تقویت ارتش آلمان، پیامد بحران اوکراین
آلمان در واکنش به حمله روسیه به اوکراین، تغییراتی بنیادین در سیاستهای دفاعی و نظامی خود ایجاد کرده و گامی تاریخی برای تقویت ارتش خود برداشته است
حمله روسیه به اوکراین، آلمان را از احتیاط سنتی بینالمللی دور کرده و دولت آن را متقاعد کرده است که با هزینه زیاد، سیاستهای تقویتی دفاعی در پیش بگیرد.
آلمان که از بعد از جنگ جهانی دوم، سیاست دفاعی محتاطانهای را در پیش گرفته بود، در سه هفته اخیر، تغییراتی را در سیاستهای دفاعی و نظامی خود اعمال کرده است که حتی تصور آنها هم در یک سال پیش دشوار بود.
به گزارش الجزیره، نخستین اقدام بنیادین در این باره، تصمیم دولت این کشور در انتهای ماه گذشته برای تخصیص 100میلیارد یورو (113میلیارد دلار) در یک صندوق ویژه برای تقویت ارتش این کشور بود. بعد از آن آلمان یک قانون قدیمی که براساس آن صادرات برخی تسلیحات به مناطق جنگی ممنوع بود را کنار گذاشت و ارسال برخی سلاحهای حیاتی به اوکراین را شروع کرد.
برلین دیروز هم اعلام کرد که میخواهد جنگنده پیشرفته F-35 بخرد تا ثابت کند در تغییر سیاستهای دفاعی خود، ثابت قدم است.
اولاف شولتز صدراعظم آلمان، در انتهای فوریه در جلسه ویژه پارلمان این کشور درباره تصمیمی که گرفته گفته بود: «هیچ واکنش ممکن دیگری به تهاجم پوتین (رئیسجمهور روسیه) وجود نداشت. در حمله به اوکراین، هدف پوتین فقط محو کردن یک کشور از نقشه جهان نیست، بلکه ضربهزدن به ساختار دفاعی اروپاست.»
برلین همچنین با ارسال هزار سلاح ضدتانک و 500موشک استینگر (که برای مقابله با بالگردها در ارتفاع پایین بهکار گرفته میشود) به اوکراین برای مقابله با ارتش روسیه موافقت کرده است. قرار است 400موشک انداز ضدتانک هم از طریق هلند به اوکراین تحویل داده شود. استونی هم موافقت آلمان برای ارسال توپهای اصالتا آلمانی به اوکراین را جلب کرده است.
این تصمیم شولتز، با استقبال ولودیمیر زلینسکی رئیسجمهور اوکراین مواجه شده و او در توییتر در واکنش به آن نوشته است: «همینطور ادامه بده صدراعظم اولاف شولتز! ائتلاف ضدجنگ واقعی!»
این تغییر رویکرد در حالی در پیش گرفته شده است که دولت ائتلافی آلمان رویکردی نرم و اعتدالی نسبت به بحران اوکراین داشت و البته دلیل آن را هم محدودیتها و احساس گناه از جنگ جهانی دوم میدانست. همین احساس گناه باعث شده بود تا آلمان، سالها در صادرات تسلیحات، برخی محدودیتهای چشمگیر را درنظر بگیرد.
هاری ندلکو، مدیر سیاستگذاری در اندیشکده راسموسن گلوبال به الجزیره گفته است که این تغییر موضع شدید در سیاستهای دفاعی و نظامی آلمان، حاصل جدیت بحران در اوکراین است. او گفته است: «پوتین در نطق عجیب 45دقیقهای خود در تلویزیون تلاش کرد تا در توجیه رفتارهایش، تقصیر را گردن هر کسی، از امپراتوری عثمانی گرفته تا لنین (اولین رهبر شوروی) بیندازد. بنابراین میتوان اینجا این گفته معروف لنین را بهکار برد: «دههها میگذرد بدون اینکه اتفاقی بیفتد و هفتههایی هستند که چند دهه در آن اتفاق میافتد.» از نظر او، این جنگ چرخشی در امنیت اروپا ایجاد کرده است که دولت آلمان را مجبور کرده در سیاستهای خارجی و امنیتی خود تجدید نظر کند و در یک هفته، از موضع محتاط بینالمللی خود دور شود.
دکتر استفان مایستر، کارشناس روسیه در شورای روابط خارجی آلمان هم از این تصمیم دولت آلمان استقبال کرده و گفته است: «بهنظر من این موضع جدید نهتنها پایان دوران آنگلا مرکل (صدر اعظم پیشین آلمان) است که پایان دوران «اوستپولتیک» است که در 30سال اخیر در آلمان جاری بود.»
اوستپولتیک یا سیاستهای شرقی در سال 1969و با هدف کاهش تنشها بین جمهوری فدرال آلمان (آلمان غربی) و جمهوری دمکراتیک آلمان (آلمان شرقی) در پیش گرفته شد.
شولتز که در ابتدا بهخاطر رویکرد نرمش مورد انتقاد بود، با تصمیمهایی که اخیرا گرفته نشان داد که آلمان یکی از قدرتهای نظامی بزرگ اتحادیه اروپاست که تمایل دارد در حمایت از اوکراین اقدام کند. او در جلسه پارلمان، متعهد شد که بیش از 2درصد تولید ناخالص داخلی آلمان را در بخش دفاعی هزینه کند.
