هماهنگی شعار با واقعیت

علی صالح‌آبادی، رئیس‌کل بانک مرکزی می‌گوید: نگاه اقتصاد کشور باید صادرات‌محور باشد و وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها باید در جهت سیاست‌ها و برنامه‌هایی گام بردارند که به ورود ارز به کشور منجر شود. گفته‌های ارشدترین مقام بانک مرکزی هرچند در ظاهر قابل دفاع است اما ضرورت دارد تا این ابهام پاسخ داده شود که شرط دولت برای بازگشت ارز صادراتی و فروش آن با نرخی دستوری تا چه اندازه در قالب اقتصاد صادرات‌محور قابل توجیه است. اینکه سیاستگذار نگران برگشت ارز صادراتی باشد، یک روی سکه است اما روی دیگر این است که سیاست‌های دستوری ارزی تا چه اندازه می‌تواند مشوق صادرات باشد؟ دهه‌هاست که شعار حمایت از صادرات در سرلوحه وعده‌ها و برنامه‌ها قرار داشته اما واقعیت این است که سهم ایران از تجارت جهانی مطلوب نیست و بخشی از این سهم پایین ناشی از سیاست‌های ارزی دستوری است. برای رونق صادرات، نرخ ارز باید واقعی باشد و رانت ارزی برچیده شود. دل‌بستن به صادرات سنتی و دادن وعده رونق صادرات یک چرخه معیوب است تا زمانی که نرخ ارز در بازار داخلی ایران شفاف و مسیرهای ورودی ارز مطمئن و دارای توجیه اقتصادی نباشد، داستان همان داستان قدیمی است و شعارها تکراری.  علی صالح‌آبادی می‌داند راه رونق صادرات از مسیر اعمال یک سیاست ارزی باثبات می‌گذرد و در مقابل مقررات فعلی بازگشت ارز صادراتی و تخصیص تکلیفی این ارزها، تنها به تضعیف صادرات می‌انجامد. بی‌راهه نباید رفت و بی‌جهت نباید شعاری داد که نتیجه‌اش از قبل معلوم است. کافی است سیاستگذار به ثبات ارزی در یک افق دست‌کم 10ساله بیندیشد.