فضا
قلاب‌سنگ‌کردن ماهواره برای پرتاب به فضا
یک شرکت در کالیفرنیا، ایده‌ای جذاب را برای ارسال ماهواره‌های مختلف به مدار زمین مطرح کرده است
ساسان شادمان‌منفرد - روزنامه‌نگار
یکی از اساسی‌ترین و پرهزینه‌ترین مراحل پرتاب ماهواره‌ها به فضا، حرکت از زمین و غلبه بر نیروی جاذبه است. دانشمندان راه‌های بسیاری را در این خصوص مطرح کرده‌اند و همواره کوشیده‌اند تا روش‌‌های سنتی حمل ماهواره با موشکهای چندمرحله‌ای را تغییر دهند. در این میان، یک ایده جذاب از یک شرکت خصوصی مستقر در کالیفرنیا نظر بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ فضانوردی ازجمله ناسا را به‌خود جلب کرده است. شرکت SpinLaunch (اسپین‌لانچ) در سال2014 توسط جاناتان یانی تاسیس شد. دفتر مرکزی آن اکنون در لانگ‌بیچ کالیفرنیا واقع شده و بین 70 تا 100نفر پرسنل دارد.
ناسا برای آزمایش فناوری پرتاب فضایی خارق‌العاده شرکت SpinLaunch (اسپین‌لانچ) ثبت‌نام کرده است که با استفاده از یک سانتریفیوژ الکتریکی به جای موشک، پرتاب را به سرعت‌های مافوق صوت شتاب می‌دهد و آن را مانند یک دیسک فضایی به سمت آسمان پرتاب میکند. چنین عملکردی را خیلی‌ها با قلاب‌سنگ تجربه کرده‌اند.
به گزارش وب‌سایت نیواطلس، ایده پشت اسپین‌لانچ به همان اندازه که نام شرکت مناسب است، خیره‌کننده به‌نظر می‌رسد. ایده پیچیدن و پرتاب ماهواره‌ها در بیشتر مسیر به مدار، ذهن را درگیر میکند. اما در آزمایش اولیه، سیستم پرتاب جنبشی این شرکت، که از نظر ظاهری بسیار شبیه یک توربوشارژر است، به‌عنوان جایگزینی سازگار با محیط‌زیست و بالقوه مقرون‌به‌صرفه برای پرتاب موشکهای مرحله اول نویدبخش نشان داده است.
شامل همه نمی‌شود
باید به این مهم توجه داشته باشیم که این طرح، محدودیت‌های خاص خود را دارد و اساسا چنین چیزی شامل همه پرتاب‌ها نمی‌شود. در واقع هیچ‌کس پیشنهاد نمی‌کند فضانوردان در کپسولی بنشینند که ۱۰هزار جی فشار را در انتهای بازوی فیبر‌کربنی طولانی تحمل میکند، زیرا با سرعت فوق‌العاده‌ای می‌چرخد، سپس آن را با بیش از ۶برابر سرعت صوت (۸۰۴۷کیلومتر در ساعت) به سمت آسمان رها میکند.
اما این شرکت می‌گوید که این روش برای پرتاب‌های کوچک‌تر با وزنی تا حدود ۲۰۰کیلوگرم، حامل ماهواره‌های فوق‌العاده مقاوم که قادر به مقابله با نیروهای درگیر هستند، مناسب است. سیستم اسپین‌لانچ قسمت اول را انجام می‌دهد، آنها را در هوا پرتاب میکند، جایی که یک موشک مرحله دوم می‌تواند بر کار مسلط شود و فشار نهایی را برای خروج از جو به آنها بدهد.
مزایای این روش، بسیار قانع‌کننده است. شرکت اسپین‌لانچ می‌گوید که حذف موشک مرحله اول از پرتابگر حدود ۷۰درصد از سوخت و ساختارهای مورد نیاز یک پرتابگر سنتی را کاهش می‌دهد و می‌تواند با استفاده از یک‌چهارم سوخت و قیمت، یک‌دهم بار را وارد مدار کند.
علاقه ناسا
ناسا یکی از چندین مؤسسه و شرکتی محسوب می‌شود که به این امکان علاقه‌مند است و اکنون قراردادی با اسپین‌لانچ امضا کرده تا یک محموله ناسا را برای این سیستم پرتاب جنبشی مناسب‌سازی و توسعه داده و تا پایان سال‌جاری میلادی در یک پرواز آزمایشی از نیومکزیکو به سمت آسمان پرتاب کند. این پرواز، مانند تمام پروازهای آزمایشی عادی اسپین‌لانچ یک پرتاب زیر مداری کندتر با سرعت نزدیک به ۱۶۰۰کیلومتر در ساعت خواهد بود. محموله به‌گونه‌ای طراحی خواهد شد که طیف وسیعی از اندازه‌گیری‌ها را انجام دهد که توسط هر دو گروه تجزیه و تحلیل خواهد شد. تمام اطلاعات غیراختصاصی به‌دست آمده از این آزمایش منتشر خواهد شد.
نخستین پرتاب حقیقی در سال2025
این درحالی مطرح می‌شود که شرکت اسپین‌لانچ می‌گوید که در حال کار برای نخستین پرتاب مداری خود در سال۲۰۲۵ است. جاناتان یانی، بنیانگذار و مدیر اجرایی شرکت اسپین‌لانچ در این خصوص گفت: «شرکت ما یک پرواز زیر مداری منحصربه‌فرد و خدمات آزمایشی با سرعت بالا ارائه میکند و توافقنامه پرتاب اخیر با ناسا نقطه عطف کلیدی است، زیرا اسپین‌لانچ تمرکز را از توسعه فناوری به پیشنهادهای تجاری تغییر می‌دهد. آنچه به‌عنوان یک ایده نوآورانه برای دسترسی بیشتر به فضا آغاز شد، به یک رویکرد فنی بالغ و تغییردهنده بازی برای پرتاب تبدیل شده است. ما مشتاقانه منتظر اعلام شرکا و مشتریان بیشتری در آینده‌ای نزدیک هستیم و از علاقه و حمایت مستمر ناسا در اسپین‌لانچ بسیار قدردانی می‌کنیم.»
در همینه زمینه :
ترفند
یادداشت