اشتفان شلر، محقق شورای روابط خارجی آلمان، گفته است که صدراعظم آلمان تلاش کرده تا کشورش را بهجای یک رهبر نظامی، یک شریک مطمئن برای اروپا نشان دهد؛ «از یک سو، ما تغییر پارادایم در سیاستهای امنیتی آلمان را با تقویت هزینههای دفاعی که هیچکس انتظارش را نداشت شاهد هستیم. از سوی دیگر، نیروهای مسلح آلمان در وضعیت اسفناکی هستند. نکته اینجاست که همین حزب سوسیال دمکرات (حزب شولتز) در دوره پیشین مجلس، جلوی تجهیز مناسب ارتش آلمان را گرفت. اما این بار بهنظر میرسد جامعه هم با این تغییرات موافقاست.»
به گزارش دویچه وله، اعلام تغییر سیاست دفاعی آلمان، با استقبال مردم این کشور مواجه شده است و در یک نظرسنجی، 53درصد افراد شرکتکننده گفتهاند که رویکرد جدید دولت آلمان درست و بجاست. 27درصد افراد، گفتهاند که این اقدام دولت آلمان کافی نیست و در مقابل 14درصد گفتهاند که دولت آلمان زیادهروی کرده است. این تغییر سیاست، قطعا با استقبال همپیمانان آلمان در ناتو هم مواجه خواهد شد چون بسیاری از آنها به رهبری آمریکا، مدتها آلمان را متهم میکردند که به تعهد هزینهکرد 2درصد از تولید ناخالص داخلی خود در بخش دفاعی عمل نمیکند.
آلمان، گامهای تندی هم در راستای تقویت ارتش خود برداشته است و دیروز در نخستین قرارداد بزرگ از زمان اعلام تغییر سیاست دفاعی، اعلام شد که برلین میخواهد ناوگان قدیمی جنگندههای تورنادوی خود را با 35جنگنده پیشرفته F-35 جایگزین کند.
تورنادو تنها جنگنده آلمانی است که میتواند بمبهای هستهای آمریکا را که در آلمان انبار شده است، حمل کند.
تغییرات بزرگ در بخش انرژی
علاوه بر بخش دفاعی، جنگ اوکراین و وابستگی بیش از حد آلمان به واردات انرژی از روسیه، باعث شده تا این کشور سیاستهایش در این بخش را هم بهصورت بنیادین تغییر دهد. این کشور اجازه انتقال گاز از روسیه به آلمان از طریق خط لوله نورد استریم 2را صادر نکرده است. احتمالا دوباره بحث افزایش تولید با زغالسنگ و نیروگاههای هستهای مطرح خواهد شد که با مخالفتهای زیادی در دل جامعه مواجه است. شولتز گفته است که آلمان قرار است دو پایانه گاز طبیعی مایع (الانجی) بزرگ احداث کند تا به سمت یک آینده پایدارتر حرکت کند.
این اتفاقها باعث شده است بسیاری بر ضرورت تمرکز بیشتر بر انرژیهای تجدیدپذیر تأکید کنند. در کوتاهمدت آلمان باید سوختهای فسیلی را روی میز نگه دارد اما در دراز مدت، احتمالا پوتین به حامیان استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر لطف کرده باشد.
مکث
خط خبر
نخستوزیران جمهوری چک، لهستان و اسلونی دیروز طبق برنامه، بهعنوان نخستین مقامات خارجی از زمان حمله روسیه به اوکراین، به کییف سفر کردند.
حمله روسیه به یک مجتمع مسکونی درکییف باعث کشته شدن دستکم 4نفر شد. شهردار کییف دیروز حکومت نظامی 36ساعته اعلام کرد. ویتالی کلیچکوف دیروز گفته بود که روزی سخت و خطرناک پیش روی شهروندان است.
مقامات اوکراینی گفتهاند بمباران شدید روسها باعث شده است تا فرودگاه غیرنظامی دنیپرو خسارات زیادی ببیند.
اوکراین دیروز 350تحریم جدید علیه روسیه اعلام کرد. اتحادیه اروپا و انگلیس هم تحریمهای جدیدی علیه روسیه وضع کردند، ازجمله تحریم کالاهای لوکس.
حدود 2هزار خودرو موفق شدهاند از شهر محاصره شده ماریوپل خارج شوند و غیرنظامیان را از یک خط تخلیه بیرون ببرند.
نگرانیها درباره محل نگهداری یک روزنامهنگار روس که در برنامه تلویزیونی پلاکاردی ضدجنگ بهدست گرفت و جلوی دوربین پخش زنده آمد افزایش یافته است.
مذاکرات بین روسیه و اوکراین، بعد از توقف در روز دوشنبه، دیروز از سر گرفته شد. میخائیلو پودولیاک مذاکرهکننده ارشد اوکراینی دیروز گفت که دو طرف با پایتختهای خود مشورت کردهاند و مسائلی مثل آتشبس و خروج نیروها از قلمروی اوکراین روی میز هستند.