کاریز گناباد

کاریز قصبه شهر گناباد یکی از شاهکارهای آبی جهان است و از 2رشته اصلی و 6شاخه فرعی تشکیل شده ‌است و مادرچاه آن در دامنه شمالی سیاه‌کوه و خروجی کنونی قنات در جنوب محله معروف به قصبه شهر قرار دارد.
این قنات در اجلاس استانبول ترکیه در تاریخ ۲۴تیر ۱۳۹۵ در فهرست آثار ثبت شده در یونسکو قرار گرفت.
قنات قصبه بدون شک با جنگ بزرگ تاریخ ایران کیخسرو پیوند دارد. در اکثر منابع تاریخی گناباد شهری قدیمی نامیده شده و از جنگ دوازده رخ و جنگ فرود که در این منطقه روی داده‌اند، یاد شده‌ است.
قطعه سفال‌های پراکنده در اطراف حاکی از این است که رشته قصبه واقع در مسیر اولیه اصلی قنات بوده که در زمان هخامنشیان حفر شده و به‌دنبال آن رشته‌های دیگر قنات در مواقع خشکسالی حفر شده ‌است.
فیلم مستند «قنات قصبه گناباد» (فیلم ۷۰دقیقه‌ای) توان مهندسی حفاران ایرانی را در طول تاریخ برای حفر قنات به همراه تبیین اهمیت آن به تصویر کشیده‌است. نقش قنات قصبه در تأمین آب در شرایط کمبود مایه حیات در مناطق کویری در این مستند داستانی نشان داده شده‌است. این فیلم براساس خاطرات سفر و اقامت چندین ساله هانری گوبلو، محقق فرانسوی در اواسط قرن بیستم میلادی و بازدید از قنات‌های ایران روایت شده‌است.