت‌هایی که به‌صورت جدی دنبال می‌کنیم تقویت عرضه ارز در بازار، از طریق اعمال مشوق‌هاست.
به گزارش همشهری به‌نظر می‌رسد آثار این سیاست‌ها که از سال قبل مقدماتش فراهم شده در حال نمایان شدن است، به‌طوری که بر مبنای نمود عینی آن، در همین هفته، رکورد تازه‌ای از میزان عرضه ارز در سامانه نیما به ثبت رسید.

رکوردشکنی سامانه نیما
آمارها نشان می‌دهد روز یکشنبه صادرکنندگان با فروش ٣٣٢میلیون دلار از محل ارزهای حاصل از صادرات رکورد تازه‌ای را در سامانه نیما ثبت کرده‌اند. این بالاترین میزان عرضه ارز در سامانه نیما از زمان تاسیس این سامانه است. طبق آمارهای موجود، صادرکننده‌ها از ابتدای امسال تاکنون 4میلیارد دلار ارز در این سامانه عرضه کرده‌اند که درمقایسه با سال گذشته ١٠٠درصد رشد نشان می‌دهد. این آمار از یک‌طرف نشان می‌دهد جریان ورود ارز صادراتی به سامانه نیما، تسهیل شده و از طرف دیگر حجم صادرات غیرنفتی در سال‌جاری افزایش یافته است. سامانه نیما بستری برای عرضه ارز صادرکننده‌های غیرنفتی و تامین ارز برای واردات است، اما نکته اصلی اینجاست که افزایش عرضه در این سامانه سیگنال‌های مهمی به بازار آزاد ارز می‌دهد و نشان می‌دهد توان ارزی کشور درحال افزایش است؛ به همین دلیل نوسان‌های سامانه نیما به‌عنوان یک دماسنج، ملاکی برای تصمیم‌گیری فعالان بازار آزاد ارز است.

اثر عوامل سیاسی
همزمان با اقدامات بانک مرکزی برای ایجاد ثبات در بازار ارز، تلاش‌هایی نیز در فضای سیاسی در حال انجام است که می‌تواند ثبات ارزی را افزایش دهد. تازه‌ترین خبرها از سفر تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر به ایران در طول هفته جاری حکایت دارد. طبق گزارش رسانه‌های غربی، صرف‌نظر از مسائل اقتصادی، حل مسائل باقیمانده در مورد توافق هسته‌ای یکی از دلایل اصلی این سفر است. دیروز نیز محمد بن حمد الهاجری، سفیر قطر در تهران در دیدار با رئیس‌کل بانک مرکزی، سفر امیر قطر به همراه یک هیأت بلندپایه سیاسی و اقتصادی قطری به تهران را تأیید کرد. قرار است امیر قطر بعد از رایزنی در تهران برای حل مسائل باقیمانده در برجام راهی اروپا شود. این، خبر مهمی برای بازار ارز است. در عین حال خبرهای دیگر حاکی از آن است که به‌زودی انریکه مورا، مذاکره‌کننده اتحادیه اروپا در مذاکرات هسته‌ای هم به ایران سفر می‌کند. روز شنبه جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در مصاحبه با روزنامه فایننشال تایمز ضمن اشاره به اینکه به‌دنبال یافتن راه میانه برای نجات برجام است خواستار سفر انریکه مورا، مذاکره‌کننده اتحادیه اروپا، به تهران برای گفت‌وگو درباره این مسئله باقیمانده شد و تأکید کرد: نفع اروپا در احیای توافق با ایران است. این اخبار به تقویت امیدواری‌ها در بازار ارز منجر شده و ظرف 2روز گذشته اثر مثبتی بر بازار ارز داشته است. به زعم کارشناسان درصورت موفقیت‌آمیز بودن رایزنی‌های بین‌المللی و دیپلماتیک باید ظرف روزهای آینده منتظر ثبات بیشتری در بازار ارز باشیم.