محمدباریکانی - دبیر گروه زیست‌بوم
تالاب شیدور در جزیره مارو استان هرمزگان که زیستگاه امن مارهای جعفری، لاک‌پشت پوزه‌عقابی و پرندگان مهاجر است حالا با درج آگهی‌های کاذب سفر به مالدیو ایران، زیر پای گردشگرانی رفته که با سفر غیرمسئولانه به این جزیره جز تخریب زیستگاه و برجای گذاشتن زباله و حتی رهاسازی گربه‌های خانگی در جزیره دستاوردی نداشته است.
تالاب شیدور به اعلام ایسنا، در سال۱۹۹۹ به‌عنوان چهارمین تالاب بین‌المللی استان هرمزگان در فهرست کنوانسیون رامسر ثبت شد. این جزیره به‌عنوان تنها جزیره آبسنگ مرجانی حفاظت شده کشور در فهرست مهم‌ترین آبسنگ‌های مرجانی اتحادیه بین‌المللی حفاظت و منابع طبیعی (IUCN) نیز به ثبت رسیده است.
تالاب بین‌المللی شیدور در جزیره مارو هرمزگان یکی از مناطق مهم تجمع پرندگان از سوی مؤسسه بین‌المللی حیات پرندگان شناخته شده و دبیرخانه کنوانسیون گونه‌های مهاجر واقع در دفتر منطقه‌ای یونپ در بانکوک تایلند نیز نام آن‌را یکی از زیستگاه‌های مهم لاک‌پشت دریایی در اقیانوس هند و جنوب شرق آسیا معرفی کرد.
اما گردشگران چه بلایی بر سر تنها جزیره ایران با ساحل شن سفید آورده‌اند؟ به‌گفته مدیرکل اداره حفاظت محیط‌زیست استان هرمزگان، تمام مساحت جزیره مارو که تالاب بین‌المللی شیدور را به‌عنوان یک منطقه حفاظت شده در خود جای داده و عنوان ذخیره‌گاه حیات‌وحش است، 98کیلومتر است و آنطور که حبیب مسیحی‌تازیانی به همشهری خبر داده است، گردشگران خط ساحلی سفید این جزیره را با کندن بوته‌ها و روشن کردن آتش به خط ساحلی سیاه تبدیل کرده‌اند.
مدیرکل محیط‌زیست استان هرمزگان به همشهری می‌گوید: وجود سواحل ماسه‌ای سفید و مرجانی جزیره و برخورداری از سواحل صخره‌ای، جزیره مارو و تالاب شیدور را تبدیل به جاذبه گردشگری کرده و گردشگران علاقه‌مند به شب‌مانی در جزیره هستند. اما از آنجا که سازمان حفاظت محیط‌زیست مسئولیت مدیریت این جزیره را دارد، طی 3سال گذشته موضوع شب‌مانی در جزیره را ممنوع کرده است و در عین حال اعلام کرده که ممنوعیتی برای بازدید گردشگران از جزیره با گرفتن مجوز محیط‌زیست وجود ندارد.
به‌گفته وی، متأسفانه برخی گردشگران غیرمجاز که بدون مجوز محیط‌زیست به این جزیره سفر کرده‌اند با شب‌مانی در جزیره نه‌تنها باعث تخریب ساحل شده‌اند که شب‌مانی آنها در جزیره، که هیچ امکاناتی برای اسکان در آن وجود ندارد، به‌دلیل وجود مارهای جعفری در این زیستگاه خطرساز است. به همین دلیل این مقام سازمان حفاظت محیط‌زیست اعلام کرد: ورود گردشگران به جزیره مارو و تالاب شیدور تنها در اواخر فصل زمستان و اوایل بهار یعنی از اسفندماه تا میانه اردیبهشت که فصل زمستانگذرانی پرندگان مهاجر در این زیستگاه امن است و فصل تخمگذاری لاک‌پشت‌های پوزه عقابی است در جزیره مارو به‌طور مطلق ممنوع است.
به‌گفته مسیحی‌تازیانی، تلاش سازمان حفاظت محیط‌زیست در مدیریت این جزیره آن است که جزیره مقصد ماندگاری گردشگران نشود و آنها با اسکان در ساحل مکسر، سواحل شهرستان پارسیان و سواحل بکر بندر لنگه تنها اجازه بازدید از جزیره در روز را داشته باشند و برای شب‌مانی از جزیره خارج شوند تا آسیب به این زیستگاه امن گونه‌های حیات وحش کاهش یابد.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان هرمزگان از مکاتبات زیادی خبر داده است که سازمان حفاظت محیط‌زیست با دستگاه‌های مختلف انجام داده تا براساس آن گردش در جزایر لاوان، شیدور و هندورابی تنها به بازدید محدود شود و گردشگران امکان شب‌مانی در این جزایر حفاظت شده را نداشته باشند. تا بدین‌ترتیب آسیب‌های اکوسیستمی ناشی از ماندگاری آنها در جزایر کاهش یابد.
