افزایش مشکلات کودکان اوتیسم با تعطیلی خانه میتا

نرگس آزادی،فعال در حوزه اوتیسم

خانه میتا یک مرکز آموزش و نگهداری از کودکان اوتیسم بود که 3ماه است تعطیل شده. این مرکز به‌طور خودجوش و بدون حمایت‌های دولتی، توسط مادران کودکان طیف اوتیسم پایه‌گذاری شده بود و در همان مدتی که فعالیت می‌کرد، توانسته بود در زمینه آموزش کودکان طیف اوتیسم کمک زیادی کند. کودکان اوتیسم، مشکلات زیادی دارند که منجر می‌شود نگهداری از آنها در خانه از سوی والدین با چالش‌ها و بحران‌های زیادی همراه شود. به همین دلیل است که بسیاری از خانواده‌ها تمایل دارند فرزندانشان در ساعت‌هایی از روز، در مراکز آموزشی و توانبخشی، حضور داشته باشند تا هم آموزش ببینند و هم مهارت‌آموزی داشته باشند. 
خانه میتا در همین زمینه فعالیت می‌‌کرد و بار بزرگی از دوش خانواده‌ها برداشته بود. این مرکز در زمینه آموزش و نگهداری کودکان اوتیسم قدم‌های بزرگی برداشته بود. با شیوع کرونا و افزایش موارد ابتلا، این مرکز در چندین نوبت تعطیل شد. این اتفاق برای حفظ سلامت این افراد صورت گرفت تا مبتلا نشوند، همه اینها در شرایطی بود که خانه‌نشینی این افراد، دوباره خودشان و خانواده‌هایشان را با بحران مواجه کرد و گزارش‌های رسیده از خانواده‌ها نشان می‌داد که حتی آموزش و مهارت‌آموزی این افراد، عقبگرد داشته است. 
به همین دلیل بود که در همان دوران گاهی با شرایط ویژه و با تعداد محدود، از این افراد در مرکز نگهداری می‌شد و کلاس‌های آموزشی هم برقرار بود. اما با وجود تمام تلاش‌ها برای برگزاری کلاس‌‌ها برای این افراد آن‌هم در محیطی آرام و بدون چالش، صاحب ملک مؤسسه میتا، درخواست ملک خود را کرد و در شرایطی که این مرکز بدون هیچ حمایتی راه‌اندازی شده بود و با کمک‌های مالی خانواده‌های دارای فرزند اوتیسم فعالیت می‌کرد، دیگر نتوانست دوام بیاورد و مجبور شد تا ملک را تحویل بدهد. 
حالا در این وضعیت امکان تاسیس دوباره چنین مرکزی، برای خانواده‌ها فراهم نیست. همه اینها در شرایطی است که هم‌اکنون، هیچ مرکز مشابهی هم برای نگهداری و آموزش کودکان اوتیسم وجود ندارد، اما این افراد به‌شدت به این دوره‌ها و کلاس‌ها نیاز دارند. یکی از ویژگی‌های مرکز میتا این بود که از سوی مادران دارای فرزند اوتیسم، راه‌اندازی شده بود و خود مادران نقش زیادی در فعالیت‌های آن داشتند، خودشان در جریان مشکلات و اختلالات این افراد بودند و می‌دانستند چطور باید به آنها کمک شود. 
البته هم‌اکنون کلینیک‌های خصوصی برای آموزش کودکان اوتیسم وجود دارد، اما این امکان پرداخت هزینه‌های مالی آن برای تمام خانواده‌ها فراهم نیست و در نهایت این کودکان محکوم به خانه‌نشینی هستند. در مؤسسه میتا، آموزش به 2شکل مهارت‌های اجتماعی و رفتاری با کودکان صورت می‌گرفت و افراد متخصص این کلاس‌‌ها را عهده‌دار بودند اما کرونا شرایط بسیار طاقت‌فرسایی برای خانواده‌ها ایجاد کرد و در نهایت با تعطیل‌شدن این مرکز، به مشکلات دامن زده شد.
البته در این میان تیم‌های خودجوش هم فعالیت‌هایی برای این گروه دارند و با دریافت هزینه‌ای، به‌صورت روزانه این کودکان را به گردش می‌برند، اما در این تیم‌ها آموزشی وجود ندارد و بیشتر جنبه تفریحی دارد. از میان تمام گروه‌هایی که برای افراد اوتیسم فعالیت می‌کنند، مرکزی وجود دارد که از سوی مادران این افراد به‌صورت داوطلبانه راه‌اندازی شده و به افراد بالای 17سال از شهریور ماه امسال، آموزش مهارت‌‌های هنری می‌دهد. در این مرکز، کار با رزین و چرم به این افراد آموزش داده می‌شود و این افراد پس از یادگیری می‌توانند محصولات خود را بفروشند. بنابراین نوعی خوداشتغالی برای آنها به شمار می‌رود. 
این آموزش‌‌ها برای این افراد نوعی تراپی به شمار می‌رود. هر‌چند که با فراهم‌بودن امکان فروش محصولات، کمک‌خرجی برای خود و خانواده‌هایشان است. البته هم‌اکنون این مرکز تنها 8نوجوان هنرجو دارد، اما با شناخته‌تر‌شدن آن، دایره هنرجویان آن هم بزرگ‌تر می‌شود. در کنار این فعالیت‌ها، پزشکی هم وجود دارد که به‌صورت رایگان، یک ورک‌شاپ هنری برای این کودکان برپا کرده که درصورت مساعد‌بودن هوا، این کلاس در فضای باز برگزار و در غیراین‌صورت، آنلاین برپا می‌شود. 
همه اینها در بهبود حال این افراد مؤثر است اما نمی‌توان انکار کرد که حضور این افراد به‌مدت 5 تا 8‌ساعت در یک مرکز، خیلی متفاوت از این کارهای پراکنده و کلاس‌‌های یکی‌دوساعته است. تأثیر کلاس‌های آموزشی چندین‌ساعته در کنار دوره‌های مهارت‌آموزی، مثل آنچه در خانه میتا‌ برقرار بود، بسیار بیشتر است و در روند بهبود این افراد تأثیر زیادی داشت. این افراد در دوران کرونا آسیب‌های زیادی دیدند که به‌نظر می‌رسد جبران آن بعید باشد.