تشییع در قم، تدفین در کربلا

آیت‌الله شیخ لطف‌الله صافی‌گلپایگانی، از مراجع عظام تقلید بامداد دیروز بعد از عمری خدمت به دین و انقلاب‌اسلامی در سن 103سالگی دارفانی را وداع گفت و به‌همین مناسبت هیأت دولت امروز(چهارشنبه) را در سراسر کشور عزای عمومی و در استان قم تعطیل رسمی اعلام کرد.
هیأت دولت در اطلاعیه‌ای با تسلیت رحلت شیخ‌المراجع، آیت‌الله‌العظمی حاج شیخ لطف‌الله صافی گلپایگانی طاب ثراه به حضرت بقیه‌الله‌الاعظم ارواحنا فداه، رهبرمعظم انقلاب، مراجع عظام تقلید، حوزه‌های علمیه و مردم شریف ایران، امروز (چهارشنبه) را به‌منظور بزرگداشت مقام شامخ مرجعیت، در سراسرکشور عزای عمومی و در استان قم تعطیل رسمی (عمومی) اعلام کرد.
براساس اعلام دفتر آیت‌الله صافی گلپایگانی، مراسم تشییع پیکر مطهر آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی(ره)، امروز(چهارشنبه) از ساعت 10صبح، از محل میدان جهاد قم به‌سمت حرم حضرت معصومه(س) انجام می‌شود. پیکر این مرجع عالی‌مقام طبق وصیت‌شان به شهر کربلا منتقل خواهد شد تا در جوار حرم حضرت اباعبدالله الحسین(ع) به خاک سپرده شود.
علاوه ‌بر مقام‌معظم‌رهبری، سایر مقام‌ها و شخصیت‌های کشوری و لشکری نیز با صدور پیام‌های جداگانه‌‌ای رحلت آیت‌الله‌العظمی صافی‌گلپایگانی را تسلیت گفتند. سران قوا، چهره‌های سیاسی و دولتی و شخصیت‌های نظام در این پیام با تسلیت درگذشت این عالم ربانی، رحلت ایشان را فقدانی برای حوزه‌های علمی و دینی کشور دانستند. رئیس‌جمهور نیز در پیام تسلیتی، آثار ماندگار و سلوک معنوی آیت‌الله صافی گلپایگانی را الهام‌‌بخش حوزه‌های علمیه، چراغ فراروی طلاب و فضلا‌ و حوزه‌های علمیه دانست.
دربخشی از پیام سیدابراهیم رئیسی آمده‌است: «این عالم ربانی با بینش عمیق دینی، زهد و ساده‌زیستی و قلبی سرشار از عشق به اسلام و اهل‌بیت(ع)، به‌ویژه حضرت ولی‌عصر(عج)، عمر گرانمایه خود را وقف مجاهدت در مسیر گسترش معارف اسلامی و نظام اسلامی کرد.»

ثلمه‌ای سنگین بر پیکر عالم تشیع
رئیس مجلس خبرگان‌رهبری هم با صدور پیامی درگذشت مرجع عالیقدر جهان تشیع را تسلیت گفت و رحلت این «فقیه وارسته» را «ثلمه‌ای سنگین و بزرگ بر پیکر عالم تشیع، مرجعیت شیعه و انقلاب اسلامی ایران» دانست. دربخشی از پیام آیت‌الله احمد جنتی آمده‌است: «این مرجع عالیقدر علاوه بر تألیف آثار گرانسنگ به‌ویژه در راستای ترویج مهدویت و تربیت شاگردان مکتب امام صادق علیه‌السلام، عضویت در خبرگان قانون‌اساسی و دبیری شورای نگهبان را نیز در کارنامه درخشان خود دارد و در زمره مراجع انقلابی و دغدغه‌مند و حامی نظام اسلامی به‌شمار می‌رفت و رحلت ایشان از این جهت نیز برای اسلام و انقلاب اسلامی یک خسران و ضایعه محسوب می‌شود.»
حجت‌الاسلام و‌المسلمین غلامحسین‌ محسنی‌اژه‌ای، رئیس قوه قضاییه نیز در پیامی ارتحال این مرجع عالیقدر را تسلیت گفت و نوشت: «سراسر عمر نورانی و بابرکت این عالم برجسته و فقیه مکتب آل‌الله علیهم‌السلام و به‌خصوص در مدت زمانی که ازسوی بنیانگذار انقلاب اسلامی امام راحل در شورای محترم نگهبان حضور داشته‌اند، همواره منشأ خیر کثیر برای حوزه‌های علمیه، نظام مقدس جمهوری اسلامی و مردم شریف ایران بودند.» رئیس مجلس نیز در پیامی‌ آیت‌الله صافی‌گلپایگانی را «یار و یاور وفادار حضرت امام‌خمینی‌(ره) و رهبر فرزانه انقلاب» دانست که «با قبول مسئولیت‌هایی خطیر» عمر خود را در مسیر خدمت به مردم گذراند. در بخشی از پیام محمدباقر قالیباف آمده‌است: «این روحانی جلیل‌القدر با عنایت به ضرورت اهمیت گسترش حوزه‌های فقهی و اندیشه‌های دینی با راه‌اندازی مراکز و مؤسسات ازجمله مرکز تحقیقات اسلامی دارالزهرا(س) در زمینه دین‌پژوهی و تربیت طلاب و علاقه‌مندان به دروس دینی و حوزوی تلاش فراوانی در مسیر حراست از حریم اسلام و شعائر اهل‌بیت علیهم‌السلام در طول سال‌های گذشته داشتند که حاصل آن، تربیت روحانیون و چهره‌های برجسته در این عرصه بود.»