او این تصمیم را نه به‌معنای ممنوع کردن گردشگری در جزایر ایران که تنها به‌دلیل حفاظت بهتر از جزایر در مقابل گردشگری غیرمسئولانه اعلام کرد و گفت: یکی از مواردی که در جزیره مارو و تالاب شیدور اتفاق افتاد این است که گردشگران با بوته‌کنی برای ایجاد آتش و شب‌مانی در جزیره تمام شن‌های سفید جزیره را به سیاهی آلوده‌اند و ماسه‌های سفید جزیره تبدیل به ماسه سیاه شده است.
مدیرکل اداره حفاظت محیط‌زیست استان هرمزگان اما از نکته عجیب دیگری خبر می‌دهد که گردشگران در جزیره موجب خسارت به تخم پرندگان و بر هم زدن نظم اکوسیستم منطقه شدند. او می‌گوید: گردشگران ورودی به شیدور در سال‌های گذشته گربه‌های اهلی و خانگی خود را در جزیره رها کرده بودند که آنها تخم پرندگان را می‌خوردند که خوشبختانه سال گذشته این گربه‌ها از جزیره جمع‌آوری شدند.
جزیره مارو و تالاب بین‌المللی شیدور به عنوان بهشت پرستوهای دریایی نیز لقب یافته است که بدون استرس در بهار اقدام به لانه‌سازی و تخمگذاری در این پناهگاه حیات‌وحش می‌کردند. اما بنا بر اعلام حبیب مسیحی‌تازیانی، با حضور مستمر گردشگران به جزیره مارو و تالاب شیدور، پرستوهای دریایی جزیره مارو احساس ناامنی کردند و حالا تعداد این پرندگان در جزیره با کاهش مواجه شده است.
جزیره مارو و تالاب شیدور به این دلیل پناهگاه حیات‌وحش لقب گرفته است که زیستگاه خزندگانی همچون مار جعفری، لاک‌پشت‌های حفاظت شده و در معرض خطر انقراض پوزه عقابی و پرندگان مهاجر، پستانداران دریایی نظیر دلفین در نوار آبی و البته مرجان‌های دریایی دور تا دور جزیره است. کلونی‌های مرجانی جزیره زیستگاه اصلی آبزیان است. آب زلال و سواحل صخره‌ای و مرجانی جزیره اما به عامل جذب گردشگران و حتی معرفی آن به عنوان مالدیو ایران تبدیل شده که به‌گفته مدیرکل محیط‌زیست استان هرمزگان با حضور گردشگران و سفرهای غیرمسئولانه در حال آسیب دیدن است.
حبیب مسیحی تازیانی، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان هرمزگان به همشهری می‌گوید: عده‌ای برای غواصی و شب‌گذرانی و عده‌ای برای استفاده از ساحل بکر جزیره مارو و تالاب شیدور به این منطقه سفر می‌کنند اما وقتی پس از خروج آنها همراه با دوستداران محیط‌زیست برای پاکسازی به این منطقه ورود می‌کنیم هربار دو قایق زباله برجای مانده از گردشگران را از منطقه خارج می‌کنیم که بیشتر آن حاوی بطری‌های آب معدنی، تنقلات برجای مانده و اضافه غذاهای دور ریخته شده است که جزیره و تالاب را آلوده می‌کند.
به‌گفته او، هم‌اکنون جزیره مارو و بازدید از تالاب شیدور به روی گردشگران بسته نشده است اما شب‌مانی در جزیره ممنوع است و گردشگران برای ورود به جزیره باید از اداره حفاظت محیط‌زیست استان هرمزگان مجوز بگیرند و گردشگران غیرمجاز نیز حق ورود به جزیره را ندارند.
ممنوعیت شب‌مانی گردشگران در جزیره مارو
گردشگران با بوته‌کنی و برافروختن آتش تنها جزیره سفید ایران را سیاه کردند/ رهاسازی گربه‌های خانگی در تالاب بین‌المللی شیدور اکوسیستم را برهم زد/ پرستوهای دریایی به‌دلیل استرس ورود گردشگران، مارو و شیدور را ترک کردند
در همینه زمینه :