افزایش اعتماد عمومی با امید بخشی

امید و امیدواری کنشی هدفمند ازطریــــق بـــرنامـه‌ریزی، مسئولیت‌پذیری، تلاشگری در راستای ایجاد تغییر برای دستیابی به آرزوی پیشرفت است. امید به آینده افراد را به کنشگرانی که از ویژگی خلاقیت عاملانه برخوردارند تبدیل می‌کند. در واقع شهروندان برای دستیابی به خواسته‌هایی که آرزویش را دارند، طرحی آگاهانه پی‌ریزی می‌کنند به این صورت که می‌پذیرند برای رسیدن به خواسته‌های خود باید تغییراتی درشرایط موجود ایجاد کنند و برای ایجاد این تغییرات هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی کنند. تحقق چنین خواسته‌ای مستلزم داشتن روحیه امید به آینده در میان مردم است. اما امید چرا و چگونه می‌تواند سبب بهبود حکمرانی خوب و نیز تحقق خواسته‌ها و نظرات یک ملت  شود؟ ایجاد اعتماد و امید به جامعه ازمهم‌ترین ماموریت‌ها و برنامه‌های نظام حکمرانی درهر جامعه‌ای است که برنامه‌ریزان با توجه به وضعیت اجتماعی ، سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی آن جامعه تدابیر خاص خود را برای ترویج و نهادینه کردن آن در دستور کار خود قرار می‌دهند. قرارگرفتن کشورمان میان هجمه‌های مختلف دشمن درعرصه‌های مختلف و غفلت‌‌ ازشبیخون فرهنگی دشمن در سال‌های گذشته سبب شده است، کاهش امید به آینده و ترویج ناامیدی به‌عنوان یکی از سرفصل‌های اساسی و کاری نظام سلطه در ابعاد مختلف درجامعه ترویج شود. رهبرانقلاب نیز با هوشمندی و شناخت دقیق از این هدف دشمن، درسال‌های گذشته بارها برضرورت مقابله با این ترفند تأکید کرده‌اند و در سخنرانی نوروزی خود بار دیگر به این موضوع اشاره داشتند. بیانیه مهم و سراسر امیدبخش رهبرانقلاب درتبیین مؤلفه‌ها و راهبردهای گام دوم انقلاب اسلامی، از ویژگی‌ها و ابعاد متنوعی برخوردار است که هرکدام از آنها باید مورد تحلیل و تفسیر جداگانه قرارگیرد. یکی ازمهم‌ترین این ویژگی‌ها حاکم بودن روح امید در جای جای این بیانیه است؛ از این‌رو مدیران و حکمرانان نظام اسلامی با مطالعه دقیق این بیانیه وعمل به آن الگوی مناسبی برای تحقق امید در جامعه و ترویج داشتن آینده‌ای بهتر در اختیار دارند. از سوی دیگر بیانیه گام دوم کاملاً ناظر به وظیفه تمد‌ن‌سازی نظام اسلامی نگاشته شده است و برای جوانان مؤمن و انقلابی، وظایف تمدّنی برمی‌شمارد. نفس این نگاه تمدنی در جای جای بیانیه گام دوم به وضوح قابل مشاهده است. این نگاه دقیقاً در زمانی ازسوی رهبرانقلاب برجسته می‌شود که کشور به‌دلیل بی‌تدبیری برخی مسئولان شرایط سختی را سپری می‌کند و رسانه‌های دشمن در داخل و خارج در حال سیاه نمایی از شرایط کشور و القای ناکارآمدی انقلاب اسلامی هستند.