یک عمر مجاهدت‌ علمی
آیت‌الله صافی‌گلپایگانی که در ۱۹جمادی‌الاول ۱۳۳۷ هجری‌قمری، مصادف با ۳۰بهمن‌ماه سال‌۱۲۹۷ هجری‌شمسی در گلپایگان اصفهان دیده به جهان گشود، تحصیلات خود را در این شهر آغاز کرد و ادبیات عرب، کلام، تفسیر قرآن، حدیث، فقه و اصول را تا پایان سطح، در زادگاه خود به سرانجام رساند و در ۲۳سالگی (۱۳۶۰ق) از گلپایگان به قم هجرت کرد.
ایشان از شاگردان برجسته آیات‌عظام بروجردی، حجت، خوانساری و گلپایگانی به‌شمار می‌رفت که مدتی نیز در نجف اشرف از محضر آیات محمدکاظم شیرازی و محمدعلی کاظمی بهره‌برده بود. شیخ‌المراجع، سالیان متمادی در حوزه علمیه قم به تدریس، تحقیق و تألیف آثار گوناگون فقهی، کلامی و حدیثی پرداخت و نقش قابل‌توجهی در نشر معارف قرآن‌کریم و اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) داشت.
از این مرجع تقلید بیش‌از ۸۰عنوان کتاب برجا مانده که برخی از آنها، جایزه «کتاب سال ولایت» و «کتاب سال مهدویت» را به‌دست آورده‌اند. «منتخب‌الاثر»، «اوقات الصلوات»، «بیان‌الاصول» و «ثلاث رسائل فقهیه» ازجمله آثار آیت‌الله صافی‌گلپایگانی به‌شمار می‌رود.

فقیه انقلابی
این مرجع تقلید پس‌از پیروزی انقلاب‌اسلامی مردم ایران نیز در مسئولیت‌های مهمی برای پیشبرد امور انقلاب فعالیت کرد که دبیری شورای نگهبان قانون اساسی از سال‌1359به‌مدت 10سال ازجمله مهم‌ترین آنها به‌حساب می‌آید. آیت‌الله صافی‌گلپایگانی در آن سال به حکم امام‌خمینی(ره) به‌عنوان عضو شورا‌ انتخاب و در همان دوره به دبیری این نهاد برگزیده شد و نخستین مسئولیت ایشان در شورای نگهبان، بررسی صلاحیت‌ کاندیداهای مجلس شورای اسلامی در انتخابات میان‌‌‌دوره‌ اول بود.
آیت‌الله صافی‌گلپایگانی از معدود مراجع تقلید شیعه به‌حساب می‌آمد که تجربه عضویت در مجلس خبرگان قانون اساسی، عضویت و همچنین دبیری شورای نگهبان را داشت و یکی از ۷۳عضو مجلس خبرگان قانون‌اساسی بود که از ۲۸مرداد‌ماه تا ۲۴آبان‌ماه ۱۳۵۸، مسئولیت تدوین قانون‌اساسی جمهوری اسلامی ایران را برعهده داشت.
آیت‌الله صافی گلپایگانی را باید از انقلابی‌ترین فقهای معاصر دانست که از دوران جوانی و مبارزات سیاسی دوران پهلوی تا نهضت امام خمینی(ره) و استقرار نظام جمهوری اسلامی همواره در میدان حضور داشت و نقش‌آفرینی کرد؛ موضوعی که از پیام‌های پرتعداد ایشان در سالگردهای پیروزی انقلاب و تأکید فراوان‌شان بر حضور دائمی مردم در حمایت از جمهوری اسلامی از دهه فجر و انتخابات تا روز قدس مشهود است.
این فقیه عالی‌مقام در یکی از پیام‌هایشان برای دعوت از مردم به حضور در راهپیمایی سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی با بیان اینکه «ملت ایران باید در راهپیمایی روز ۲۲بهمن از انقلاب اسلامی ایران، انقلابیون و آرمان‌های بلند نظام دفاع کنند»، خطاب به ملت ایران آورده‌است: «... شما که در راه اسلام هزاران شهید فدا کرده و تاریخی نو پر از افتخار و شجاعت به وجود آورده و حاکمیت اسلام، احکام خدا و طرفداری از مظلومان را وجهه همت خود قرار داده و نظام اسلامی را برپا کردید و با صدای تکبیر و تهلیل خویش کاخ‌های مستکبران جهان را به لرزه درآوردید...»

