قاب‌های جاودان خانه پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها

سمیه جاهدعطائیان

دکوراسیون و چیدمان هم چیدمان کمی قدیمی‌تر‌ها مثل خانه پدربزرگ‌ و مادربزرگ‌ها که همه وسایلشان مثل چینی‌های گل‌قرمزی و ظرف و ظروف‌های آنتیک‌شان با آدم‌های خانه روایت از خاطراتی دارند. کنج‌ترین جای خانه قاب عکس‌های قدیمی به دیوار سنجاق شده. روی قاب‌های ساده، عکس‌های 3در4 قدیمی گذاشته شده؛ حتی عکس‌های کهنه هم حکم ارزشمندترین قاب‌ها را دارد که همیشه به دقت گردگیری می‌شوند. اصلا نخستین نمای خانه بزرگ و کوچک پدر‌بزرگ‌ها که همیشه در ذهنمان مانده، همان عکس‌های تار و قدیمی است که روی طاقچه نشسته و ظرف‌های گل قرمزی هم نماد بعدی و به‌یادماندنی. آلبوم‌های قدیمی و اغلب کهنه خانه پدربزرگ و مادربزرگ‌مان هم اگر زبان داشتند که شیرین‌ترین‌ها را روایت می‌کردند. عکس‌های ریز و درشتی که کم‌سن‌ترینشان به عکس نوزادی یکی از نوه‌ها برمی‌گردد که کنار هر عکس آثار صدها قربان‌صدقه رفتن‌های بزرگ‌ترها احساس می‌شود. حالا ولی عکس چاپ کردن برای همه ما منسوخ که هیچ، به کاری بی‌فایده و خالی از لطف تبدیل شده است. حافظه‌های گوشی‌های همراهمان پر شده از قاب‌های عکس رنگارنگی که هرازچندگاهی روی یک حافظه بزرگ‌تر یا هاردهای دیگر جابه‌جا می‌شوند. عکس‌های قدیمی و تار و سیاه و سفید‌های جذاب حالا دیگر با هزاران فیلتر و اپلیکیشن ساخته و کنار تلنباری از عکس‌های قدیمی و جدید دیگر سرازیر می‌شوند. حتی وقتی قرار است عکس‌هایمان را به بزرگ‌ترهای فامیل نشان دهیم، آنها خیلی بی‌میل و تصنعی نگاهی از زیر عینک به عکس‌ها می‌کنند و در آخر مثل ورق زدن یک آلبوم حجیم خوشحال نمی‌شوند. چاپ عکس، چیدمانشان در آلبوم و ورق زدنشان مثل تماشای یک فیلم چند ساعته لذت دارد. ما چطور این لذت و قشنگی را با عکس‌های موبایل عوض کردیم؟ هرقدر هم که عکس‌هایمان با فیلتر خاصی پر‌رنگ و لعاب‌تر می‌شوند باز هم تصنعی بودنشان مثل چای پر شکر دل بزرگ‌ترهایمان را می‌زند و نمی‌خواهند دقایق زیادی به عکس‌های روی موبایل خیره شوند. این ما هستیم که اگر ساعت‌ها برای ویرایش یک عکس و آلبوم هم زمان بگذاریم باز هم عکس‌ها برایمان جذاب و دسته اول هستند. حتی حالا در فصل خانه‌تکانی هم خواهیم دید که مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها مثل روال هر سال تک‌تک قاب‌های قدیمی خانه را گردگیری می‌کنند و مثل یک گنج سرجای همیشگی می‌گذارند؛ برای ما تکراری اما برای آنها پرخاطره و جاودان است.