نقش حکمرانان و مردم در ایجاد امید 
امیرمحمد حریرچی؛ استاد دانشگاه و جامعه‌شناس نگاه رهبر انقلاب به موضوع امید و امید آفرینی در جامعه را مبتنی بر واقعیت‌های امروز و نگاهی ارزشمند به این موضوع می‌داند و به همشهری می‌گوید: ایجاد امید در جامعه و امید به آینده میان مردم، دارای 2وجه اساسی است که بخشی از آن به مسئولیت حکمرانان و بخش دیگری به نقش مردم جامعه در ایجاد روحیه امید وامیدواری به آینده بازمی‌گردد. وی به نقش حکمرانان در ایجاد چنین فضایی در جامعه اشاره می‌کند و معتقد است حکمرانان باید از هراقدامی که به امید مردم لطمه وارد می‌کند، بپرهیزند: کسانی که درنظام حکمرانی مسئولیت دارند باید برای ترویج این نگاه در جامعه برنامه‌ای بلندمدت داشته باشند و در کنار آن با اتخاذ سیاست‌های درست درهمه زمینه‌ها به ایجاد این حس در میان مردم کمک کنند. نباید اظهارنظرهایی ازسوی مسئولان در رسانه‌ها بیان شود که بیان آن منجر به تولید بی‌اعتمادی و ناامیدی میان مردم شود. این استاد دانشگاه به نقش مردم در ایجاد امید در جامعه اشاره کرد و با تأکید بر اینکه سبک زندگی مردم از دهه 70با تغییراتی روبه‌رو شده است که با موضوع امید به آینده منافات داشت، ادامه می‌دهد: در دهه 70شاهد تجمل‌گرایی در زندگی مردم بودیم. افراد احساس کردند که حتما باید همه امکانات برای زندگی در اختیار آنان باشد و به‌دست نیاوردن چنین امکاناتی منجر به ناامیدی به آینده شد. افزایش سرسام آور هزینه‌های زندگی به تبع تغییر سبک زندگی، حکمرانان را از پاسخ دادن به این نیازها تا حدود زیادی ناتوان کرد. حریرچی با بیان اینکه حکمرانان باید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنند که جامعه دچار حسرت‌زدگی نباشد، می‌گوید: حاکمیت دراین حوزه باید نقش هدایت مردم را برعهده بگیرد چرا که اگر جامعه‌ای دچار حسرت‌زدگی باشد و خود را به شکل مستمر با دیگران مقایسه کند نمی‌تواند به اهدافی که برای آن ترسیم شده است دست پیدا کند.

گذشته و نگاه به آینده 
آنچه که این استاد دانشگاه از آن سخن می‌گوید، نشان می‌دهد درموضوع امید و امیدآفرینی نباید تنها به حال امروز جامعه نگاه  و خود را با دیگران مقایسه کرد بلکه برای ایجاد امید در جامعه باید خود را با خود و گذشته‌ای که داشته‌ایم مقایسه کنیم. درتبیین این مؤلفه امید بخش، در بیانیه گام دوم باید گفت اصولاً یادآوری عنایات و گشایش‌های رخ داده در شرایط سخت، به‌خودی خود امیدآفرین است. بنابراین با الهام از بیانیه گام دوم باید گفت یکی از وظایف مهم اندیشمندان و رسانه‌های انقلابی در جهاد امیدآفرینی برای مردم و جوانان، بازخوانی بدون تحریف تاریخ انقلاب اسلامی و بیان موانع متعدد برسر راه پیشرفت انقلاب است.   جهاد امید آفرینی از آن جهت اهمیت دارد که سیدحسن موسوی چلک، جامعه‌شناس درباره آن می‌گوید: هر چه مردم به آینده امیدوارتر باشند، از زندگی فردی و اجتماعی خود لذت بیشتری خواهند برد. او ادامه می‌دهد: تعریف زندگی اجتماعی را باید در رابطه میان دولت و ملت جست‌وجو کرد. یعنی دولت و ملت درتعامل با همدیگر می‌توانند بستری را فراهم کنند که امید به آینده و تحقق اهداف و آرزوها بیش از پیش در جامعه ساری و جاری شود. اومعتقد است؛ هرچه مقدار تعلق خاطر یک ملت به جامعه خود بیشتر باشد حس امید در جامعه نیز افزایش پیدا خواهد کرد: زمانی که اعضای یک جامعه نسبت به ارزش‌ها و هنجارهای خود ‌توجه کنند، جامعه فعال و قانونمندتر می‌شود. هرکدام از این اتفاقات به تنهایی برای افزایش ضریب امنیت اجتماعی کافی است. رضایتمندی اجتماعی یکی از مهم‌ترین عوامل آرامش در جامعه خواهد بود. امید اجتماعی می‌تواند زمینه را برای افزایش مشارکت اجتماعی فراهم کند، اعتماد را در جامعه بالا ببرد و مانع فروپاشی و از هم گسیختگی اجتماعی شود.