حراست از آرمان‌های انقلاب‌اسلامی
آیت‌الله صافی گلپایگانی همواره بر حراست از آرمان‌های انقلاب‌اسلامی تأکید ویژه‌ای داشتند و نگاهی به مجموعه مواضع ایشان نشان می‌دهد همواره از استوارترین فقهای معاصر بر اصول انقلاب اسلامی و همواره یار و ناصر امام خمینی(ره) و رهبرمعظم انقلاب در برهه‌های حساس کشور بوده‌اند. برهمین اساس مواضع این مرجع تقلید در فتنه۸۸ نیز به‌یاد‌ماندنی است. ایشان در دوران اغتشاشات خیابانی آن سال با اعلام اینکه «شورای نگهبان دارای مقام بالایی است و قداست این شورا باید محفوظ با‌شد»، صراحتا اعلام کردند که «اگر این دعواها ادامه پیدا کند، بیم آن می‌رود که اصل نظام مورد تضعیف قرار بگیرد.» براساس آنچه دفتر آیت‌الله‌العظمی صافی‌گلپایگانی منتشر کرده، این مرجع تقلید در 2مقطع در ۱۵شهریور۸۸ و ۹آبان‌۸۸ با حضرت آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی درخصوص حوادث فتنه‌۸۸ دیدار و گفت‌وگو داشته است. ایشان با اعلام اینکه «در انتخابات اخیر عده‌ای حریم‌ها را شکستند و سوءاستفاده کردند»، با تصریح بر اینکه «باید احترام مقام رهبری محفوظ باشد»، مقابل برخی هنجارشکنی‌ها ایستادگی کردند.
ازسوی دیگر از رابطه شخصی ایشان با مقام‌معظم‌رهبری نیز خاطرات جالبی نقل شده‌است. آیت‌الله کعبی که در سفر رهبرمعظم‌انقلاب به قم، مسئولیت دیدارهای ایشان با مراجع را برعهده داشته‌است، می‌گوید: «در این دیدار آیت‌الله‌العظمی صافی‌گلپایگانی اقتدار نظام و سیاست استکبارستیزی نظام را ستودند. در مسائل داخلی هم بر تحکیم هویت اسلامی تأیید کردند. آقا هم گفتند که این عزت بین‌المللی، از آثار تمسک به ارزش‌های اسلامی در داخل است.»

پیام تسلیت رهبرمعظم‌انقلاب
رهبرمعظم‌انقلاب اسلامی در پیامی درگذشت فقیه عالی‌مقام و مرجع بصیر، حضرت آیت‌‌الله آقای حاج‌شیخ لطف‌الله صافی‌گلپایگانی را تسلیت گفتند. به‌گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام‌معظم‌رهبری، متن پیام حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به این شرح است:

بسم‌الله الرحمن الرحیم
با تأسف خبر درگذشت فقیه عالی‌مقام و مرجع بصیر، حضرت آیت‌الله آقای حاج‌شیخ‌لطف‌الله صافی‌گلپایگانی رضوان‌الله علیه را دریافت کردم. ایشان از استوانه‌های حوزه علمیه قم و از برجستگان علمی و عملی و پرسابقه‌ترین عالم دینی در آن حوزه مبارک بودند. در دوران مرحوم آیت‌الله بروجردی در شمار برترین تلامذه آن استاد بزرگ، در زمان مرحوم آیت‌الله سیدمحمدرضا گلپایگانی همراه و مشاور علمی و عملی ایشان و در دوران انقلاب، امین و مورد اعتماد حضرت امام‌خمینی رحمه‌الله علیهم به‌شمار می‌رفتند. سال‌ها در شورای نگهبان رکن اصلی آن شورا محسوب می‌شدند و پس از آن هم همواره درباره‌ مسائل انقلاب و کشور، دلسوزانه و مسئولانه ورود می‌کردند و بارها اینجانب را از نظرات و مشورت‌های خود مطلع و بهره‌مند می‌ساختند. قریحه‌ شعری، حافظه‌ تاریخی و پرداختن به مسائل اجتماعی از دیگر ابعاد شخصیت این عالم کهنسال و بزرگوار بود. رحلت ایشان برای جامعه‌ علمی دینی کشور مایه‌ تأسف است. اینجانب به خاندان مکرّم و فرزندان گرامی ایشان و نیز به مراجع معظم و علمای اعلام حوزه علمیه و مقلدان و ارادتمندان ایشان، به‌ویژه در قم و گلپایگان تسلیت عرض می‌کنم و رحمت و مغفرت الهی را برای ایشان مسألت می‌نمایم.
سیدعلی خامنه‌ای
۱۲بهمن ۱۴۰۰