جهان‌نما
تشدید اسلام‌هراسی در آستانه انتخابات فرانسه
اقلیت مسلمانان در فرانسه، از سوی حاکمیت با رفتارهای تبعیض آمیزی مواجه بوده و حالا با نزدیک شدن به انتخابات ریاست‌جمهوری در این کشور، دیدگاه‌های راست افراطی درباره مسلمانان، مهاجرت و امنیت، به دیدگاهی غالب در این‌باره تبدیل شده‌اند.
به‌گزارش الجزیره، انس کذیب که در دنیای سیاست فرانسه فعال بوده ، یکی از صدها هزار مسلمانی است که معتقدند قوانین و فرامینی که در یک دهه اخیر به بهانه مقابله با اسلام‌گرایی و تروریسم در فرانسه اعمال شده، راهی برای محدود کردن زندگی مسلمانان در فرانسه بوده است.
کذیب برای دور اول انتخابات ریاست‌جمهوری در دهم آوریل، به‌عنوان نامزد چپ افراطی ثبت‌نام کرده است. با این حال او نتوانست حمایت 300مقام منتخب را برای اینکه نامش در برگه آرا قرار بگیرد جلب کند و از شرکت در انتخابات محروم شد. او معتقد است که واکنش حاکمیت به نامزدی او، بر پایه ترس و خصومت بوده است؛ «من به وضوح سیاست‌های اسلام‌هراسانه را مشاهده کردم، در فرانسه وقتی که فعال سیاسی هستید، دیگر حق ندارید مسلمان یا عرب باشید.»
بر خلاف دیگر نامزدها، رسانه‌های اصلی به کذیب فرصت ندادند تا درباره کارزار انتخاباتی‌اش صحبت کند. او گفته است: «فکر می‌کنم آنها از ما و چیزی که نماینده آن هستیم می‌ترسند و اجازه ندادند نامزدی من موجودیت پیدا کند...مسئله حضور در تلویزیون و رادیو نیست، آنها موجودیت ما را انکار می‌کنند. وقتی که نامت انس کذیب باشد، اوضاع بدتر هم می‌شود. در چنین شرایطی، رویکرد اسلام‌هراسانه و بیگانه‌هراسانه بدتر هم می‌شود.»
برچسب‌زنی به مسلمانان
براساس تحقیقات ژولین تالپین، محقق علوم سیاسی در مرکز ملی تحقیقات علمی، دوره اول ریاست‌جمهوری امانوئل مکرون برای مسلمانان بسیار «اندوهبار» بوه است؛ برای نمونه، قانون مقابله با جدایی‌طلبی در تابستان سال2021تصویب شد. هرچند دولت تأکید می‌کند که هدف این قانون تقویت سیستم سکولار فرانسه است، منتقدان می‌گویند: این قانون به‌صورت ناعادلانه‌ای جامعه مسلمانان را هدف قرار می‌دهد و آزادی‌های مذهبی آنها را محدود می‌کند.
تالپین گفته است: «هدف به‌صورت واضح، مسلمانان هستند. این ایده وجود دارد که مسئله بزرگ جدایی‌طلبی در دل جامعه فرانسه وجود دارد که باید با قوانین آن جنگید.»
به‌گفته تالپین، پیامد اتفاق‌هایی که منجر به تصویب این قانون شده، برای مسلمانان مصیبت‌بار بوده است. علاوه بر تعطیلی چندین مسجد، یک مؤسسه مقابله با اسلام‌هراسی در فرانسه هم بسته شده و بسیاری از سازمان‌های خیریه مسلمانان هم معلق شده‌اند.
ایده ایجاد «اسلام فرانسوی» - نسخه‌ای از اسلام که با هویت فرانسوی هم سو باشد- مسئله جدیدی نیست. تالپین گفته است: «این یکی از بزرگ‌ترین پیامدهای انتخاب مکرون است: اوج‌گیری برچسب‌زنی به اسلام و جامعه مسلمانان در فرانسه.»
فرار مغزها
فرانسه حدود 5.7میلیون مسلمان دارد که بزرگ‌ترین جامعه مسلمانان در غرب اروپا به شمار می‌رود. اما براساس تحقیقات آکادمیک، تبعیض، خشونت نژادی و سیاست‌های واکنشی علیه جامعه مسلمانان بسیاری از آنها - به‌خصوص افراد تحصیلکرده - را تحریک کرده تا برای کسب فرصت‌های شغلی و آزادی بیشتر، از فرانسه مهاجرت کنند.
اولیویه استه‌وه، استاد دانشگاه لیل که درباره فرانسوی‌های مسلمانی که خارج از این کشور زندگی می‌کنند تحقیق کرده و گفته است که نتیجه این رویکرد در حاکمیت فرانسه، نوعی فرار مغزهاست که مختص فرانسه است. او گفته است: «البته که اسلام‌هراسی به اقلیت‌ها در دمکراسی‌های غربی آسیب می‌رساند اما مسئله میزان خصومت علیه مسلمانان است. و این مسئله در فرانسه، بسیار بیشتر از دیگر کشورهاست.»
آمریکا، انگلیس، امارات، کانادا، مراکش و الجزایر مقاصد اصلی مهاجران مسلمان فرانسوی هستند. 69درصد مهاجرانی که در یک نظرسنجی با حضور 1074نفر شرکت کرده‌اند، گفته‌اند که تبعیض و نژادپرستی عوامل اصلی مهاجرت آنها از فرانسه بوده است. تنها حدود 5درصد آنها گفته‌اند که به فرانسه باز می‌گردند.
هویت مشکل‌ساز
دیگر مسئله‌ای که مسلمانان را در جامعه فرانسه بیگانه می‌کند، موضوع لائیسیته یا سکولاریسم است؛ یکی از اصول بنیادین فرانسه که هویت فرانسوی با آن به‌صورت جدایی‌ناپذیری عجین شده است.
استه‌وه می‌گوید که هویت فرانسوی باید از لائیسیته جدا شود. از نظر او، هویت فرانسوی از سوی راست‌ها و راست‌های افراطی با مسیحیت، تاریخ این کشور و ارزش‌های جمهوری پیوند داده شده است. او می‌گوید: بسیاری با این وضعیت در فرانسه موافق هستند و آن را همینگونه که هست قبول دارند.
اما برای کذیب، این مسئله متفاوت است؛ «راست‌های افراطی ما را تنها روی کاغذ فرانسوی می‌دانند. بال راست جامعه می‌گوید که اصلا نباید به حومه‌های شهر و جاهایی که مردم کم درآمد زندگی می‌کنند رفت و چپ‌ها هم می‌گویند این مناطق توسط جمهوری فراموش شده‌اند. مهم نیست که آنها چه می‌گویند چون همیشه فرزندان مهاجران و نه فقط فرزندان مسلمانان، با نوعی تبعیض مواجه هستند.»
