فناوری
ماینینگ با انرژی تجدیدپذیر؛ از‌رؤیا تا واقعیت
مقامات وزارت نیرو ماینرها را تشویق به استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر کرده‌اند، اما آیا مشکل این صنعت حل می‌شود؟
عمادالدین قاسمی پناه- خبر‌نگار
مدتی پیش، وزارت نیرو اعلام کرد؛ فعالان صنعت استخراج رمزارز با احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر، برق مورد نیاز خود را تامین کنند. کارشناسان صنعت ماینینگ در آن زمان در گفت‌وگو با روزنامه همشهری، این موضوع را به چالش کشیدند. نخستین دلیلی که فعالان این صنعت اعلام کردند، این بود که براساس در دسترس و ارزان بودن انرژی، هر کشوری قاعدتا از همان انرژی استفاده می‌کند؛ به‌عنوان مثال، فراوانی زغال سنگ در هند، این کشور را ترغیب به استفاده از آن می‌کند یا فراوانی گاز در ایران باعث می‌شود که این نوع انرژی مورد استفاده قرار بگیرد. دومین دلیل هم از سوی فعالان صنعت ماینینگ، مقرون به صرفه نبودن احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر عنوان شد. آنها معتقدند که اگر چنین سرمایه‌گذاری، بازگشت سرمایه منطقی داشت، پیش از اینها بخش خصوصی برای احداث این نیروگاه‌ها اقدام می‌کرد. حالا یک‌بار دیگر، وزیر نیرو اعلام کرده که اگر فعالان استخراج رمزارز، نیروگاه تجدیدپذیری احداث کنند، امکان اتصال به شبکه برای آنها فراهم خواهد شد. با این حال، پرسشی که مطرح می‌شود این است که آیا انرژی‌های تجدیدپذیر به لحاظ فنی، توانایی های لازم برای تامین برق دستگاه‌های ماینینگ را دارند؟
انرژی ترکیبی
امید علوی، رئیس هیأت مدیره انجمن فناوران زنجیره بلوک (انجمن بلاکچین) در گفت‌وگو با همشهری این کار را زمانی امکان‌پذیر می‌داند که انرژی‌های تجدیدپذیر با انرژی‌های فسیلی ترکیب شوند تا بتوانند برق کافی را فراهم کنند.
علوی می‌گوید: «در نیروگاه‌های بادی، ما با جریان متناوب و متغیر باد روبه‌رو هستیم. درواقع، هیچ نقطه‌ای از کشور وجود ندارد که از جریان ثابت باد برخوردار باشد.»
این کارشناس صنعت ماینینگ همچنین به این موضوع اشاره می‌کند که نمی‌توان یک صنعت را از صنایع دیگر جدا دانست و توصیه کرد که از یک روش خاصی برای تامین انرژی استفاده کند.
به‌گفته علوی، «نتیجه چنین اتفاقی، زیرزمینی‌تر شدن صنعت ماینینگ خواهد بود که البته توسعه ای هم در این حوزه نخواهیم داشت.»
سرمایه‌گذاری پرخطر
رئیس هیأت مدیره انجمن بلاکچین با اشاره به توصیه وزیر نیرو برای استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در صنعت ماینینگ می‌گوید: «سرمایه‌گذار بررسی می‌کند که آیا این حجم از سرمایه‌گذاری با توجه به ریسک اقتصادی و سیاستگذاری‌های موجود، بازگشت سرمایه منطقی خواهد داشت یا نه. درصورتی که تناسبی بین سرمایه‌گذاری و بازگشت سرمایه وجود نداشته باشد، سرمایه‌گذار به ناچار کشوری را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کند که اطمینان حداقلی از بازگشت سرمایه را بتواند پیش‌بینی کند.»
علوی معتقد است که «خود وزارت نیرو باید محاسبات مربوط به استفاده از انرژی تجدیدپذیر در صنعت ماینینگ را انجام دهد. یعنی وزارت نیرو باید شرایط(وام، زمین) را برای احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر فراهم کند؛ به‌عنوان مثال، برای نیروگاه‌های بادی در زابل و خراسان جنوبی و نیروگاه‌های خورشیدی در غرب و شمال غرب کشور، تسهیلات لازم را در اختیار این صنعت قرار دهد».
با این حال، او می‌گوید: «درصورتی که وزارت نیرو، برق را به قیمت مناسب از ماینرهایی که توانایی احداث نیروگاه تجدیدپذیر را دارند خریداری کند، آنها برای احداث نیروگاه تشویق می‌شوند.»
علوی به مقرون به صرفه نبودن استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر اشاره می‌کند و می‌گوید: «وقتی بخش خصوصی، سرمایه‌گذاری در این حوزه را به صرفه نمی‌داند، در نتیجه برای احداث چنین نیروگاه‌هایی هم تلاش نمی‌کند.»
به‌گفته این کارشناس، «وقتی ما در شرایط تحریم قرار داریم و هزینه‌های واردات تجهیزاتی چون ویفر برای پنل خورشیدی یا توربین‌های بادی سنگین است، بدیهی است که چنین سرمایه‌گذاری مقرون به صرفه نیست. در نتیجه بخش قابل توجهی از مردم با استفاده از برق صنعتی یا خانگی به ماینینگ غیرقانونی روی می‌آورند».
نسخه‌پیچی برای ماینینگ
علوی با اشاره به اینکه نمی‌توان انرژی تجدیدپذیر را تنها برای صنعت ماینینگ درنظر گرفت، این سؤال را مطرح می‌کند که چرا چنین نسخه‌ای برای صنایع دیگر پیچیده نمی‌شود؟
این کارشناس صنعت ماینینگ معتقد است که دلیل این موضوع این است که فعالان صنعت ماینینگ جوانان و متخصصانی هستند که هیچ حامی و پشتیبانی ندارند.
او با اشاره به اینکه تمام مصرف برق ماینینگ قانونی در کشور حدود یک درصد مصرف کل برق کشور است، ادامه می‌دهد: «این در حالی است که به‌عنوان مثال، صنعت فولاد حدود 10درصد و پتروشیمی حدود 5درصد برق کشور را مصرف می‌کنند. بنابراین پرسشی که مطرح می‌شود این است؛ چرا این صنایع که مصرف برق بالایی دارند، توصیه به استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر نمی‌شوند.»
علوی همچنین هشدار می‌دهد که «اگر همان اشتباهات گذشته دوباره تکرار شود، سال آینده با خاموشی‌هایی به‌مراتب گسترده‌تر از امسال، روبه‌رو خواهیم بود؛ پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که 3هزار مگاوات برق مصرفی ماینرهای غیرقانونی در سال آینده خواهد بود».
