پایان استارت‌آپ جعلی
الیزابت هولمز، بنیانگذار استارت‌آپی که مدعی کشف طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها با آزمایش چند قطره خون بود، در دادگاه مجرم شناخته شد
ساسان شادمان منفرد- خبر‌نگار
ثروتمندترین زن خودساخته جهان، پیشتاز استارت‌آپی و رهبر پیشرو؛ اینها القابی بود که زمانی رسانه‌ها برای الیزابت هولمز، یکی از جنجالی‌ترین چهره‌های سیلیکون‌ولی به‌کار می‌بردند. الیزابت هولمز، مؤسس ترانوس اما سرانجام در 4مورد از 11مورد اتهام کلاهبرداری، مجرم شناخته شد و بدین‌ترتیب یک محاکمه طولانی که سیلیکون‌ولی را درگیر خود کرده بود، به پایان رسید. به گزارش روزنامه گاردین، هیأت‌منصفه، هولمز را پس از یک‌روز دراماتیک به اتهامات متعددی ازجمله توطئه برای کلاهبرداری از سرمایه‌گذاران گناهکار شناخت. 4اتهام تأییدشده هولمز عبارتند از: یک فقره توطئه برای کلاهبرداری از سرمایه‌گذاران و 3فقره کلاهبرداری از طریق فعالیت متقلبانه الکترونیکی بین ایالتی علیه سرمایه‌گذاران. در همین حال، هولمز از 3اتهام، ازجمله یک توطئه برای کلاهبرداری از بیماران و 2اتهام مربوط به بیمارانی که نتایج آزمایش نادرست دریافت کرده بودند، تبرئه شد. یک اتهام در اوایل محاکمه کنار گذاشته شد و هیأت‌منصفه در مورد 3اتهام باقی‌مانده حکمی صادر نکرد.
از ۹میلیارد دلار تا صفر
الیزابت هولمز دانشجوی ۱۹ساله انصرافی دانشگاه استنفورد، استارت‌آپی را در سال2003 راه‌اندازی کرد به نام ترانوس (Theranos). این استارت‌آپ درواقع به‌نوعی همه را فریب داد و بیش از ۶۰۰میلیون دلار سرمایه جذب کرد و استارت‌آپی با ارزش بیشتر از ۹میلیارد دلار ساخت. ترانوس وعده تولید دستگاه کوچکی برای آزمایش خون را داده بود که می‌توانست صدها تست مختلف را مورد ارزیابی قرار دهد. این دستگاه تنها از مقداری خون در نوک انگشتان کاربر استفاده می‌کرد و افراد می‌توانستند حتی در خانه و به‌راحتی از خود آزمایش بگیرند. طبیعی است که ظاهر این ماجرا جذاب و بسیار مهم باشد. آزمایش خود یکی از سخت‌ترین کارهایی است که افراد انجام می‌دهند. در کنار فرایند آن، بحث هزینه‌ها نیز مطرح می‌شود. اما اگر یک استارت‌آپ به شما بگوید که خیلی آسان و شبیه به تست قند خودتان می‌توانید انواع تست‌ها را در خانه بگیرید، شرایط خیلی متفاوت می‌شود. حس سلامتی و کنترل روزمره، می‌تواند حس خوبی باشد و اینکه اگر مشکلی به‌وجود بیاید، خیلی سریع می‌توان برای درمان آن اقدام کرد. اما تمام این حرف‌ها، چیزی شبیه به باد هواست. ترانوس که یک استارت‌آپ در حوزه پزشکی و سلامت بود، همه را به بازی گرفت و سرانجام متهم به فریبکاری و کلاهبرداری شد.
زندان در انتظار هولمز
دیوید رینگ، وکیلی که پرونده هولمز را از نزدیک دنبال می‌کند، گفت: «هرچند متهم در مواردی تبرئه شد، اما برای الیزابت هولمز ضرر است، زیرا او دست‌کم برای چند سال به زندان می‌رود.» هولمز 37ساله با حکم زندان مواجه است؛ اگرچه تاریخ صدور حکم هنوز مشخص نشده است. او مدعی شده که بی‌گناه است و انتظار می‌رود درخواست تجدیدنظر بدهد. پس از اینکه قاضی دادگاه را ترک کرد تا به‌صورت انفرادی با اعضای هیأت‌منصفه ملاقات کند، هولمز برخاست تا شریک زندگی خود بیلی ایوانز و والدینش را قبل از خروج با وکلایش ملاقات کند. در طول نزدیک به 4ماه، دادستان‌های فدرال 29شاهد را فراخواندند و کلاهبرداری‌های هولمز را در طول 15سال حکومتش به‌عنوان مدیرعامل ترانوس، تشریح کردند.
سقوط جذاب‌تر از ظهور
هولمز زمانی یک شخصیت کاریزماتیک بود؛ او در ابتدا به‌عنوان یک رویاپرداز مورد ستایش قرار گرفت. با رشد ترانوس، شرکت، سرمایه‌گذاران بزرگی ازجمله وزیران خارجه پیشین آمریکا یعنی جورج شولتز و هنری کیسینجر را جذب کرد. ترانوس در اوج خود بیش از 9میلیارد دلار ارزش داشت. او حتی از کمپین تبلیغاتی هیلاری کلینتون در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا نیز توانست 400میلیون دلار سرمایه جذب کند. اما ترک‌های سطح براق آن در سال2015 و زمانی که گزارش‌های وال‌استریت ژورنال نشان داد که آزمایش‌های انجام‌گرفته غلط‌های فاحشی دارد و این شرکت آزمایش‌های دیگری را با استفاده از روش‌های سنتی خون‌گیری و آزمایشگاه‌های بیرونی انجام می‌داده است، شروع به نمایان‌شدن کرد. وال‌استریت ژورنال در واقع نقطه اصلی ضربه‌خوردن هولمز و افشا شدن دروغ‌هایش درباره راه‌حل جدید ابداعی‌اش برای آزمایش خون بود. نکته جالب اینجاست که سقوط ترانوس با شور و شوق بیشتری نسبت به ظهور تماشایی آن دنبال شده است. قرار است چندین مستند الهام‌بخش، یک فیلم سینمایی و یک برنامه تلویزیونی در آینده در این خصوص ساخته شود. از اواخر ماه آگوست، انبوهی از خبرنگاران در ساعات اولیه صبح برای یک صندلی در داخل دادگاه فدرال در سن‌خوزه، کالیفرنیا صف می‌کشیدند تا این جریان را با حرارت خاصی پوشش دهند.