تمام نشدنی

سعید مروتی-روزنامه نگار

از نخستین باری که امین حیایی مقابل دوربین رفت ۳ دهه می‌گذرد. از «دو همسفر» که سال ۷۰ ساخته شد و بعد از یک‌سال و با جرح و تعدیل در یازدهمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد تا امروز که حیایی با «برف آخر» به جشنواره آمده زمان زیادی می‌گذرد. حیایی با نقش‌های کوتاه به سینما آمد و به مرور و با استمرار توانست به چهره‌ای
شناخته شده تبدیل شود. با نقش‌های کم‌اهمیت و اغلب منفی و از پرسونای جوانی که به راه خلاف افتاده و مانعی شده برابر جوان اول فیلم، به مرور خودش جوان اول شد. در دهه اول فعالیت حرفه‌ای‌اش، بداقبال بود که نقش اول فیلم «قرمز» جیرانی را از دست داد؛ نقشی که شاید مسیر کارنامه‌اش را زودتر متحول می‌کرد. در سال‌های بعد در هر فیلمی با هر کیفیتی بازی کرد و از فرصت‌های زودگذری که در اختیارش قرار گرفت نهایت بهره را برد و حرفه‌ای‌تر از بسیاری از بازیگران هم نسل خود، با حضور راحت و صمیمی‌اش مقابل دوربین در همه جور فیلم و سریالی بازی کرد. (با 77 فیلم سینمایی و ۱۷ سریال و با درنظر گرفتن حجم نقش‌ها در سال‌های پس از انقلاب بیش از هر بازیگر دیگری مقابل دوربین بوده است.) از اکشن‌ها و ملودرام‌های جوان‌پسند دهه۷۰ به کمدی‌های عامه‌پسند دهه۸۰ رسید. اجرای تیپ‌های نمایشی و ایفای نقش‌های باسمه‌ای استعدادش را کدر نکرد و هر جا فرصتی پیش آمد عیار بالای بازیگری‌اش را نشان داد.
حتی می‌شود گفت تجربه طولانی‌اش در حضور مقابل دوربین (که بخش عمده‌اش با فیلم‌های تجارتی به‌دست آمد) به کارش آمد و از او ستاره‌ای حرفه‌ای ساخت؛ ستاره‌ای که دست‌کم یک دهه بسیار پولساز بود؛ همان سال‌هایی که حیایی از فیلمی به فیلمی دیگر می‌رفت و در دورانی که پای ثابت تولیدات پویا فیلم بود، منتقدان به طعنه با بیک ایمانوردی مقایسه‌اش می‌کردند. از دهه ۹۰ داستان حیایی کمی تغییر کرد. کمدی‌های عامه‌پسند به مرور جای خود را بیشتر به ملودرام‌های اجتماعی دادند تا اینکه در میانه‌های این دهه با بازی در «شعله‌ور» حمید نعمت‌الله، در متفاوت‌ترین نقش زندگی‌اش ظاهر شد. نشانه‌ای از عزم راسخ حیایی برای ایجاد تحول در کارنامه حرفه‌ای‌اش و پیمودن مسیری تازه در سومین دهه فعالیت‌اش که ما را با سیمایی تازه و دیده نشده از او آشنا کرد. تجربه‌ای که به دومین همکاری مشترکش با نعمت‌الله در «قاتل و وحشی» انجامید که به همراه «غریزه»(سیاوش اسعدی) دیگر فیلم حیایی که به فجر راه نیافت،  غایب بزرگ جشنواره امسال است. حیایی امسال با فیلم‌های «برف آخر» و «2888» در جشنواره حضور دارد. در گذر از ۵۰ سالگی و فاصله گرفتن از نقش‌های جوانانه (که تا همین اواخر بازی‌شان می‌کرد) حیایی شمایل بازیگری تمام‌نشدنی را به‌خود گرفته است. در این ۳۰ سال خیلی‌ها آمدند و رفتند و او هنوز مانده و همچنان دل در گرو تجربه‌های تازه دارد.