رقابت پنهان برای جانشینی جانسون

رقابت برای جانشینی بوریس جانسون در انگلیس آغاز شده است. ریشی سوناک و لیز تراس 2نفر از اصلی‌ترین اعضای کابینه بوریس جانسون در تلاشند تا درصورت بازشدن فضا، برای نخست‌وزیری اعلام آمادگی کنند. همزمان، مصایب و رسوایی‌هایی که به‌تازگی گریبان دولت جانسون و حزب محافظه‌کار انگلیس را گرفته‌، گمانه‌زنی‌ها درباره کناره‌گیری یا برکناری جانسون از قدرت را افزایش داده است.
در آستانه 2سالگی پیروزی بوریس جانسون در انتخابات انگلیس، آقای نخست‌وزیر جایگاه چندان مستحکمی در سیاست کشورش ندارد. او به‌تازگی درگیر یک رسوایی بزرگ در زمینه نقض قوانین مربوط به قرنطینه‌ کرونا شده است. در رسانه‌های انگلیسی گزارش شده که ۱۸دسامبر سال گذشته، یعنی درست در زمانی که به‌علت افزایش موارد ابتلا به ویروس کرونا در انگلیس، برگزاری مهمانی‌های کریسمس و سال نو برقرار شده بود، کارکنان دفتر نخست‌وزیری بدون رعایت این مقررات در یک مهمانی در دفتر نخست‌وزیر شرکت کرده‌اند. اگرچه بوریس جانسون در این مهمانی حضور نداشته اما این رویداد برای او و دولتش بسیار گران تمام‌ شده است. غیراز این، عملکرد حزب محافظه‌کار در انتخابات میان‌دوره‌ای اخیر ضعیف بوده و همین باعث افزایش انتقادها از جانسون شده است. اینها باعث شده که گمانه‌زنی‌ها در مورد کناره‌گیری یا برکناری جانسون از قدرت افزایش پیدا کند.
ریشی سوناک به‌عنوان وزیر دارایی طی بحران اقتصادی ناشی از کرونا، عملکرد بسیار خوبی داشته و به سرعت در فضای سیاسی انگلیس رشد کرده است. لیز تراس هم بعد از برگزیت، مسئول بازسازی روابط خارجی انگلیس بیرون از اتحادیه اروپاست. یارگیری‌های این‌دو در حزب حاکم برای دستیابی به سمت نخست‌وزیری چندی است آغاز شده و سوناک و تراس هم تنها رقبای میدان نیستند. ساجد جاوید وزیر بهداشت انگلیس، ندیم زهاوی وزیر آموزش، جرمی هانت وزیر سابق بهداشت و پنی موردانت وزیر تجارت هم احتمالا در این رقابت حاضر خواهند بود.

نیاز به حمایت حداکثری
هرکسی که قرار باشد جانشین جانسون شود، باید از حمایت بالایی در حزب برخوردار باشد. رأی عدم ‌اعتماد 15درصد از نمایندگان محافظه‌کار می‌تواند جانسون را به‌سادگی سرنگون کند. از آن لحظه به بعد، داوطلبان می‌توانند برای جایگزینی او اعلام آمادگی کنند. لیست این داوطلبان با رأی نمایندگان، کوچک و کوچک‌تر خواهد شد تا زمانی که تنها 2نامزد باقی بمانند. در چنین شرایطی هرچه پشتیبانی حزبی از نامزد‌ها بالاتر باشد، شانس انتخاب افزایش پیدا خواهد کرد. از این‌رو کسب پشتیبانی هم‌حزبی‌ها برای جانشین بعدی جانسون از اهمیت بالایی برخوردار است. وب‌سایت خبری-تحلیلی پولیتیکو به نقل از منابعی در کابینه جانسون آورده که برگزاری مهمانی‌های مجلل شام خانم تراس برای جلب آرا مدت‌هاست که آغاز شده است. کمپین سوناک هم به‌تازگی مشغول جلب توجه نمایندگان و مقامات خارج از دولت است. تمامی اینها نشان می‌دهند سوت آغاز رقابت زده شده است.

مصایب رقابت حین کار
اگرچه سوناک و تراس قابلیت‌ها و گرایش‌های سیاسی یکسانی دارند، اما مسئولیت‌های کنونی آنها چالش‌هایی در برابرشان قرار داده که می‌تواند شانس پیروزی آنها را کاهش دهد. سوناک در ابتدای کار وزارتش با‌وجود بی‌تجربگی نسبی‌، توانست نام خود را برسر زبان‌ها بیندازد. او توانست در دوران همه‌گیری با سرعت برای میلیون‌ها شرکت، کارگر و خانوار نیازمند، بسته حمایت مالی دست‌وپا کند. محبوبیت او به سرعت در میان مردم و نمایندگان محافظه‌کار از جانسون سبقت گرفت. جدید‌ترین نظرسنجی‌ها سوناک را گزینه‌ بهتری از جانسون برای رقابت انتخاباتی با نماینده حزب کارگر انگلیس می‌دانند. با این‌همه موافقت او با افزایش مالیات، اعتبار او به‌عنوان یک محافظه‌کار را زیر سؤال برده است. سوناک این تصمیم را اقدامی لازم در شرایطی دشوار می‌داند. اما توانایی او برای توجیه تصمیمش مبتنی بر شرایط آینده انگلیس است؛ زمانی که افزایش مالیات‌ها و تورم، درآمد‌ شهروندان را به‌شدت کاهش دهد. علاوه بر این ممکن است سال آینده که تحقیقات درباره اقدامات دولت برای مدیریت کرونا آغاز می‌شود، محبوبیت او به‌دلیل مخالفت‌هایش با اعمال محدودیت‌های کرونایی خدشه‌دار شود.
تراس برخلاف سوناک یکی از وزرای باتجربه و باسابقه کابینه جانسون است. او طی سال‌ها فعالیت سیاسی توانست توانایی‌های خود برای سازگاری با نوسانات ایدئولوژیک حزب محافظه‌کار را به اثبات برساند. اگرچه عملکرد او در وزارت دادگستری و محیط‌زیست انتقادات فراوانی را به‌دنبال داشت، اما تراس در دوره جدید فعالیت‌هایش توانست دیدگاه‌های منفی را دست‌کم در میان هم‌حزبی‌هایش از بین ببرد. او در حزب محافظه‌کار محبوبیت بالایی دارد و طی یک‌سال گذشته محبوب‌ترین وزیر کابینه جانسون بوده است. پس از وزارت تجارت بین‌الملل، تراس به‌عنوان وزیر امور‌خارجه هم توانست با تلاش برای بهبود روابط انگلیس در خارج از اتحادیه اروپا محبوبیت خود را حفظ کند. پس از استعفای وزیر برگزیت، ‌او به‌عنوان مذاکره‌کننده ارشد توافقنامه‌های تجاری انگلیس با اتحادیه اروپا برگزیده شده است.
پاشنه آشیل تراس اما چالش پروتکل ایرلند‌شمالی است. انتظار می‌رفت او در قبال این مسئله موضع ملایمی داشته باشد. اما در نخستین تماس با «ماروس سفروویچ» قائم‌مقام اتحادیه اروپا، نشانی از نرمش دیده نشد. به‌گفته منبعی نزدیک به تراس، او احتمالا دریافته که داشتن موضعی سختگیرانه نسبت به موضوع ایرلند‌شمالی می‌تواند محبوبیت او را حفظ کند.